خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- محمدرضا مرادی: تحولات و انقلاب‌های عربی در سال ۲۰۱۱ زمینه را برای تغییرات اساسی در بسیاری از کشورهای عربی فراهم کرد. در مصر، تونس، یمن و بحرین مردم خواستار تغییرات اساسی در نظام حاکم شدند. هر چند نتیجه نهایی این انقلاب‌ها طبق خواست مردم رقم نخورد اما زمینه برای اجرای پروژه‌هایی در جهان اسلام شد. سوریه و عراق از جمله کشورهایی بودند که شاهد بیشترین بی ثباتی و ناامنی در نتیجه حضور گروههای تروریستی بودند. بسیاری از رسانه‌ها بارها اعلام کردند که بدون حمایت کشورهای غربی، گروه تروریستی داعش توان ظهور در سوریه و عراق را نداشت. حتی اگر این فرضیه را بدبینانه تلقی کرد اما نمی‌توان از حمایت کشورهای غربی از گروه تروریستی داعش در سوریه و عراق بی تفاوت گذشت. اشغال بخش‌های مختلف سوریه توسط گروه تروریستی داعش باعث ایجاد ائتلاف به اصطلاح ضد داعش به رهبری آمریکا شد. این ائتلاف زمینه ساز حضور نظامی آمریکا در بخش‌های شمالی و شرق سوریه شد. در این مطلب به بررسی پایگاه‌های نظامی آمریکا در سوریه و اهداف این کشور خواهیم پرداخت.
آمریکا در حال حاضر ٢٨ پایگاه شامل ٢٤ پایگاه نظامی در سوریه دارد. طبق گزارش رسانه‌ها در این پایگاه‌ها بیش از ۲ هزار سرباز آمریکایی به بهانه حمایت از نیروهای موسوم به سوریه دموکراتیک (قسد) و جلوگیری از بازگشت مجدد داعش حضور دارند. این نیروها از لحاظ پراکندگی بین استان‌های دیرالزور و الحسکه توزیع شده‌اند. پایگاه‌های نظامی آمریکا در امتداد شرقی رود فرات از جنوب شرقی سوریه در نزدیکی گذرگاه مرزی التنف به سمت شمال شرقی در نزدیکی میادین نفتی رمیلان و به صورت کلی در الحسکه و دیرالزور پخش شده‌اند.
پراکندگی مهمترین پایگاه‌های آمریکا در سوریه بر اساس تصاویر ماهواره‌ای و گزارش‌های رسانه‌ای بدین گونه است:
١. پایگاه رمیلان
این پایگاه اولین حضور آمریکا در سوریه به شمار می‌رود و در نزدیکی روستای ابوحجر در شرق شهر نفتی رمیلان در حومه شمال شرقی الحسکه واقع شده و حدود ٥٠٠ پرسنل دارد. این پایگاه به عنوان اصلی ترین پایگاه آمریکا در سوریه محسوب می‌شود.
۲ . پایگاه المالکیه
این پایگاه با عنوان رمیلان ۲ شناخته می‌شود که در نزدیکی روستای روبار در جنوب شهر المالکیه در حومه شمال شرقی الحسکه واقع شده است. در داخل این پایگاه حدود ١٥٠ نیروی آمریکایی حضور دارند.
۳. پایگاه تل بی‌در
این پایگاه در ٣٠ کیلومتری غرب شهر الحسکه واقع شده و مجهز به باند فرود بالگردهای رزمی است.
۴. پایگاه لایف ستون
این پایگاه در ساحل شمال شرقی سد الباسل واقع شده است. این پایگاه محل فرود هلیکوپترهای جنگی است و در آن ۸ بالگرد با کادر کامل وجود دارد. در این پایگاه ٥٠ نیروی عملیاتی حضور دارند.
۵. پایگاه قسرک
این پایگاه در ٤٥ کیلومتری شرق شهر تل تمر واقع شده است. این پایگاه برای تقویت پخش رادیویی ساخته شده و پایگاه پشتیبانی رزمی است.
۶. پایگاه هیموس
این پایگاه برای نیروهای آمریکایی بسیار حیاتی است زیرا در چهار کیلومتری غرب فرودگاه قامشلی واقع شده است و اخیراً آمریکا نیروهای خود را در این پایگاه افزایش داده و تعداد آنها به ٣٥٠ نفر می‌رسد. این پایگاه مخصوص آموزش نیروهای ویژه وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه است.
۷. پایگاه المدینه الریاضیه
١٥٠ نیروی آمریکایی در پایگاه المدینه الریاضیه در حاشیه جنوبی منطقه غویران در شهر الحسکه حضور دارند. در این پایگاه تونل‌هایی حفر شده که خودروهای نظامی آمریکا قادر به حرکت از مدینه الریاضیه به سمت زندان مرکزی الحسکه هستند.
۸. پایگاه الشدادی
این پایگاه در داخل کارخانه گاز در یک کیلومتری جنوب شرقی شهر نفتی الشدادی واقع شده و مجهز به باند فرود هلیکوپترها بوده و مجهز به انواع پهپادها است. حدود ٣٥٠ نیروی نظامی آمریکا در این پایگاه حضور دارند.
۹. پایگاه حقل العمر
این پایگاه مهمترین پایگاه واقع در میدان نفتی العمر در حومه دیرالزور است و همچنین بزرگترین پایگاه آمریکا در سوریه به شمار می‌رود. این پایگاه دارای باند هوایی برای پهپادها و بالگردها بوده و ١٢ فروند هلیکوپتر جنگی نیز در آن است. تعداد نظامیان آمریکایی حاضر در این پایگاه نامشخص است.
۱۰. پایگاه حقل التنک
این پایگاه در میدان نفتی التنک در حومه دیرالزور واقع شده و مجهز به باند فرود بالگرد است. در این پایگاه چهار هلیکوپتر جنگی و ٥٠ نظامی آمریکا وجود دارد.
۱۱. پایگاه حقل کونیکو
-این پایگاه در میدان شمال شهر دیرالزور واقع شده و ٥٠ نظامی آمریکایی در این پایگاه حضور دارد.
۱۲. پایگاه الروشید
این پایگاه در مثلث البادیه که استان‌های دیرالزور، الحسکه و الرقه را به هم متصل می‌کند واقع شده است.
۱۳. پایگاه باغوز فوقانی
این پایگاه در شهر باغوز فوقانی در منتهی الیه جنوب شرقی استان دیرالزور واقع شده است و ۲۵ نظامی در آن حضور دارند.
۱۴. پایگاه عین العرب
این پایگاه در جنوب غرب شهر عین العرب و استان حلب قرار دارد و یک اردوگاه آموزشی و باند فرود هلیکوپترهای نظامی است.
۱۵. پایگاه المبروکه
این پایگاه در غرب شهر الحسکه واقع شده و محل تمرکز یگان‌های ویژه مجهز به هلیکوپترهای رزمی، ترابری و پشتیبانی است.
۱۶ .پایگاه تل ابیض
این پایگاه در شهر تل ابیض در مرز سوریه و ترکیه واقع شده است. پایگاه تل ابیض بزرگترین مرکز یگان‌های لجستیکی و ویژه آمریکایی در سوریه محسوب می‌شود که مجهز به بالگرد و خودروهای زرهی هستند.
۱۷. پایگاه الطبق
این پایگاه در غرب رود فرات در فرودگاه نظامی سوریه واقع شده است و نقطه کانونی هلیکوپترهای پشتیبانی و پیشرفته نیروهای سوریه دموکراتیک است.
۱۸. پایگاه التنف
این پایگاه در جنوب شرق سوریه و در مثلث مرزی بین سوریه، عراق و اردن قرار دارد. در این پایگاه یک فرودگاه با یک اردوگاه آموزشی و پایگاه‌های لجستیکی است و همچنین این پایگاه میزبان بزرگترین اردوگاه آموزشی و عملیاتی برای تجمع گروههای مخالف و مسلح سوری است. پایگاه التنف برای آمریکا موقعیت ویژه ای دارد. روزنامه جروزالیم پست در این مورد اعلام کرده که پایگاه آمریکایی التنف ارزش استراتژیک بالایی دارد و آمریکا این پایگاه را برای آموزش گروههای مسلح و تروریستی در سوریه تأسیس کرده است. منطقه التنف یکی از مهمترین و راهبردی‌ترین مناطق در سوریه و نقطه‌ای حیاتی در اتصال ضلع‌های محور مقاومت به یکدیگر است. کنترل این گذرگاه تا شعاع ۵۶ کیلومتری در اختیار نیروهای آمریکایی قرار دارد و واشنگتن حتی به نیروهای سوری نیز اجازه نزدیک شدن به گذرگاه التنف را نمی‌دهد.
اهداف آمریکا از حضور در سوریه
این ۲۸ پایگاه مهمترین مراکز حضور آمریکا در خاک سوریه به شمار می‌روند. واشنگتن از طریق این پایگاه‌ها به دنبال این است چاه‌های نفت و گاز سوریه را تحت محاصره قرار دهد و از پیوستن نیروهای مقاومت در سوریه به یکدیگر ممانعت کند. بدیهی است که آمریکا در سوریه رویکردی را دنبال می‌کند که حضورش در سوریه به ویژه منطقه شمال شرقی جایی که مهمترین پایگاه‌های آمریکا در آن قرار دارد را تثبیت کند.
آمریکا هدف اعلامی خود را مبارزه با داعش و حمایت از نیروهای کُرد سوریه اعلام کرده است اما در شرایط کنونی که حاکمیت سرزمینی داعش در سوریه از بین رفته هیچ توجیهی برای تداوم حضور آمریکا در سوریه وجود ندارد. به همین دلیل باید به این نتیجه رسید که اهداف آمریکا در سوریه نه مبارزه با داعش بلکه اجرای نقشه‌ای دیگر است.
بسیاری از رسانه‌ها اعلام کرده‌اند که آمریکا با هدف غارت منابع نفتی سوریه اقدام به ایجاد این پایگاه‌ها کرده است. هر چند این تحلیل با واقعیت همخوانی دارد اما نباید از استراتژی کلان آمریکا در سوریه غافل شد و این حضور را صرفاً محدود به وجود منابع نفتی سوریه دانست.
آمریکا برای تداوم نقش آفرینی خود در سوریه (پس از داعش) نیاز به نیروهای مورد اعتماد دارد. در شرایط کنونی استراتژی آمریکا حمایت از نیروهای دموکراتیک سوریه یعنی قسد با هدف نقش آفرینی در ترسیم آینده سوریه است.
دولت سابق آمریکا بر این باور بود که سوریه و مناطق تحت امر نیروهای دموکراتیک سوریه در سایه فشارها برای اخراج نظامیان آمریکایی از عراق، آخرین منطقه امن و قابل اعتماد برای نیروهای آمریکایی خواهد بود. استان الحسکه برجسته‌ترین مرکز استقرار نظامی آمریکا در سوریه است و اکثر پایگاه‌های نظامی در مناطق میادین نفت و گاز و نیروهای دموکراتیک سوریه مستقر هستند. به همین دلیل هر چند وجود منابع نفتی در شمال شرق سوریه دلیلی بر وجود پایگاه‌های آمریکا در این مناطق است اما نباید وجود ۲۸ پایگاه آمریکا را به دلیل منابع نفتی تقلیل داد.
آمریکا به دنبال حضور بلند مدت در سوریه است و سعی دارد آینده این کشور با نفوذ و بازیگری واشنگتن ترسیم شود. این همان دلیل و راهبرد اصلی آمریکا در منطقه است. عراق دیگر برای آمریکا مکانی امن و قابل اعتماد نیست چرا که با ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس و تشدید فشارها برای اخراج نظامیان آمریکایی از عراق، مکان امن دیگری برای نیروهای آمریکایی باید ایجاد شود. شمال و شرق سوریه همان مکان امنی است که آمریکا سعی دارد به محلی برای تداوم پروژه‌های منطقه‌ای خود به ویژه در عراق و سوریه تبدیل کند.