کریستوفر فورد، دستیارسابق وزیر امور خارجه آمریکا در نامه‌ای سرگشاده نشان داد که چگونه تعدادی انگشت شمار در وزارت خارجه این کشور تلاش کردند تا نظریه‌ای غیر علمی مبنی بر یک «نشت آزمایشگاهی» از ووهان چین و به دنبال آن انتشار ویروس کرونا را عرضه کنند.
به نقل از اهرام آنلاین (بخش انگلیسی زبان روزنامه دولتی الاهرام مصر) که این نامه را به طور مفصل منتشر کرده است، کریستوفر فورد تلاش کرده تا اطلاعات سری و حقیقی وزارت امور خارجه آمریکا را متمایز از شایعات مطرح شده ارائه کند.
در نامه سرگشاده دستیار سابق وزیر امور خارجه آمریکا آمده است:
مهملات بسیاری طی دو هفته اخیر موجب بروز کشمکش‌هایی در آمریکا شده است که دلیل عمده این نزاع‌های داخلی چگونگی بررسی ریشه‌های شیوع ویروس کرونا در هفته‌های پایانی دولت ترامپ بوده است.
به گفته کریستوفر فورد، وی امیدوار است که این نامه برای کسانی که هنوز به حقایق اهمیت می‌دهند، اطلاعات را آنگونه که درست هستند ارائه کند.
از این رو فورد نوشت: من از سال ۲۰۰۷ درباره تهدیدات چین نسبت به آمریکا و جهان دموکراتیک هشدار داده‌ام، و آنها را در دو کتاب علمی، مقالات، سخنرانی‌ها و بخصوص به عنوان مقام رسمی وزارت امور خارجه بیان کرده ام و هرگز در پی طرفداری از حزب کمونیستی چین نبوده ام.
فورد در بخش اول این نامه به بررسی نقش و موقعیت خاص خود در ارتباط با بررسی منشا انتشار ویروس کرونا می‌پردازد و با اشاره به اینکه همیشه سوالی برای پرسیدن دارد، به سه سند طبقه‌بندی نشده اشاره میکند که خودش در اوایل ژانویه در وزارت امور خارجه آمریکا نوشته و برای دیگران نیز فرستاده است.
فورد می نویسد: بخش اول اسناد یاد شده، نامه ای است که در ۴ ژانویه ۲۰۲۱ برای "توماس دینانو" معاون سابق دبیر دفتر کنترل تسلیحات وزارت امور خارجه آمریکا و "دیوید آشر" عضو ارشد موسسه هادسون و مشاور مبارزه با پولشویی در دولت آمریکا فرستاده است. بخش دوم، تبادل ایمیل بین او و دینانو است که در تاریخ ۵ ژانویه انجام یافت و سومین بخش، پیامی است که در تاریخ ۸ ژانویه به تعدادی از مقامات ارشد وزارت امور خارجه آمریکا ارسال کرده ام.
فورد به موضوعات مهمی از جمله اختلافات مقامات آمریکایی و بی توجهی آنها به حقایق علمی می‌پردازد و می نویسد: اختلاف در وزارت امور خارجه بر سر این بود که اطمینان حاصل شود نتیجه تحقیقات درست هستند یا خیر، بویژه زمانی که قرار بود وزیر امور خارجه آقای پامپئو بطور رسمی و عمومی اعلام کند که از لحاظ «آماری» ویروس کرونا چیزی نیست غیر از محصولی ساخته شده توسط دولت چین، مخصوصا زمانی که قرار بود در ادامه این اقدام برخی ابتکارات سیاسی به دولت‌های خارجی هم‌عقیده با این نظریه ارسال شود، یا اینکه یک گزارش تهیه و به بهانه نقض کنوانسیون سلاح‌های بیولوژیکی (BWC) در ارتباط با ویروس کرونا برای دولت چین ارسال شود.
وی در ادامه می افزاید که مناقشه در دولت آمریکا ارتباطی با تلاش برای لغو تحقیقات در مورد منبع اصلی انتشار ویروس کرونا نداشت.
فورد در ادامه این نامه به بررسی سندی می‌پردازد که بصورت ایمیل در تاریخ ۴ ژانویه به دینانو و اشر ارسال کرده است و می نویسد: در این پیام تاکید کردم که ادعاهای علمی اداره کنترل، تأیید و انطباق تسلیحات (AVC) مبنی بر اینکه منبع اصلی ویروس کرونا، موسسه ویروس شناسی ووهان (WIV) و تسلیحات بیولوژیکی چین بوده است «مهم و نگران کننده» هستند و این موارد ادعاهای قابل توجهی هستند که باید توسط کارشناسان علمی و دانشمندان واقعی ارزیابی شوند. در جای دیگری ویروس را با نام «KungFlu» نیز نامیده اند. لازم به ذکر است که کلمه کانگ‌فلو واژه توهین آمیزی بود که دونالد ترامپ نیز از آن استفاده میکرد.
وی همچنین خاطرنشان میکند که این ایمیل ها درون سازمانی بوده و قرار نبوده به بیرون درز کند. وی با اذعان به اشتباهات خود اعتراف میکند که این ایمیل‌ها برای انتشار عمومی نوشته نشده‌اند و او عملا فریب خورده است.
فورد در ادامه می نویسد: من در ایمیل خود به دینانو و اشر یادآوری کردم و یک ماه یا قبلتر از آن به آنها دستور داده بودم که یک «گروه یا فرآیند بررسی تخصصی» ایجاد کنند تا دانشمندان واقعی و کارشناسان اطلاعاتی بتوانند در ارزیابی صحت و قدرت ادعاهای AVC مشارکت کنند. اما من از آنها پرسیدم که چرا هیچ پیشرفتی در مورد ادعاهای ابتدایی آنها حاصل نشده است؟ و اینکه چرا قبل از اینکه ما درباره صحت این ادعاها مطمئن شویم و یا توسط دانشمندان عینی بی‌طرف تایید شوند، آنها ادعاهایشان در خصوص منشا چینی داشتن ویروس را در سراسر سازمان گسترش دادند؟
فورد با تاکید بر اینکه «بررسی ریشه ویروس کرونا بسیار مهم است،» مدعی شد با وجود امتناع مقامات آمریکایی بر نشان دادن شفافیت، وی بر ارائه صادقانه اطلاعات بسیار پافشاری کرده است.
این مقام سابق وزارت خارجه آمریکا می افزاید که در پیام ۴ ژانویه خود، بر اهمیت صحت اطلاعات و حقایق مربوط به این موضوع تاکید داشته است، چرا که از نظر وی قبل از اینکه دولت ایالات متحده امریکا به صورت عمومی و علنی دولت چین را به ایجاد و انتشار ویروس کرونا متهم کند، میبایست از صحت و سقم آن مطمئن می شد. قبل از این که خودمان را در معرض خطر خجالت زدگی و بی اعتبار شدن قرار دهیم، باید مطمئن شویم که آنچه می گوییم معتبر است و از نظر متخصصان واقعی مورد تایید است.
فورد در ادامه نوشت: شرم آور و بیش از حد نگران کننده است، و به نظر می‌رسد که اداره کنترل، تأیید و انطباق تسلیحات (AVC) کماکان در حال بررسی ادعاهای خود در سطح کارشناسی در مورد موسسه ویروس شناسی ووهان (WIV) است، حتی اگر در ماه‌های گذشته ادعاهای خود را به غیرمتخصصان بین سازمانی ارائه کرده باشد.
فورد سپس نوشت: اگر کمی دقت کنید، متوجه خواهید شد که با این اظهار نظر در مورد «بررسی نقض احتمالی کنترل تسلیحات»، دینانو اعلام میکند که اداره کنترل، تأیید و انطباق تسلیحات AVC خود را نه تنها بر ریشه های ویروس کرونا، بلکه به طور خاص در مورد دولت چین که ادعا می‌شود با ایجاد ویروس کرونا، کنوانسیون سلاح‌های بیولوژیکی را نقض کرده، متمرکز کرده است.
فورد با اشاره به اینکه یک شخصیت سیاسی نمی تواند به راحتی ادعایی را مطرح کند، نوشت: «همانطور که قبلاً هم اشاره کردم، داشتن چیزی برای اظهار نظر کردن در مورد موضوعی که شاید علمی به نظر برسد، متفاوت از بیان حقایق درست است. من تخصص علمی لازم برای نقد ادعاهای دیوید را ندارم. شما هم ندارید. او حتی آموزش فنی مورد نیاز و ابتدایی این حوزه را نیز ندارد. البته لزوما به این معنا نیست که او اشتباه کرده است، اما این امر می تواند بر نحوه برخورد با ادعاهای پیچیده و بحث برانگیز تاثیرگذار باشد. اگر در مورد چیزی حق با شماست، باید حاضر باشید به اثبات آن نیز بپردازید، و جرات این را داشته باشید تا برای این کار با متخصصان امر روبرو شوید زیرا برخلاف افرادی که این استدلال‌ها را برای شما ایجاد و ارائه کرده اند، متخصصان در زمینه علمی که شما درباره آن ادعا می کنید، آموزش دیده اند.
فورد می نویسد: دریافت ارزیابی واقعی در سطح تخصصی در مورد ادعاهای علمی AVC در مورد منشا آزمایشگاهی ویروس بسیار حائز اهمیت بود، زیرا به نظر می رسد که تحقیقات AVC هم در اداره زیر نظر من و هم در خود AVC با دقت، کارشناسان وزارت امور خارجه و جامعه اطلاعاتی آمریکا را دور زده است، درحالی که هر دوی آنها دارای دفاتر کل تخصصی درباره این موارد هستند و موظف به یافتن پاسخ چنین سوالاتی می‌باشند. همانطور که در پیام ۸ ژانویه خود گفتم، ظاهراً چند هفته بود که AVC این استدلال را در داخل وزارتخانه و البته به برخی از شرکای بین سازمانی خود توضیح میداد، ظاهراً با دستور یک کارمند در دفتر برنامه ریزی و تبیین سیاست گذاری وزارت خارجه کسی به آنها گفته بود که نباید من یا دیگران را از این کار مطلع کنند و جامعه اطلاعاتی را نیز درگیر این موضوع نکنند.
فورد به نکته مهم دیگری از منظر خود اشاره میکند و می نویسد: «مسئله مربوط به دخالت ندادن متخصصان واقعی در آخرین لحظات از طریق تام دینانو به من اطلاع رسانی شد و وقتی از او پرسیدم چرا AVC تمام این کارها را بدون در جریان قرار دادن مقام ارشدی که به آنها گزارش می‌دهند انجام داده است، یعنی شخص من، دینانو نیز با عصبانیت به من می‌گوید که توسط مایلز یو، کارمند دفتر برنامه ریزی و تبیین سیاسیت گذاری وزارت خارجه در آن زمان به او دستور داده شده بود که کارها را به این صورت انجام دهد. به گفته دینانو، یو تشریح کرده بود که این دستورالعمل های خاص از طرف وزیر صادر شده است. سپس دیدانو که در آن زمان مسئول اداره راستی آزمایی بود، هیچ اشاره ای به اینکه آیا او واقعاً صحت این موضوع را مورد تأیید قرار داده، نکرد. به نظر می رسد که وی گزارشات یو را خیلی راحت پذیرفته است، در واقع، یک معاون وزیر خارجه عملاً از یک کارمند رده پایین تر در یک اداره دیگر دستور گرفته، بدون اینکه ارزیابی دقیق تری داشته باشد. در حال حاضر، جالب است که بدانید که آیا: (۱) وزیر امور خارجه آقای پامپئو واقعاً دستور داده است که تحقیقات AVC در مورد نشت اطلاعات آزمایشگاهی از مشارکت کارشناسان دپارتمان تسلیحات بیولوژیکی و مقامات اطلاعاتی ایالات متحده جلوگیری کند. اگر چنین است آیا به آنها گفته شده که کار خود را بصورت مخفیانه انجام دهند، بدون آنکه به مقام مسئول در سمت معاونت کنترل تسلیحاتی و امنیتی بین‌الملل اطلاع داده باشند یا اینکه حداقل شخصی مثل یو، از این نظر سر خود عمل می کرده است. یا اینکه دینانو در مورد گفتگوی خود با یو به من دروغ می‌گفته است.
کریستوفر فورد در ادامه می نویسد که حداقل یک فرصت اولیه برای بررسی علمی در ۷ ژانویه رخ داد: «هنگامی که هیئت کارشناسانی توسط دفتر AVC گزینش شد، این فرصت را بدست آورد تا به بحث های آماری بپردازد و اثبات کند که AVC در مورد ادعاهای خود درباره ویروس کرونا و اینکه آیا این ویروس محصول دستکاری شده دولت چین است یا نه به گفته‌های من و دیگران متکی بوده است.
متاسفانه، آنطوری که از روز بعد از آن یعنی ۸ ژانویه به خاطر می آورم، علیرغم اصرارهای زیاد من، در سه پاراگراف آخر ایمیلی که به دینانو در ۶ ژانویه ارسال کرده بودم، مبنی بر اینکه سایر اعضای هیئت از امتیاز خواندن اسناد پیش از شروع جلسه برخوردار شوند اما AVC این اسناد را در اختیار اعضای جلسه قرار نداد. همانطوری که در ۸ ژانویه مشاهده کردم AVC اسناد واقعی را قبل از جلسه روز گذشته در اختیار ما قرار نداد، بنابراین اکثر شرکت کنندگان دیگر فرصتی برای مطالعه دقیق آن نداشتند.»
فورد به این موضوع اذعان کرد که شرکت‌کنندگان و متخصصان حاضر در جلسه توجیهی مربوط به ادعای انتشار ویروس کرونا توسط آزمایشگاه ووهان به برخی اشکالات اساسی در استدلال آماری ارائه شده اشاره کردند و اضافه میکند که آن استدلال توسط یک دانشمند بطور شفاهی به هیئت ارائه کننده داده شده بود و ظاهراً این فرد همان دانشمندی بود که AVC در بیان دلایلش به او متکی بوده است.
فورد می نویسد: نگرانی‌ام از تصمیمی بوده که دولت ایالات متحده میخواسته پس از آن رویداد اعلام کند. بنابراین، در یادداشت هایم این حقیقت را منعکس کردم که ادعاهای این مرد عملاً به بحث AVC تبدیل شده بود، از این رو این اداره، آن بحث را در موارد بین سازمانی خود منعکس کرده بود. حداقل به وضوح میتوان گفت که این ادعاها تا حدی که میبایست قوی و منسجم نبوده که موضع رسمی وزارت خارجه ایالات متحده را اعلام کند. به همین دلیل است که من آن پیام ۸ ژانویه را به همکارانم ارسال کردم تا مراقب ادعاهای «آماری» خاص خود باشند.»
او همچنین اینگونه ادامه می‌دهد: تازمانیکه علم به این قطعیت نرسیده‌است که ویروس کرونا نتیجه دستکاری‌های انسانی صورت گرفته در موسسه ویروس شناسی ووهان (WIV) بوده است اعلام علنی این نظریه از جانب ما به تمام مردم جهان رفتاری غیرمسئولانه بود، کاری که در تاریخ ۷ ژانویه اتفاق افتاد.»
فورد نوشت: «علاوه بر تعهدم در جلوگیری کردن از انتشار اطلاعات علمی نادرست و اصرار بر بررسی بیشتر در رابطه با موسسه ویروس شناسی ووهان WIV برای جلوگیری از بی‌اعتبار شدن و تمسخرهایی که ممکن بود متوجه وزیر امور خارجه آقای پامپئو و یا دولت شود و آنها را در دید عموم به گونه‌ای نالایق نشان دهد و مورد آماج حملات قرار دهد، تلاش کردم. هنگامی که جمهوری خلق چین (علیرغم اظهارات اولیه‌اش) متوجه شد که ویروس کرونا فقط در نمونه های محیطی در بازار گوشت مرغ و ماهی ووهان، و نه در نمونه های زنده این حیوانات، وجود داشته است، این مسئله منجر به این نتیجه گیری شد که بازار، منبع شیوع بیماری نبوده است.
وی همچنین مدعی شد که میتوان از پیام ۸ ژانویه اش متوجه شد، او سازمانهایی از قبیل دفتر امنیت بین المللی و منع گسترش سلاح‌های کشتار جمعی و به طور خاص AVC را برای همکاری در تهیه فهرستی از سوالات و نکاتی که می‌توانست در زمینه تحت فشار قرار دادن پکن مفید باشد، خطاب قرار داده است.
وی می‌افزاید: «اگر بخواهیم به زبان ساده تر بگوییم من باور داشتم که اعلام عمومی ادعاهایی که دینانو و اشر بر اساس اعلام AVC بر آن اصرار داشتند، مبنی بر محکوم کردن یک دولت خارجی (از جمله چین) و قرار دادن چین در موضع نقض کنوانسیون سلاح های بیولوژیکی در مورد ویروس کرونا، قبل از اینکه این ادعاها به طور علمی توسط شواهد و مدارک عینی و شخص ثالث اثبات شود، اساسا کار بسیار احماقه‌ای است.»
این دستیار سابق وزیر امور خارجه آمریکا در خاتمه نامه سرگشاده خود درخصوص شایعه سازی وزارت خارجه آمریکا درباره شیوع کرونا از چین تصریح میکند: «مطمئنا (در ایالات متحده) از قهرمانانی که مانع شایعات دولتی شدند و برای احقاق حق، با فساد نهادی در درون دولت آمریکا مبارزه کردند، با رضایت، انصاف، اخلاق و خوشنودی سخن نمی‌گویند.»