این روزها صحبت‌های تازه عیسی‌ زارع‌پور، وزیر جدید ارتباطات درباره حضورش در شبکه‌های اجتماعی بار دیگر باعث بحث‌های مختلفی شده است. او به تازگی در نشستی با فعالان بخش خصوصی که بار دیگر بدون حضور خبرنگاران برگزار شد با اشاره به فیلترینگ و ممنوع بودن برخی شبکه‌های اجتماعی در کشور اعلام کرد که حضور در این پلتفرم‌ها برای او یک خط قرمز است.

زارع‌پور در این نشست گفت: مگر می‌شود کسی از شبکه‌های اجتماعی استفاده نکند. فکر نکنم کسی آنلاین‌تر از من باشد. در مورد پلتفرم‌هایی که امکان استفاده عموم مردم از آن نیست و قانون جمهوری اسلامی آن را منع کرده‌است، هر گاه در اختیار همه مردم قرار گرفت و تمامی مردم توانستند از آن استفاده کنند من نیز از آن استفاده خواهم کرد.

اینستاگرام که فیلتر نیست و به‌صورت عمومی دسترسی به آن آزاد است، اما سوی دیگر ماجرا توییتر است که بیشتر از ۱۲ سال از فیلترینگ آن می‌گذرد، اما میان مقامات کشور در سال‌های اخیر بسیار پرطرفدار بوده است. به همین‌خاطر به‌نظر می‌رسد که به‌صورت غیرمستقیم اشاره وزیر ارتباطات به منع حضور در برخی شبکه‌های اجتماعی اشاره به توییتر باشد که اتفاقا محمدجواد آذری جهرمی، وزیر سابق ارتباطات در آن حضور بسیار پررنگی در سال‌های وزارت خود داشته است.

اما واقعا حضور در شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده در کشور چه وضعیتی دارد و فیلترینگ به‌معنای ممنوعیت و غیرقانونی بودن فعالیت در آنهاست؟ 

شبکه ممنوعه بزرگان | جدول دولتمردان سیزدهم که در توییتر عضو هستند

مورد عجیب

توییتر در ایران ماجرایی عجیب و باورنکردنی دارد. به‌خاطر نکات مثبت این شبکه و ارتباط با کشورهای مختلف جهان مقام‌های ارشد کشور، نمایندگان مجلس، وزرا و... در آن حضور دارند و فارسی و انگلیسی در آن توییت منتشر می‌کنند، اما برای عموم مردم کشور این شبکه فیلتر است.

از میان وزرا و مقام‌های دولت جدید هم بسیاری از آنها در توییتر عضو هستند. همچنین مقام‌های دیگر ارشد کشور ازجمله بسیاری از نمایندگان مجلس هم از این شبکه اجتماعی فیلتر شده برای رساندن پیام خود به کاربران استفاده می‌کنند. محمدجواد آذری جهرمی در زمان وزارت خود درباره توییتر گفته بود: بنابر قانون فعالیت توییتر در ایران ممنوع شده است، اما فعالیت ایرانیان در توییتر ممنوع نیست. هیچ قاضی نمی‌تواند حکم عمومی برای ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی بدهد و این مسئله نیازمند تصویب در مجلس است. حتی در طرح صیانت مجلس هم که چند ماهی است باعث بحث‌های مختلفی شده استفاده از فیلترشکن برای کاربران جرم‌انگاری نشده و غیرقانونی به‌حساب نیامده است. حتی عباسعلی کدخدازاده که پیوستن او به توییتر به‌عنوان سخنگوی وقت شورای نگهبان حسابی جنجالی شد در این رابطه اعلام کرد یک تفسیر در مورد چنین استفاده‌ای این است که فیلتر یک سایت محدودیت است اما استفاده از آن غیرقانونی نیست.

این عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به این سؤال که «کمی عجیب نیست یک سایت فیلتر باشد، اما همه از آن استفاده کنند؟» گفته بود: به هر حال برخی مسئولان تصمیم گرفته‌اند توییتر فیلتر باشد.
 

امکان رفع فیلتر وجود دارد؟

توییتر حالا در جهان تنها یک شبکه اجتماعی نیست و تبدیل به یک رسانه‌ بزرگ شده است که می‌تواند موج‌سازی کند. روسای جمهور و سران کشورهای مختلف قبل از هر جایی مواضع‌شان را در توییتر اعلام می‌کنند و این شبکه سریع‌تر از هر خبرگزاری و رسانه‌ای در جهان شده است. در مواقع مختلفی کاربران ایرانی در توییتر موفق شده‌اند با همه سختی‌های فراوان در این شبکه اجتماعی از کشور دفاع کنند. عضویت مقام‌های ارشد کشور هم در این شبکه اجتماعی نشان از تأثیرگذاری آن دارد.

چند سال قبل ۸ عضو کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (۶ عضو دولت و ۲ نماینده مجلس سابق) طی نامه‌ای به دادستان کل کشور با توجه به منافع توییتر خواستار رفع فیلتر این شبکه اجتماعی شدند. این درخواست پس از گذشت چند سال به نتیجه‌ای نرسید و باید دید دولت جدید درباره توییتر به تصمیم جدیدی خواهد رسید یا خیر.