استفاده اسرائیل از تبعیض و سلاح غیرمتعارف علیه بیماران فلسطینی/ مصاحبه اختصاصی با سخنگوی وزارت بهداشت غزه
سخنگوی وزارت بهداشت فلسطین از به کارگیری سلاح های غیرمتعاف علیه غیرنظامیان در جنگ اخیر غزه توسط نظامیان صهیونیست خبر داد و گفت: هنگامی که پیکر شهدا توسط پزشکی قانونی مورد معاینه قرار گرفت، معلوم شد که این شهدا گاز استنشاق کرده بودند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از غزه، دکتر «اشرف القدره» سخنگوی وزارت بهداشت فلسطین در مصاحبه تفصیلی با خبرنگار تسنیم در غزه به سوالات خبرنگار ما درباره وضعیت بهداشت و درمان فلسطین در این منطقه محاصره شده به خصوص اوضاع آن پس از حمله اخیر رژیم صهیونیستی به نوار غزه پاسخ داد.
وی در این مصاحبه از اقدامات تبعیض آمیز رژیم صهیونیستی و نیز استفاده از سلاح های غیرمتعارف علیه اهالی غزه اشاره کرد و اینکه این رژیم در تجاوز 11 روزه به غزه حتی به مراکز درمانی و کادر بهداشت هم رحم نکرده و این مراکز را هدف حملات خود قرار داده است.
سخنگوی وزارت بهداشت فلسطین در غزه از موفقیت کادر پزشکی در مبارزه با کرونا گفت و اینکه توانست از گسترش این ویروس مخوف در این منطقه تحت محاصره جلوگیری کند.
محورهای مهم این مصاحبه:
- رژیم اشغالگر اسرائیلی همچنان راهبرد تبعیض نژادی را علیه ملت فلسطینی ما پیش میگیرد و مانع از خروج 60 درصد از بیماران نوار غزه از گذرگاههای نوار جهت مراجعه به مراکز تخصصی در خارج نوار غزه میشود.
- رژیم اشغالگر اقدام به استفاده از سلاح های غیر متعارف در جنگ علیه غیر نظامیان میکرد، از بمبهای صوتی استفاده میکرد .. موشکهای انفجاری با گستردگی انتشار را به خدمت میگرفت .. افزون بر آن، از انواع مواد منفجرهی تحریم شده استفاده میکرد.
- رژیم اشغالگر اسرائیل همچنین، مراکز بهداشتی و درمانی را هدف قرار میداد .. آمبولانسها و کادرهای پزشکی را هدف میگرفت که منجر به قربانی شدن دو نفر از کادر بهداشت و درمان به نامهای «ایمن ابوالعوف» و دکتر «العلول» شد.
- بیش از 130 مرکز بهداشتی و درمانی و آزمایشگاه و داروخانه چه خصوصی یا دولتی، چه به صورت جزئی یا به صورت کلی نابود و تخریب شد و این امر عملکرد سیستم بهداشتی و درمانی را مختل کرد.
- بیشترین آسیب وارده طی روند محاصره نوار غزه و مجموعه بهداشت و درمان توسط اسرائیل به بیماران مبتلا به سرطان و بیماران مبتلا به بیماریهای خونی وارد شد، این افراد از کمبود شدید در 57 درصد از پروتکلهای درمانی رنج می برند.
-آنچه وزارت بهداشت و درمان طی هفت ماه اول محقق کرد، به تأخیر انداختن ورود پاندومی کرونا به نوار غزه با اقدامات مختلف بود امروز ما درباره شاخص کمتر از 1 درصد مرگ و میر مبتلا به کرونا در نوار غزه و شاخص بهبود بیش از 99 درصد صحبت میکنیم و موارد ابتلا تنها 3 درصد است.
متن کامل مصاحبه
تسنیم: در خدمت آقای دکتر «اشرف القدره»، رئیس بخش روابط عمومی و ارتباطات وزارت بهداشت در نوار غزه هستیم خیلی خوش آمدید. دکتر . همه میدانند که شما طی جنگ اخیر علیه نوار غزه، در وزارت بهداشت روی لبه تیغ بودید، چون همزمان با پاندومی کرونا، با تجاوز به نوار غزه هم مواجه بودید، اگر ممکن هست، برای ما از چالشهایی که با آن مواجه شدید بگویید؟
دکتر اشرف:در ابتدا باید بگویم، محاصره اسرائیل که 15 سال مستمر ادامه دارد، باعث بروز کمبودهای دائمی در تمام بخشهای بهداشتی و پزشکی و بشر دوستانه در نوار غزه شده است، به ویژه سیستم بهداشت از ابتدای محاصره تا این لحظه با کمبود حاد 45 درصد از داروهای ضروری و 33 درصد از مواد مصرفی ضروری در پزشکی و 56 درصد از لوازم آزمایشگاهی و بانکهای خون مواجه هستند و این جدای از شکافی است که محاصره از یک سو، در رشد و پیشرفت سیستم بهداشتی در داخل نوار غزه کرده و از سوی دیگر، در آنچه خارج از نوار غزه بخش بهداشت شاهد رشد و پیشرفت آن بوده است.
تسنیم: یعنی محاصره سد و مانعی در مسیر همراهی با تغییر و تحولات بوده است؟
دکتر اشرف: دقیقا .. به ویژه در موارد مرتبط با تجهیزات پزشکی و میزان دسترسی به آنها در زمان مناسب در نوار غزه و افزون بر آن، عدم امکان کادرهای پزشکی جهت خروج از نوار غزه برای حضور در برنامهها و نشستها و همایشهای بهداشت جهانی که مشارکت در آنها بر دانش کادرهای پزشکی و مهارتهای کادر بهداشت و درمان در نوار غزه می افزاید .
افزون بر آن، رژیم اشغالگر اسرائیلی همچنان راهبرد تبعیض نژادی را علیه ملت فلسطینی ما پیش میگیرد و مانع از خروج 60 درصد از بیماران نوار غزه از گذرگاههای نوار جهت مراجعه به مراکز تخصصی در خارج نوار غزه می شود، به ویژه آنکه در میان این بیماران، بیماران سرطانی و نقصهای مادر زادی هم وجود دارد که امکان درمان و معالجهی کامل آنها در نوار غزه وجود ندارد، موضوعی که باعث می شود، دست اندرکاران بخش بهداشت و درمان در نوار غزه، چه پزشکان، چه بیمارستانها و یا سیستم درمان، این بیماران را به بیمارستانهای تخصصی در داخل سرزمینهای اشغالی معرفی کنند، اما رژیم اشغالگر اسرائیل از پذیرش این بیماران ممانعت کرده و مانع خروج آنها میشود و این مغایر قوانین حقوق بشر بینالملل و توافقنامه چهارم ژنو است.
تسنیم: شما با همه این فشارها مواجه بودید و جنگ 2021 که نبرد شمشیر قدس نامگذاری شد، بر شما گذشت .. چگونه با این تجاوز تعامل داشتید؟
دکتر اشرف:هنگامی که تجاوز به نوار غزه آغاز شد، وضعیت بهداشت و درمان اسفبار بود، به ویژه آنکه ما در اوج مقابله با پاندومی کرونا و ویروس کرونا بودیم و این امر نیازمند تلاش چه در حوزه نیروی انسانی، چه در زمینه ظرفیت تخت بیمارستانها، چه در زمینه دارویی و یا در سطح آزمایشگاهی «بررسی اپیدمیولوژیک» بود. در نتیجه وزارت بهداشت، در این دوره حساس با بحران شدیدی در حوزه دارو و بخش دارویی بود و تلاشها بر پاندومی کرونا و مقابله با آن متمرکز بود .. زمانی که تجاوز علیه نوار غزه آغاز شد، شرایط بخش بهداشت و نوار غزه بسیار سخت و استثنایی بود. با این حال وزارت بهداشت توانست، با اداره بحران و با استفاده از تجربههایی که چه در جنگ 2008 و یا تجاوز سال 2012 یا جنگ سال 2014 و همچنین تجاوزهای مکرر اسرائیل و به ویژه در راهپیماییهای بازگشت و شکستن و محاصره به دست آورده بودند.
وزارت بهداشت تمام تجربههای خود را برای تعامل با تمام متغییرهایی به کار بست که رژیم اشغالگر اسرائیل بر ملت فلسطینی ما تحمیل کرده بود، تا بتواند، به تعهدات حرفهای و اخلاقی خود در قبال مردم خود عمل کند .. در نتیجه وقتی تجاوز به نوار غزه شروع شد، وزارت بهداشت به صورت مستقیم طرح فوق العادهای که داشت را پیاده سازی کرد. به همین منظور کادرهای پزشکی را جذب کرد .. به صفوف خود نظم و ترتیبی داد .. هر آنچه از امکانات دارویی و تجهیزات پزشکی فراهم بود، را گرد آورد .. همچنین تختهای بیمارستانی مورد نیاز را فراهم کرد تا کادرهای پزشکی بتوانند، وظیفهی خود را در برابر مردم ادا کنند . صرف نظر از تجاوز اسرائیلی به نوار غزه، اقدامات تبعیض آمیز و نژاد پرستانهی آشکاری نیز از سوی رژیم اشغالگر اسرائیلی بر نوار غزه اعمال می شد، به نحوی که اقدام به هدف گیری مجموعه بهداشت و درمان کرد.
تسنیم: به این موضوع خواهیم پرداخت، دکتر .. اما قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم، با توجه به اشرافی که به بخش بهداشت و درمان در جنگهای پیشین دارید .. اجازه دهید به این موضوع بپردازیم که وجه تمایز تجاوز سال 2021 از حیث تعامل و رفتار جدید اسرائیل با شهروندان چه بود ؟
دکتر اشرف: خوانش گستردهی رفتار اسرائیل قبل از تجاوز به نوار غزه، چه قبل از تجاوز سال 2008 و یا قبل از تجاوز 2012 یا 2014 و یا راهپیماییهای بازگشت و شکستن محاصره و در ادامه تجاوز اخیر به نوار غزه، تأکید میکند که رژیم اشغالگر اسرائیل موازنه ی کمبود شدید در تجهیزات پزشکی را تحمیل میکرد. چون به خوبی میداند که مجموعه بهداشت و درمان طی محاصره اسرائیل کاملا فروپاشیده است . در نتیجه این رژیم در تلاش بود تا به واسطهی محاصره و بستن گذرگاهها و ممانعت از ورود دارو و لوازم و تجهیزات پزشکی باعث شود، این مجموعه توان عمل به تعهدات خود یا بستن زخمهای مردمش را نداشته باشد. این جدای از مشکلاتی بود که پیشتر بخش بهداشت و درمان در زمینه تختهای بیمارستانی با آن مواجه بود، به ویژه آنکه افزایش جمعیت نیازمند افزایش امکانات پزشکی و امکانات در حوزه زیرساخت هاست.
رژیم اشغالگر اسرائیلی در این دوره پانزده ساله متوالی، مجموعه بهداشت و درمان را با یک هدف مشخص تضعیف می کرد و آن از بین بردن فعالیت بهداشتی و درمانی در نوار غزه بود، تا توان و قدرت ارائه مراقبت های بهداشتی را نداشته باشد. به همین دلیل هنگامی که تجاوز علیه نوار غزه شروع شد، وضعیت وزارت بهداشت و درمان بهتر از جنگهای سابقه اش نبود، بلکه مرحله سخت تر و دشوارتر ورود به پیک دوم پاندومی کرونا بود و تمام تلاشهای وزارت بهداشت با همه کادرها و توانمندیهایش بر جلوگیری از گسترش این ویروس در جامعه متمرکز بود و خدا را شکر الگوی خوبی در زمینه مبارزه با این پاندومی ارائه دادیم. اما رژیم اشغالگر اسرائیلی خواست تا با هدف گیری مراکز بهداشتی و درمانی یک بار دیگر بر مجموعه بهداشت و درمان فائق آید.
تسنیم: از لحاظ میدانی و عملیاتی به عنوان مثال درباره رفتار و تعامل اسرائیل با غیر نظامیان صحبت کنیم؟
دکتر اشرف: رژیم اشغالگر اسرائیل در تجاوز اخیر به نوار غزه، بر هدف گیری غیر نظامیان تمرکز کرده بود و محلهها و مناطق مسکونی را هدف قرار می داد .. این رژیم به خوبی می دانست که این محلهها و مناطق پر جمعیت هستند، به ویژه اینکه نوار غزه، با توجه به مساحت جغرافیایی کوچک آن، به عنوان پر جمعیتترین منطقه و دارای بالاترین میزان تراکم در جهان درج شده است .. بنابراین، وقتی رژیم اشغالگر اسرائیلی محلههای مسکونی و برجها و خانهها و منازل شهروندان و غیر نظامیان را هدف میگیرد، هدفش افزایش تعداد زخمیها و قربانیان به حدی است که خارج از توان مجموعهی بهداشت و درمان باشد .. افزون بر آن، رژیم اشغالگر اقدام به استفاده از سلاح های غیر متعارف در جنگش علیه غیر نظامیان می کرد، از بمب های صوتی استفاده می کرد .. موشک های انفجاری با گستردگی انتشار را به خدمت می گرفت .. افزون بر آن، از انواع مواد منفجره ی تحریم شده استفاده می کرد.
تسنیم: از دستاوردهای جدید صحبت کردید، امکان دارد، به مواردی اشاره کنید؟
دکتر اشرف: جمعی از شهروندان با شروع تجاوز اسرائیل به نوار غزه خود را به مجتمع پزشکی «الشفاء» رساندند و هنگامی که پیکر این شهدا توسط پزشکی قانونی وابسته به وزارت دادگستری مورد معاینه قرار گرفت.
معلوم شد که این شهدا گازهای سمی استنشاق کرده بودند و شرایط پیرامونی این پیکرها، شرایط عادی نبوده است. در نتیجه رژیم اشغالگر اسرائیل از انواع مختلفی از سلاحها علیه غیر نظامیان استفاده کرد. علاوه بر اینکه رژیم اشغالگر اسرائیل هم راستا با آن، مراکز بهداشتی و درمانی را هدف قرار میداد. آمبولانس ها و کادرهای پزشکی را هدف می گرفت که منجر به قربانی شدن دو نفر از کادر بهداشت و درمان به نام های «ایمن ابوالعوف» و دکتر «العلول» شد.
بنابراین، این موضوع بر این امر دلالت میکند که رژیم اشغالگر اسرائیلی به عمد مجموعهی بهداشت و درمان را هدف میگرفت و مهمترین اقدام در این زمینه، هدف گیری وزارت بهداشت و ساختمان درمانگاه «الرمال» بود که شاهرگ مجموعهی بهداشت و درمان اولیه را در غزه تشکیل می داده و در کنار خود آزمایشگاه مرکزی و دورتر مرکز واکیسناسیون را در برمی گرفت.
تسنیم: در آن زمان گفته بودید که آزمایشگاه مرکزی تنها آزمایشگاه در نوار غزه است که آزمایشهای ابتلا به ویروس کرونا را انجام می دهد؟
دکتر اشرف:این آزمایشگاه تنها آزمایشگاه بوده و همچنان تنها آزمایشگاه مخصوص انجام آزمایشهای ویروسها، به ویژه ویروس کرونا است. این آزمایشگاه برای مدتی طولانی تعطیل شد و کار وزارت بهداشت و درمان به مجتمع پزشکی شفا منتقل شد و باعث شد کار در مجتمع الشفاء سنگین شود.
بنابراین، رژیم اشغالگر اسرائیل با هدف گیری مجموعه بهداشت و درمان، هدف ایجاد مانع در مسیر عملکرد کادرهای پزشکی و همچنین، ضربه زدن به توانمندیهای این مجموعه را دنبال میکرد تا این مجموعه نتواند، به وظایف خود در قبال مردمش عمل کند و سرانجام اینکهبیش از 130 مرکز بهداشتی و درمانی و آزمایشگاه و داروخانه چه خصوصی یا دولتی، چه به صورت جزئی یا به صورت کلی نابود و تخریب شد و این امر عملکرد سیستم بهداشتی و درمانی را مختل کرد.
طی تجاوز بسیاری از مؤسسات و مراکز بهداشتی و درمانی تعطیل شدند. وزارت بهداشت و درمان، همان گونه که گفتم، تجربههای خود را طی تجاوزهای مکرر به نوار غزه و هدف گیری مکرر آن گرد آورد، آنها این قدرت را داشتند که اوضاع را به کنترل در آورده و الحمدلله به وظایف خود عمل کنند تا این اقدامات به بخشی از پیروزی ملتش تبدیل شود.
تسنیم: موضوع دیگری که دکتر اشرف، مطرح است، قشری هستند که مبتلا به بیماریهای مزمن می باشند. همیشه در رسانهها شنیدهایم که این طیف در شرایط واقعا سختی به دلیل عدم امکان دریافت دارو چه از خارج و یا از داخل سرزمینهای اشغالی یا بیمارستانهای نوار بسر می برند، میخواهیم درباره ی این طیف صحبت کنیم. آنها واقعا در چه شرایطی بسر می برند و وزارت چه اقداماتی در این زمینه انجام داده است؟
دکتر اشرف:بیشترین آسیب وارده طی روند محاصره نوار غزه و مجموعه بهداشت و درمان توسط اسرائیل به بیماران مبتلا به سرطان و بیماران مبتلا به بیماریهای خونی وارد شد، این افراد از کمبود شدید در 57 درصد از پروتکلهای درمانی رنج می برند .. این از یک سو، از سوی دیگر، ارائه خدمات در نوار غزه نیز ناقص است، بخشی از این نواقص و کاستیها در زمینه رادیولوژی است که در نوار غزه در دسترس نیست و همچنین خبری از سی تی اسکن هستهای نیز در نوار غزه نیست.
تسنیم: این بدان معناست که اگر یک بیمار سرطانی نیاز به نمونه برداری داشته باشد، باید به خارج از نوار غزه سفر کند؟
دکتر اشرف:بله کاملا درست است. هر زمان که این بیماران نیاز به درمان یا معاینات پزشکی بیشتر باشند، این بیماران به بیمارستانهای تخصصی، چه در داخل فلسطین اشغالی، چه در کرانه باختری اشغالی، چه قدس و یا جمهوری مصر منتقل میشوند. طی محاصره نوار غزه توسط اسرائیل، رژیم اشغالگر اسرائیل همچنان به اعمال فشار بر این بیماران ادامه میداد، به ویژه آنکه این رژیم بر اساس قوانین بین المللی بشردوستانه و توافقنامه چهارم ژنو به خوبی از ضرورت سفر این بیماران به خارج آگاه بود.
در طول سالها و ماههای گذشته، ما به همراه سازمانها و نهادهای حقوق بشری رصد و ملاحظه کردیم که رژیم اشغالگر اسرائیل مانع خروج بیش از 60 درصد از این طیف برای تکمیل و ادامه درمان خود در خارج از نوار غزه شده است. موضوعی که به وخامت شرایط درمانی و پزشکی این بیماران منجر شد. بخشی از این بیماران نیز در نوار غزه در سکوت جان خود را از دادند، در حالی که منتظر ادامه درمان بودند.
تسنیم: تعداد مبتلایان به بیماریهای مزمن و به طور مشخص بیماران مبتلا به سرطان چند نفر هستند؟
دکتر اشرف: ما از بیش از 150 هزار مبتلا به بیماریهای مزمن در نوار غزه صحبت میکنیم که بیش از 8600 نفر آنها مبتلا به سرطان و بیماریهای خونی هستند.
تسنیم: این رقم بزرگ و قابل توجهی است
دکتر اشرف: این رقم در نوار غزه در حال افزایش است. هر ماه بیش از 120 تا 130 مورد جدید انواع مختلف سرطان شناسایی یا تشخیص داده میشود.
تسنیم: اگر این عدد را با کشورهای همجوار مقایسه کنیم، چه نسبتی را در نوار غزه تشکیل میدهد؟
دکتر اشرف:تاکنون، شاخصهای سلامتی مرتبط با بیماری سرطان در نوار غزه ، همچنان در همان چارچوب دادههای موجود در کشورهای همجوار نوار غزه است. ما از ابتلای 90 نفر در هر 100 هزار نفر در نوار غزه صحبت میکنیم. این شاخص در حال حاضر در کشورهای همسایه نیز وجود دارد، بنابراین شاخصی است که تفاوت چندانی بین نوار غزه با کشورهای همجوار وجود ندارد.
تسنیم: اگر ما درباره طرفهایی صحبت کنیم که از بخش بهداشت و درمان در نوار غزه حمایت میکنند، چه موانعی در روند رسیدن این کمکها، چه از طرف خارج و یا داخلی به این بخش وجود دارد؟
دکتر اشرف: در جریان محاصره نوار غزه توسط اسرائیل، حمایت بین المللی از مجموعه بهداشت و درمان و کمک های بشردوستانه در نوار غزه کاهش یافت، آن هم به دلیل ترس رژیم اشغالگر اسرائیل از انتقال آنها به طرفهای مختلف و این جدای از سیستم محاصره اسرائیل بود. بنابراین تنها رژیم اشغالگر اسرائیل نیست که نوار غزه را محاصره میکند، بلکه یک مجموعه بینالمللی نیز وجود دارد که این محاصره را رهبری میکند، اما از طریق رژیم اشغالگر اسرائیل.در نتیجه ما شاهد کاهش حمایت مؤسساتی بودیم که پیشتر از ملت فلسطین بعد از محاصره اسرائیل حمایت میکردند؛ محاصرهای که برای پانزدهمین سال متوالی ادامه داشت.
در نتیجه این تعداد مؤسسات اندک باقی ماندهاند که همچنان به مجموعه بهداشت و درمان و بشر دوستانه کمک میکنند. با اینکه ملت ما به این کمکها نیاز مبرم دارد که ایستادگی و پایدارش را تثبیت و تقویت میکند. از اینجا، لازم است، پیام تشکری داشته باشم، از همه نهادهایی که هنوز در کنار مردم ما هستند و از قضیه عادلانه آنها و ایستادگی مردم فلسطینی ما حمایت میکنند، به ویژه کمکهای صورت گرفته به مجموعه بهداشت و درمان و کمکهای بشر دوستانهای که بیش از 2.5 میلیون نفر در نوار غزه در محاصره به آن نیاز دارند.
تسنیم: در پایان می خواهیم، به صورت دقیق از شرایط بهداشتی و درمانی نوار غزه درباره پاندومی کرونا و اینکه وزارت بهداشت چگونه مواد مصرفی و نیاز پزشکی خود در این زمینه و دوزهای واکسن را تأمین میکند، مطلع شویم؟
دکتر اشرف:به طور قطع وضعیت پاندومی کرونا مجموعه بهداشت و درمان را تحت تأثیر قرار داده بود که به دلیل محاصره اسرائیل فرسوده شده است، اما وظیفهای که بر عهده وزارت بهداشت و درمان است باعث می شود که هر آنچه از امکانات در اختیار دارد، را مورد استفاده قرار دهد.
البته محدود و در این چارچوب مورد استفاده قرار گرفته شده است، چون: یک: وزارت بهداشت و درمان در مقابله با این پاندومی موفقیتهای متوالی را در مرحله مبارزه با شیوع این ویروس در نوار غزه محقق کرد و و همین طور توانست شاخصهای بهداشت و درمانی را برای این پاندومی در بهترین وضعیت قرار دهد، آن هم بسیار بهتر از آنچه در کشورهای اطراف نوار غزه به چشم می خورد و بدین ترتیب توانست، الگوی حرفهای بسیار خوبی در زمینه جلوگیری از شیوع این پاندومی ارائه دهد.
تسنیم: به زبان اعداد و ارقام، تعداد مبتلایان چقدر است؟
دکتر اشرف: ما امروز از پایان موج دوم صحبت میکنیم و جهان از موج چهارم حرف میزند، بنابراین، آنچه وزارت بهداشت و درمان طی هفت ماه اول محقق کرد، به تأخیر انداختن ورود پاندومی به نوار غزه با اقدامات مختلف بود و این پیروزی و موفقیت بزرگی را در محافظت جامعه از مشکلات و بلایای این پاندومی محقق کرد که بسیاری از کشورها را درگیر کرده و فروپاشی مجموعههای بزرگی از بهداشت و درمان را به دنبال داشت.
امروز ما درباره شاخص کمتر از 1 درصد مرگ و میر در نوار غزه و شاخص بهبود بیش از 99 درصد صحبت میکنیم و موارد ابتلا تنها 3 درصد است، بنابراین الحمدلله دستاوردهای بسیار خوبی در این زمینه محقق شد، با این حال همچنان ما تأکید می کنیم که این پاندومی در جهان پایان نیافته است و نوار غزه از تغییر و تحولات ناشی از آن که در تمام دنیا منتشر شده، در امان نیست.
امروز دنیا پذیرای موج چهارم است و ما از ملت فلسطینی خود میخواهیم که با رعایت کامل اقدامات پیشگیرانه، از یک سو و از سوی دیگر، مسئولیت کامل محفاظت از خود را بر عهده بگیرند و از جهتی، سرعت دریافت واکسیناسیون برای محافظت از آنها افزایش یابد تا مصونیت جمعی ایجاد شود که تأثیر بسزایی در محافظت جمعی در برابر عوارض این پاندومی دارد.
تسنیم: دکتر بسیار سپاسگزارم .. از این دیدار خوشوقت شدیم و بابت این جزئیات مهم سپاسگزاریم
انتهای پیام/