یادداشت اقتصادی| میراث سیاه روحانی برای رئیسی

خبرگزاری تسنیم، اقتصاد پاشنه آشیل همه دولت های بعد از انقلاب بوده است، اما بدترین عملکرد با اختلاف بسیار، عملکرد دولت روحانی است. اولین و مورد اعتراض ترین مسئله اقتصادی از نظر کارشناسان چاپ پول و  نقدینگی بالای کشور در دوره دولت روحانی است.  " حجم نقدینگی در پایان سال 91 برابر 460 هزار میلیارد تومان بوده است ولی به لطف سیاست‌های اقتصادی دولت روحانی، نقدینگی در پایان اردیبهشت ماه سال 1400 به 3 هزار و 601 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
نرخ تورم در سال‌های اخیر به ارقام بسیار بالا رسیده و حتی رکورد 75 ساله را هم شکسته است با این حال اما دولت روحانی دلیل افزایش چشم گیر تورم را تحریم‌ و محدودیت‌های ارزی اعلام می کند؛ آنهم درحالی که آمارها بیانگر تورم 52 درصدی در ماه های نخست سال 1400 است!
بنابراین میراثی که در حوزه پولی از روحانی به رئیسی می رسد، تورم بیش از 52 درصدی، نقدینگی بیش از 3600 هزار میلیاردی و پایه پولی 489 هزار میلیاردی است؛  این آمار برای دوماه نخست سال1400 است."
  در همین راستا ضریب جینی به صورت وحشتناک بالا رفته و در رتبه های 88 قرار گرفته ایم.
" در سال 92 نرخ خط فقر برای یک خانواده چهار نفره 1.800.000 تومان بوده است.
این مقدار در سال 1399 رشد 5.5 برابری داشته و به 10.000.000 تومان رسیده است.
این درحالیست که براساس مصوبه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال 1400 عدد 4.100.000 تومان حقوق کارگران تصویب شده است.
دولت یازدهم و دوازدهم 20 درصد به افراد زیر خط فقر افزوده و این نرخ را به 35 درصد رسانده است."

 معیشت و گرانی های افسار گسیخته دیگر میراث شومی است که از دولت روحانی به دولت رئیسی رسیده است. افزایش قیمت بی سابقه کالاهای اساسی به طوریکه برخی از مردم مجبورند ساعت ها در صف مرغ و گوشت بایستند چالش بسیار مهمی است که دولت رئیسی باید فکری اساسی در مورد آن بکند.
"  بیشترین گرانی در بین مواد پروتئینی در دوره دولت‌های یازدهم و دوازدهم مربوط به گوشت گوسفند بوده که 309 درصد نسبت به ابتدای شروع به کار دولت روحانی افزایش قیمت داشته و به عبارت ساده‌تر 4 برابر شده است.
مقایسه نوسان قیمت  مواد پروتئینی در دولت‌های نهم و دهم با دولت روحانی، بیانگر عملکرد ضعیف‌تر دولت فعلی نسبت به دولت قبل است.
با گرانی‌های گوشت و مرغ در دولت روحانی، به تدریج این مواد پروتئینی از سفره بسیاری از اقشار ایرانی حذف یا به شدت کم شده است."

نابودی سرمایه های مردم در بورس و تقلیل سرمایه های مردم به یک سوم و کمتر ارثیه ای دیگری برای دولت منتخب است که البته گفته میشد دولت روحانی کسری بودجه اش را از این طریق جبران کرده است.
 مسئله بعدی مسکن است. آقای آخوندی وزیر مسکن شهرسازی روحانی گفته بود مسکن مهر مزخرف است و افتخارش این است که حتی یک خانه برای مردم نساخته است. او هیچ طرح جایگزین برای مسکن مهر و یا هر طرحی که به خانه دار شدن مردم بیانجامد هرگز ارائه نداد." طبق آمار حدود 30 درصد مردم کشور اجاره نشین هستند. در هشت سال دولت روحانی قیمت مسکن رشد 650 درصدی را تجربه کرده است و از متری حدود 3 میلیون تومان به متری 20 تا 90 میلیون تومان( در تهران ) رسیده است."
ازدواج و اشتغال هم وضع بهتری ندارند. نرخ بیکاری در تابستان 99 در حالی از سوی دولت روحانی تک رقمی اعلام شد که بسیاری از کارشناسان و رسانه ها این عدد را غیر واقعی و نرخ واقعی بیکاری را بیش از 18 درصد اعلام کرده اند. دولت روحانی نه تنها نتوانست بصورت موثر اشتغالزایی کند بلکه در حفظ اشتغال موجود هم بسیار ناکارآمد بود. در دولت یازدهم بیش از نیمی از کارخانه ها تعطیل یا به صورت نیمه تعطیل درآمد. ناگفته نماند که برخی از این کارخانه ها بیش از نیم قرن سابقه فعالیت داشته اند. کارخانه هایی مانند داروگر و ارج. بر اساس آمار طی هشت سال گذشته حدود 1000 کارخانه تولیدی تعطیل شده‌است.
  در همین راستا و با افزایش دهشتناک قیمت مسکن و لوازم خانگی؛ افزایش وام ازدواج نتوانست گره ای از جوانان باز کند و آمارها نشان از کاهش 33 درصدی ازدواج و افزایش 3.5 درصدی طلاق در طی 7 سال اخیر دارد.

با گذشت 8 سال از فعالیت دولت یازدهم نبود یک سازوکار مناسب در قیمت گذاری خودرو باعث شده تا این صنعت مدام تحت تأثیر اتفاقات بازار قرار گرفته و افزایش 8 برابری قیمت ها را تجربه کند.
"افزایش قیمت خودرو ربطی به تحریم‌ها ندارد و به مدیریت مجموعه برمی‌گردد، بر این اساس دولت دکتر روحانی از مدیران شایسته در این عرصه استفاده می‌کند و قیمت خودرو کاهش خواهد یافت." اینها بخش هایی از گفته های نوبخت مشاور اقتصادی رئیس جمهور در روزهای پر التهاب انتخاب برای کسب رأی اعتماد مردمی بود که متأسفانه با پایان دولت روحانی محقق نشده و همچنان در حد وعده باقی مانده است.

در حوزه سیاست خارجی کشور را شش سال معطل برجام بی فرجام کردند. خسارت محضی که طبق پیش بینی ها و با بدعهدی طرف های غربی  نه تنها باعث رفع تحریم ها نشد بلکه به تحریم ها افزود.
یکی از سهمگین‌ترین میراث روحانی بدهی سنگین خارجی است که از 5 میلیارد دلار در سال 93 با افزایشی 78 درصدی به 9 میلیارد دلار در سال 99 رسیده است.
بررسی دیگر مسائل و مشکلات وضعیت بهتری نسبت به آنچه گفته شد ندارد. همه موارد گفته شد و بسیاری موارد دیگر که در این مقال نمی گنجد باعث بوجود آمدن شکافی عمیق بین حکومت و مردم شده است. شکافی به نام بی اعتمادی.
عدم اعتماد عمومی به دولت و حکومت شاید بدترین میراث روحانی برای رئیسی است‌. اعتماد از دست رفته ای که نمودش را در دو انتخابات اخیر شاهد بودیم و از مقصران اصلی آن قطعا سومدیریت، فساد و ناکارآمدی وحشتناک دولت قبلی بوده است. تقریبا هیچکدام از وعده های روحانی هرگز به ثمر نرسید و در همه مواردی که روحانی قول بهبود وضعیت را داده بود وضع بدتر شد. مدیریت ناکارآمد دولت را در اشل کوچکش میتوان در نحوه برخود با ویروس منحوس کرونا مشاهده کرد. دکتر رئیسی در حالی کشور را تحویل گرفته است  که علاوه بر مشکلات گفته شده،  ضعف مدیریت و ناکارآمدی دولت  مرگ و میر ناشی از بیماری  کرونا  را به روزانه بالای 500 نفر در ایران رسانده است. کمبود دارو باعث بوجود آمدن صف های طولانی در برابر داروخانه ها و روند کند واکسیناسیون باعث افزایش ابتلا و به تبع آن کمبود ظرفیت پذیرش بیمارستان ها و مرگ و میر بالا شده است.

بهر حال این یک نمای کلی است از آنچه که از روحانی بر جای مانده است  :" سرمایه گذاری منفی شش درصد، شکستن رکورد تورمی 60 ساله، رشد اقتصادی هشت ساله در مجموع صفر درصد، افزایش 700 درصدی نرخ تورم، رکود بازار سهام در 50 سال اخیر، کوچک شدن 35 درصدی سفره های مردم، بالاترین شکاف طبقاتی در ده سال اخیر." این نتیجه غربگرایی و اعتماد به غرب و حاصل سیاستهای لیبرالی در همه شئون حکمرانی و بی توجهی به رهنمودهای مقام معظم رهبری است. شرطی کردن اقتصاد به برجام و وصل همه امور کشور به سیاست خارجی ذلیلانه ، آورده ای جز " هیچ " برای کشور نداشت. لیبرال ها یک زمین کاملا سوخته را تحویل آقای رئیسی داده اند.

* حمید طالبی

انتهای پیام/