شهرخبر
آیت‌الله هادوی تهرانی:

عنوان «اجتهاد» کسی را مجتهد نمی‌کند

آیت‌الله هادوی تهرانی گفت: اینطور نیست که کسی ناگهان و بیخودی به اجتهاد دست یابد، البته الان بازار اجتهاد شلوغ است و برخی عنوان مجتهد را برای خود به کار می‌برند ولی این اسامی ماهیت مسئله را در مورد برخی اشخاص تغییر نمی‌دهد و خود آن فرد هم اگر توهم این عناوین را نداشته باشد بین خود و خدا می‌داند که مجتهد نیست.

آیت الله هادوی تهرانی استاد سطح خارج حوزه به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد سطح خارج حوزه علمیه 19 مهرماه در تفسیر سوره مبارکه کهف، گفت: این سوره هم مانند 113 سوره دیگر قرآن با بسم‌الله شروع می‌شود و ما معتقدیم که بسم‌الله جزء سوره است هر چند آن را در شمار‌ه‌گذاری وارد نمی‌کنیم و اینکه آیه مستقل است یا به همراه آیه اول یک آیه حساب می‌شود دخالتی در بحث ما ندارد.

وی با اشاره به سه آیه ابتدایی این سوره، الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجًا ﴿۱﴾ قَيِّمًا لِيُنْذِرَ بَأْسًا شَدِيدًا مِنْ لَدُنْهُ وَيُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًا ﴿۲﴾ مَاكِثِينَ فِيهِ أَبَدًا ﴿۳﴾، افزود: قیما در ابتدای آیه دوم صفت کتاب است که در آیه اول به آن اشاره شد؛ «الف و لام» الحمد «الف و لام» جنس است یعنی ستایش فقط مخصوص خداوند است و ما هر چیزی را ستایش کنیم در حقیقت خدا را ستایش کرده‌ایم و حسن هر چیزی منشا الهی دارد.

هادوی تهرانی بیان کرد: در آیه نخست پیامبر(ص) را عبد و بنده معرفی کرده است، صفتی که پیامبر(ص) بیش از هر چیزی آن را دوست داشت، عبد از خود اراده‌ای ندارد و هر چه دارد از خداست؛ عبدی که خدا قرآن را بر او نازل کرده است؛ آن هم کتابی که استوار است و در آن اعوجاج و کجی وجود ندارد.

استاد تفسیر حوزه علمیه گفت: مرحوم شیخ طوسی، شیخ الطائفه که همه مرهون زحمات آن بزرگوار هستیم در تبیان(به عنوان امهات کتب تفسیری که تمامی تفاسیر بعد از آن حتی المیزان مدیون آن است و به نظر بنده علامه طباطبایی قطعا بدون دیدن این کتاب تفسیر ننوشته است) آورده که مشرکین با تحریک یهودیان سؤالاتی را از پیامبر(ص) می‌پرسیدند (زیرا مشرکین عمدتا افراد بی سواد بودند) و می‌گفتند اگر جواب داد پیامبر(ص) است و اگر نه مقتول است یعنی باید او را بکشید.

هادوی تهرانی بیان کرد: وقتی از پیامبر سؤال می‌کردند ایشان می‌فرمودند فرصتی بدهید من جواب می‌دهم ولی در برخی موارد وحی به تاخیر می‌افتاد و مشرکین می‌گفتند پیامبر(ص) تخلف کرده و به وعده خود عمل نکرده لذا باید کشته شود و سوره کهف جواب آن پرسش‌ها است.

وی افزود: درک شرایط پیامبر(ص) خیلی سخت است؛ کسی با مردم زندگی می‌کرده است و ناگهان در مقطعی مدعی پیامبری و وحی و نبوت و علم غیب می‌شود، و در چنین حالی مورد سؤال است و پیامبر(ص) منتظر وحی است ولی به تاخیر می‌افتد یعنی هر ثانیه عمر در چنین شرایطی به اندازه یک عمر برای ایشان سنگین است. خدا با پیامبر(ص) خاتم که ما عظمت کلمه خاتم را درک نمی‌کنیم چنین برخوردی دارد.

هادوی تهرانی تصریح کرد: خداوند خواسته چنین پیامبر بزرگ و خاتم انبیاء را که براساس دعای اللهم عرفنی نفسک و ان لم تعرفنی نفسک...، عدم معرفت او ضلالت و گمراهی است در برخی موارد به تاخیر می‌اندازد و زود اجابت نمی‌کند آن وقت برخی از ما طلبه‌ها که هنوز چند صباحی طلبه نشده‌ایم درخواست داریم که اگر امروز درخواستی از خدا داشتیم خدا فردا به ما بدهد؛ این چه توقعی است که داریم و ما برای خدا چه کرده‌ایم که اینقدر متوقع هستیم؟.

وی اضافه کرد: سوره کهف به تعبیر شیخ طوسی که از برترین شاگردان شیخ مفید بود در چنین فضایی نازل شده است. 

بی احترامی به بزرگان حوزه پذیرفتنی نیست

هادوی تهرانی با تجلیل از شخصیت شیخ طوسی و عظمت علمی و اخلاقی و معنوی وی تاکید کرد: بنده در تبیین عظمت ایشان اصرار دارم که مکررا در جلسات از این عالم بزرگ تجلیل کنم زیرا گاهی برخی اوقات دیده می‌شود که حرمت بزرگان از سوی برخی طلاب مورد کم توجهی قرار می‌گیرد که این کار درست نیست؛ البته جایگاه والای علمی به منزله آن نیست که هر چه آن بزرگان فرموده‌اند درست است و جای نقد نیست ولی نقد نباید منجر به بی‌احترامی به این بزرگان شود.

وی با تاکید بر توسعه تفسیر در حوزه افزود: معتقدم که اهمیت قرآن از فقه و اصول بیشتر است لذا ابتدا در دروس تفسیر بیان کرده و بعد به مطالب فقهی و اصولی می‌پردازیم و هدف این است که ما یک عمر در حوزه باشیم و فقه و رجال و تاریخ بخوانیم ولی نسبت به قرآن کم توجه باشیم.

وی همچنین در سخنانی به مناسبت آغاز دروس خود و سال جدید حوزه، گفت: کسب علم و کمالات معنوی در صورتی مقدور است که انسان اهل صبر باشد و طوری نیست که انسان یک روزه و یک شبه و عجولانه به علم و کمالات دست یابد، دستیابی به علم و کمال نیازمند گذر زمان و صبر و حوصله و تحمل سختی است و حتی انبیاء هم به تدریج به آن دست یافته‌اند. پیامبر(ص) فرموده که هیچ نبی‌ای همانند من سختی نکشید.

هادوی تهرانی بیان کرد: برای پیشرفت علمی باید زیاد درس خواند و مهمتر با کیفیت و آمادگی درس بخوانیم و آن را بفهمیم، قبل از درس باید پیش مطالعه وجود داشته باشد تا اگر در حین درس دچار حواس‌پرتی شد از موضوع بیرون نیفتد. همچنین توصیه بنده به طلاب مباحثه بعد از مطالعه است زیرا بزرگان حوزه آنقدر که از مباحثه به جایی رسیدند از درس خواندن و مطالعات شخصی نرسیدند و گاهی تا پایان عمر این سنت را ترک نکردند. مرحله دیگر هم تفکر در مطالب آموخته شده است. 

کسی یک شبه مجتهد نمی‌شود

وی افزود: اینطور نیست که کسی ناگهان و بیخودی به اجتهاد دست یابد، البته الان بازار اجتهاد شلوغ است و برخی عنوان مجتهد را برای خود به کار می‌برند ولی این اسامی ماهیت مسئله را در مورد برخی اشخاص تغییر نمی‌دهد و خود آن فرد هم اگر توهم این عناوین را نداشته باشد بین خود و خدا می‌داند که مجتهد نیست.

استاد حوزه علمیه گفت: گاهی گفته می‌شود فلانی شاگرد فلان مرجع و استاد بزرگ است ولی شاگردی کفایت نمی‌کند و همه شاگردان یک مرجع به درجه اجتهاد نمی‌رسیدند کما اینکه همه شاگردان شیخ مرتضی انصاری مجتهد نبودند. روحانی و طلبه و ملای واقعی کسی است که بیش و پیش از همه دنبال کسب علم باشد و به آن عمل کند و اهل تقوا باشد.

وی با بیان اینکه امروز حوزه علمیه قم بزرگترین حوزه شیعه و چشم امید شیعیان و جهان اسلام و چه بسا انسانیت است، گفت: باید از فرصت در حوزه بودن استفاده کنیم و عمر را بیهوده نگذرانیم و بدانیم فرصتها به سرعت می‌گذرد. شرایطی که امروز در آن هستیم شرایط خاصی است، از یکسو کرونا مناسبات جهانی را تغییرداده است و ظاهرا چند سال دیگر هم جهان درگیر آن خواهد بود. 

هادوی تهرانی تصریح کرد: برای پاسخگویی به نیازهای امروز مردم دنیا باید توانایی‌هایی بیش از آنچه گذشتگان ما داشتند داشته باشیم؛ اگر شیخ طوسی هم امروز با آن همه توانایی وجود داشتند برای پاسخگویی به نیازها کافی نبود بنابراین ما علاوه بر حفظ سنت گذشته حوزه خود را به مسائل و ابزارهای روز هم مجهز کنیم. 

رسالت سنگین روحانیت در شرایط امروز کشور

وی با اشاره به شرایط سیاسی و جغرافیایی کشور یعنی از یکسو وضعیت بحرانی در افغانستان و از سوی دیگر شیطنت دشمنان در مرزهای شمال غربی کشور، اظهار کرد: امروز حوادثی در افغانستان رخ می‌دهد که حاکمان فعلی مسئول آن هستند و در شمال غرب هم توقعی نیست کشورهایی که از جهت مذهبی و قومی به ما نزدیک هستند چنین رفتارهایی داشته باشند.

استاد حوزه علمیه گفت: در این شرایط روحانیت مسئولیت سنگین‌تری دارد و باید به عنوان وجدان بیدار و چشم بینا به مسائل توجه داشته باشد و تذکرات مناسبی را به مسئولان و مردم بدهد و نیازهای نظام را تامین کند. روحانیت جایگاه هدایتی فراتر از جناح‌ها دارد و باید از کیان اسلام دفاع کند. امروز روزی نیست که طلبه سرش را در کتاب بیندازد و تا مجتهد نشده سر بر ندارد و نفهمد اوضاع و احوال کشورش چگونه است. 

وی افزود: اگر روزی آیت‌الله بروجردی درهای حوزه را بست و شاگرد تربیت کرد اقتضاء آن دوره را داشت ولی امروز شرایط تفاوت دارد و روحانیت باید در کنار درس خواندن نسبت به مسائل سیاسی و اجتماعی کشور هم هدایتگر باشد. دنیا دار ازدیاد مشکلات است و باید برای همه این سختی‌ها آماده باشیم. ما باید وظیفه را درست تشخیص دهیم و بعد عمل کنیم چون برخی کارهایی می‌کنند که قطعا خلاف شرع و وظیفه است ولی فکر می‌کنند تکلیفشان این است.

انتهای پیام