به گزارش منیبان؛ در نظام حقوقی کشور ما به تبعیت از فقه شیعه، دو نوع ازدواج به رسمیت شناخته شده و قانونی است: ازدواج دائم و عقد موقت. ازدواج موقت یا عقد موقت، همان‌طور که از عنوان آن مشخص است، بر خلاف نکاح دائم برای مدت معینی منعقد می‌شود. البته طول این مدت با محدودیت شرعی یا قانونی مواجه است.
ثبت ازدواج موقت
ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده در مورد مردی که اقدام به انعقاد عقد نکاح با زنی نموده ولی ازدواج خود را در دفتر رسمی ازدواج به ثبت نرساند، دو تکلیف و ضمانت اجرا را پیش‌بینی نموده است:
مطابق تکلیف اول، شوهر ملزم به ثبت نکاح در دفتر ازدواج می‌گردد.
ضمانت اجرای کیفری تخلف از حکم قانون نیز پرداخت جزای نقدی درجه پنج یا حبس تعزیری درجه هفت برای مرد خواهد بود. با این توضیح که جزای نقدی درجه پنج بیش از هشت میلیون تومان الی هجده میلیون تومان است و حبس تعزیری درجه هفت، شامل حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه خواهد بود.
نکته‌ای که باید به آن توجه شود آن است که تکلیف و ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته شده در ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده، اختصاص به عقد نکاح دائم داشته و علی‌القاعده در مورد ازدواج موقت اجرا نمی‌شود. اگر علاقه به مطالب حقوق خانواده دارید مطلب مردانی که می‌خواهند ازدواج دوم داشته باشند، حتما بخوانند! را مطالعه کنید.
در نتیجه، ثبت عقد موقت از نظر قانون اصولا الزامی نبوده و عدم ثبت آن نیز با ضمانت اجرایی مواجه نیست. چرا که قانون‌گذار در قانون حمایت خانواده تنها در خصوص عقد دائم مجازات عدم ثبت ازدواج را مقرر داشته است.
الزام به ثبت ازدواج موقت
همان‌طور که در بخش قبل توضیح دادیم، اصولا ثبت صیغه از نظر قانون الزامی نبوده و در نتیجه مجازاتی نیز برای عدم ثبت عقد موقت در قانون در نظر گرفته نشده است. با این وجود، در برخی موارد استثنایی مطابق قانون حمایت خانواده، ثبت ازدواج موقت نیز اجباری است. موارد الزام به ثبت صیغه مطابق ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده عبارتند از:
درمواردی‌که در مدت ازدواج موقت، زن باردار شود.
زمانی‌که ثبت عقد موقت به صورت شرط ضمن ازدواج موقت قید شود.
درصورتی‌که طرفین پس از ازدواج موقت در مورد ثبت عقد موقت توافق نمایند.
اگر چه در خصوص ثبت اجباری ازدواج موقت، قانون‌گذار مجازات کیفری و حقوقی را عنوان نموده است اما در عمل هیچ‌گونه مجازاتی برای چنین ازدواجی اعمال نمی‌شود.