فرزاد مؤتمن: کلک زدم و سینما خواندم/ آرزویم این است که با امین یک درام کار کنم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، فرزاد مؤتمن کارگردان شناخته شده سینمای ایران در «شب‌نشینی» تلویزیون حضور پیدا کرد. او با اشاره به اینکه تماشای فیلم‌های ایرانی به شناخت جغرافیای مردم و فرهنگ کشور کمک می‌کند، گفت: جوان‌ها و نوجوان‌ها و حتی بچه‌ترها و ایرانیان مقیم خارج از کشور ممکن است سرزمین مادری خود را ندیده باشند و تماشای فیلم‌های ایرانی کمک به شناخت جغرافیای مردم و فرهنگ کشور بوده و به نوبه خودش یک جور کلاس است.

وی خودش را یکی از دیوانگان سینما معرفی و تصریح کرد: هرچند فیلم‌ها و نگاه‌ها یک دست نیستند و موانعی برای این یکپارچگی وجود دارد اما مجموعه فیلم‌های هر دوره از سینمای ایران به نحوی بازتاب دورانی‌اند که در آن ساخته شده‌اند. سینما امکان ارتباط با تماشاچی را ساده‌تر از کتاب خواندن فراهم کرد چون در سینما صدا و تصویر ارائه می‌شود که اتمسفری را به وجود می‌آورد و با این اتمسفر مخاطب بیش از پیش احساس همزادی می‌کند. در قرن 20 همه چیز از جمله مد لباس، مد مو، عادات فردی، جنس آرایش صورت و... تحت تأثیر سینما بود، و همه‌چیز با همین رویکرد شکل گرفت. سینما در بدو پیدایش تحت تاثیر ادبیات بود و بسیاری از داستان‌های ساخته شده در سینما اقتباسی از آثار نویسندگان مشهور بود اما بعد از جنگ جهانی دوم و قدرتمند شدن سینما کار به جایی رسید که حالا ادبیات تحت تأثیر سینما است.

مؤتمن بیان کرد: فعالیت در عرصه سینما هنری است که به شدت تأثیرگذار است. فیلم‌هایی‌ هستند که دوستشان دارم و فیلم‌هایی‌ را هم دوست ندارم اما این سلیقه شخصی است در دیدی گسترده‌تر اگرچه سینمای ایران هنوز صنعتی بوده و در حال توسعه است اما در بسیاری از زمینه‌ها نگاه سینمادوستان در کل دنیا را به خود جذب کرده است.

وی ادامه داد: فیلم‌های ایرانی، قبل از انقلاب هم در دیگر کشورها مورد استقبال قرار می‌گرفتند، بعد از انقلاب مدتی این استقبال کم شد چون به دلیل شرایط جنگ کمتر کسی به سینما می‌پرداخت اما از اواخر دهه 1360 فیلم‌سازها نیاز به پرداختن بیشتر به سینما را حس کردند و دوست داشتند فیلم‌های خود را فراتر از کشور ببرند چون زبان ما در سینما مشترک است و به علاوه بسط دادن آثار سینمایی فراتر از مرزها ایران شرایط مالی را برای فیلمساز ایجاد می‌کرد که شرایط تولید فیلم را تسهیل می‌داد.

کارگردان ایرانی درباره وضعیت فیلم‌های ایرانی خارج از مرزهای ایران اظهار داشت: در حال حاضر در بحث برون‌مرزی چیزی که در آن ضعیفیم این است که هنوز نتوانسته‌ایم اکران خوب برای فیلم‌ها در خارج داشته باشیم. افراد خاص مثل دانشجویان روابط بین‌الملل و سینما دوستان طرفداران آثار سینمایی ایرانی در خارج از کشورند و این مجموعه بسط و گسترش نیافته است. کشورهای در حال توسعه‌ای توانسته‌اند آثار خود را در اروپا و آمریکا اکران کنند و موفق باشند که مهاجرهای زیادی در یک کشور دارند چون متقاضی در آن کشورها زیاد است.

مؤتمن با اشاره به اینکه برخی از فیلم‌هایش را به صورت تجربی ساخته است، گفت: به عنوان یک تماشاچی و فیلمساز سینما را وسیع می‌بینم و دوست دارم انواع فیلم را تجربه کنم. یادم می‌آید وقتی بچه بودم یعنی 5 سالم بود چه فیلم‌هایی را در چه سینمایی در چه سانسی دیده‌ام. اصالتاً تهرانی‌ام پدرم پزشک شرکت نفت بود و در مناطق نفت‌خیز می‌گشتیم. مادرم مرا به سینما می‌برد. مادرم هیچ‌وقت به من مکانیزم فیلم را نگفته بود و فکر می‌کردم همه چیز در آن پرده اتفاق می‌افتد و همه‌چیز واقعی است و عاشق این دنیا شده بودم. این دنیای واقعی برایم جذاب بود نمی‌توانستم یک فیلم را دوباره ببینم چون دچار بحران می‌شدم.

کارگردان سینما خاطره‌ای را تعریف کرد: تکنیک شب برای روز را نمی‌دانستم فکر می‌کردم آمریکا کشوری است که مردم در آن شب‌ها سایه دارند. یادم می‌آید وقتی برای ادامه تحصیل به آمریکا رفتم ناخودآگاه زیر پایم را نگاه کردم و وقتی دیدم در شب سایه‌ای وجود ندارد یک لحظه با خودم حس کردم اینجا آمریکا نیست. خانواده‌ام دوست داشتند مهندسی مکانیک بخوانم، به قصد تحصیل در همین رشته به آمریکا رفتم اما کلک زدم و سینما خواندم. بعد از اینکه فرآیند انقلاب آغاز شد به خاطر اینکه دوست داشتم انقلاب را ببینم به ایران برگشتم. پیش از 22 بهمن به اروپا آمدم تا به ایران پرواز کنم اما بختیار فرودگاه‌ها را بست و یک ماه در اروپا ماندم.

مؤتمن گفت: برایم دیدن انقلاب در کشورم مهم بود چون به ندرت پیش می‌آید جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کردم بر سر چهارراه تاریخ باشد. اگر از دوران جوانی شروع کنم دوباره همین مسیر را انتخاب می‌کنم.

وی درباره تولید «شب‌های روشن» تصریح کرد: شب‌های روشن فیلمی است که فکر نمی‌کردم آن‌قدر هوادار پیدا کند؛ وقتی شروع کردیم آن را بسازیم به عنوان پیشرفت به آن نگاه نمی‌کردم چون علاقه شخصی‌ام سبکی مانند «هفت پرده» بود اما برای ارتباط گرفتن مخاطبان با این سبک هنوز زود بود. «هفت پرده» سرد و مینیمال است به خاطر همین تولید این فیلم بعد از «هفت پرده» با سبک متفاوتش برایم پسرفت تلقی می‌شد. «شب‌های روشن» پرفروش نبود اما بین اقلیت خاص خود دوست‌داشتنی بود که خیلی دوستش داشتند. مردم به یک عاشقانه نیاز داشتند و دلیل این استقبال مردمی همین است. این فیلم ارتباط تنگاتنگی با ادبیات داشت.

موتمن درباره هنرمندانی که تاکنون با آنها کار تولید کرده، گفت: الناز شاکردوست خیلی خوش انرژی است، یک باره بزرگ شد اما از ابتدا هم در فیلم‌های خوب بازی کرده بود. امین حیایی از دوست داشتنی‌های سینمای ایران است؛ هنرمند که دقیقاً چیزی که باید در بیاید را در می‌آورد آرزویم این است که با امین یک درام کار کنم. طناز طباطبایی با فیلم‌های من معروف شد در «جعبه موسیقی» حضور یافت و خوش درخشید دوست دارم دوباره باهم کار کنیم.

وی در ادامه درباره فریبرز عرب‌نیا نیز گفت: عرب‌نیا پیش از معروف شدن دوست من بود و با هم رفت و آمد داشتیم. خوشحالم که سه فیلم با فریبرز عرب‌نیا تولید کردم. او بازیگری است که چشم‌هایش حرف می‌زند صدایش را دوست دارم و دلم برایش تنگ شده است.