شهرخبر
برچسب‌های مهم خبری:#جایگزین

سنت‌های پیامبر، حیات شهری اسلامی جایگزین بدویت و حیات جاهلی نمود

فرهنگی/حجت الاسلام رزاقی گفت:گفتار، رفتار و کردار پیامبر اکرم (ص)، شخصیت عالی، رفتار متعالی و سلوک مردمی پیامبر اکرم، جذابیت‌های ویژه ای را برای آن حضرت به عنوان رهبر جامعه اسلامی به ارمغان آورد.

 فردا ۲۸ صفر سالروز رحلت پیامبر اعظم (ص) است. حضرت محمد (ص) مظهر رحمت و رأفت الهی است. هر آنچه که از رحمت نبوی در دنیا و آخرت نصیب افراد می‌شود پرتوی از رحمت الهی است همه احکام حتی جهاد و حدود و قصاص و سایر کیفر و قوانین جزایی اسلام نیز برای جامعه بشری رحمت است و اگر رحمانیت خداوند اشاره به لطف عام خداوند دارد که هم دوست و دشمن، مؤمن و کافر را شامل می‌شود، پیامبر اعظم هم که در قرآن به عنوان رحمت برای عالمین معرفی شده هم برای مؤمن وهم غیر مؤمن رحمت است.

سنت‌های پیامبر، حیات شهری اسلامی جایگزین بدویت و حیات جاهلی نمود

به مناسبت فرارسیدن سالروز رحلت پیامبر اعظم (ص) در گفتگو با حجت الاسلام قاسم رزاقی موسوی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تبیین ساز و کار انقلاب فرهنگی و اجتماعی پیامبر اکرم (ص) پرداخته‌ایم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید.

ساز و کار انقلاب فرهنگی و اجتماعی پیامبر اکرم (ص)

رزاقی ادامه داد: این تلاش بی وقفه که به اضمحلال نظام جاهلی و شکست ارزش‌های حاکم بر آن منجر گردید، جریانی دو سویه بود. از یک سو باورهای ریشه دار و عادات ناپسند جاهلیِ را ویران می‌نمود و از سوی دیگر بر ویرانه‌های آن، هنجارها، الگوها و ارزش‌هایی همنوا با ساخت جامعه‌ای اسلامی فراهم ساخت. تشکیل دولتی مقتدر در مدینه به تسریع روند تغییرات فرهنگی و جایگزین نمودن ارزش‌های اجتماعی، اسلامی کمک نمود. تعالیم فراگیر قرآنی و مجموعه‌ای از سنت‌های نبوی به همراه ایجاد دولت اسلامی و کارکرد آن به سرعت حیات شهری اسلامی (حضری) را جایگزین بدویت و حیات جاهلی نمود، زیرا این اصلاحات فرهنگی و تغییرات اساسی، نه تنها در باور و عقیده مسلمانان نمایان شد بلکه همه سنت‌ها، آداب و رسوم و مناسبات اجتماعی آنان را نیز دگرگون نمود.

وی با اشاره با ساز و کار تحول و انقلاب فرهنگی و اجتماعی حضرت محمد (ص) عنوان کرد: مهاجرت و عزیمت پیامبر اعظم (ص) به یثرب یکی از نقاط عطف تاریخ اسلام است، زیرا یثرب با دارا بودن ساختاری متفاوت از مکه به زودی کانون تحولات فرهنگی و دگرگونی‌های اجتماعی عصر پیامبر (ص) گردید به گونه‌ای که توفیقات چشمگیر پیامبراعظم (ص) در همه ابعاد سیاسی و اجتماعی در مدینه سریع‌تر به وقوع پیوست. یکی از بهترین رخدادهای سیاسی که زمینه ساز تحولات فرهنگی این عصر به شمار می‌رود، تشکیل نظام سیاسی در مدینه بود. تأسیس دولت می‌توانست عاملی تعیین کننده در ایجاد دگرگونی‌های فرهنگی، باشد و به کنترل اجتماعی کمک شایان توجهی بنماید. داشتن مشروعیت الهی «إن الحکم إلاّ للّه» و دارا بودن حمایت‌های مردمی و مقبولیت عامه از امتیازات دولت سیاسی پیامبر (ص) محسوب می‌شد.

شیوه‌های پیامبر برای ایجاد دگرگونی فرهنگی

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه با اشاره به شیوه فرهنگی انقلاب حضرت محمد (ص) گفت: طرف نظر از وسعت معنایی و پیچیدگی تعاریف فرهنگ، می‌توان به اختصار سیاست فرهنگی پیامبر اکرم (ص) را چند نکته بیان نمود.

گفتار، رفتار و کردار پیامبر اکرم (ص)، شخصیت عالی، رفتار متعالی و سلوک مردمی پیامبر اکرم، جذابیت‌های ویژه ای را برای آن حضرت به عنوان رهبر جامعه اسلامی به ارمغان آورد

وی افزود: شیوه عدالت محوری و مدارا، از میان همه خصال نیکوی نبی مکرم اسلام (ص)، رعایت اعتدال، مدارا، و مساوات در توسعه فرهنگ ارزشی اسلام نقش به سزایی ایفا نمود. گرد آمدن مسلمانان و غیر مسلمانان زیر چتر حمایت حکومت اسلامی، صرفاً با جذبه‌ای پیامبر گونه امکان پذیر می‌بود. توجه آن حضرت به تازه مسلمانان و مؤلفة القلوب ها به سان برگ برنده‌ای بر شتاب گسترش مفاهیم ارزشی اسلام می‌افزود و راه هر بهانه‌ای را برای تمرد و سرکشی مشرکان می‌بست.به همین دلیل در سرلوحه اقدامات اجتماعی و اقتصادی پیامبر اکرم (ص) توزیع عادلانه غنایم و درآمد بیت‌المال مسلمین قرار داشت. اغماض از اشتباهات مشرکان و منافقان و یا بخشیدن غنایم به مؤلفة القلوب ها نمونه‌های تاریخی از رفتار پیامبر با این جماعت نو مذهب بود.

وی با اشاره به آداب و رسوم دوران جاهلی تصریح کرد: تصحیح آداب و رسوم جاهلی و عرضه آئین هدفمند اسلامی یکی دیگر از اقدامات فرهنگی پیامبر برای تغییر مبادی فرهنگ جاهلی بود. در این روش پیامبر با طرح الگوهای هدف داری مانند اعیاد اسلامی (قربان، فطر) و یا آئین‌های عبادی نظیر نماز و روزه و حج جماعت مسلمان را به سمت و سویی رهنمون ساخت که در نهایت رضایت خدا و آرامش روان آدمی را در پی داشت.

منبع: مهر