کنترل ایمنی و کنترل مدیریت دو عامل موثر در کاهش تلفات و حوادث معدنی هستند که با هزینه نه چندان زیادی می‌توان جان تعدادی کارگر را نجات داد. در این بین همکاری خود افراد فعال در معادن در راستای رعایت اصول ایمنی از اهمیت مضاعفی برخوردار است.
معادن مختلف دارای مواد و گازهای متفاوتی هستند که تاثیرات متفاوتی بر نواحی مختلف بدن می‌گذارد که سیلیس و گرد و غبارهای موجود در فضای معدن مشکلات ریوی که شایع‌ترین نوع بیماری است را موجب می‌شود
غلامرضا پوریعقوب در گفت‌وگو با گسترش نیوز اظهار کرد: مشکلاتی که کارگران معدن در اثر کار در محیط معدن با آن مواجه می‌شوند با توجه به نوع معدن و فعالیتی که دارند متفاوت و متنوع بوده و این موضوع به نوع موادی که در خاک موجود است و مواد معدنی استخراجی بستگی دارد و عملیاتی که در معادن مختلف انجام می‌شود نیز متفاوت بوده و مشکلات و جراحات گوناگونی را حاصل می‌شوند. در مجموع افرادی که در معدن کار می‌کنند و با مواد معدنی سر و کار دارند عموما با سیلیس مواجه هستند. در واقع این ماده در تمام خاک معادن و قشر زمین وجود دارد که موجب بیماری‌های ریوی می‌شود.
وی افزود: معادن علاوه بر سیلیس حاوی مواد دیگری نیز هستند که آن ماده خاص نیز می‌تواند بر روی ریه کارگران اثر مضاعف داشته باشد و یا ریه کارگران به دلیل حضور افراد در محیط پر از گرد و خاک معدن به یک محل جذب و ارگان هدف تبدیل می‌شود و مواد خارجی از طریق ریه جذب و در بدن بر روی سایر قسمت‌ها و بافت‌ها اثربخش باشد. این موضوع بستگی به نوع ماده دارد و آرسنیک، سرب، آهن و سایر مواد موجود در معدن که کارگر با آن مواجه است. این موضوع نیز در معادن مختلف متفاوت بوده و نتایج متفاوتی را حاصل می‌شود.
این پزشک در ادامه تصریح کرد: در مجموع مشکل عمومی تمام معادن سیلیس بوده که تاثیر مستقیم بر ریه دارد که ممکن است منجر به سرطان شود اما خطر این بیماری خیلی شایع و جدی نیست، اما مشکل اساسی که توسط سیلیس ایجاد می‌شود فیبروز بافت ریه بوده که به مرور زمان موجب تخریب این ناحیه شده که این موضوع نیازمند مواجه طولانی مدت با سیلیس است. همچنین علاوه بر مشکلات ریوی، بیماری عمومی که اغلب کارگران معدن به آن مبتلا می‌شوند مسائل ارفونومیک بوده که به دلیل سختی کار و سنگینی زیاد مواد معدنی فشار بالای به عضلات کارگران وارد می‌شود که با توجه به بنیه افراد و نوع کاری که انجام می‌شود ممکن است برای مفاصل، ستون فقرات و سایر نواحی اتفاق بدی بیفتند.
پوریعقوب ابراز کرد: همیشه در معادن خطرات و حوادث آسیب‌زا وجود دارد که به دلیل تجمع گازها و کمبود اکسیژن حاصل می‌شود و همچنین مشکل شایع ریزش معدن در تمام ادوار کارگران را تهدید می‌کند. برای پیشگیری از حوادث و عوارض همیشه رعایت اصول ایمنی حرف اول را می‌زند. در اغلب معادن کارشناس ایمنی و بهداشت حضور دارد که کارگران را نسبت به حوادث احتمالی آگاه می‌کنند و افراد نیز باید به هشدارهای این کارشناسان ایمنی توجه لازم و کافی را داشته باشند. در صورت عدم توجه به این اصول احتمال بروز حوادث به صورت طبیعی افزایش می‌یابد.
وی ابراز کرد: در رابطه با پیشگیری باید گفت که مراحل و گام‌های مختلفی وجود دارد که برخی از آنها هزینه سنگینی دارد اما رعایت آنها میزان بروز حوادث را به شدت کاهش می‌دهد اما اقدامات پایداری هستند. یکی از این راه‌های پیشگیری محیط کار در معدن را مرطوب و خیس نگه دارند و آب مانع از بروز گرد و خاک می‌شود. معادن به دو نوع روباز و زیرزمینی تقسیم می‌شوند و بعضی از ابزار و تجهیزاتی که در محیط معدن مورد استفاده قرار می‌گیرد خود موجب پاشش آب در محیط می‌شود که با توجه به نوع معدن می‌تواند این ابزارها متفاوت باشند و حضور متخصصان در محیط کار تعیین می‌کنند که برای کاهش بروز حوادث چه راهکاری استفاده شود.
این پزشک تاکید کرد: موضوع بعدی تهویه مطبوع است که با دمیدن هوای تمییز در داخل معادن می‌توان محیط مطلوبی را جهت تنفس ایجاد کرد، البته با توجه نوع معادن سیستم تهویه هوا نیز می‌تواند متفاوت باشد که گرد و غبار داخل معدن به سمت بیرون هدایت شود و فیلتر صورت گیرد. در مجموع کنترل مهندسی میزان تلفات و آسیب در محیط معدن را به شدت کاهش می‌دهد. علاوه بر این موارد کنترل مدیریتی نیز مهم هستند که چه کاری را در چه زمانی و در چه محلی انجام داد. گفتنی است این نوع کنترل ارزان‌تر بوده اما نتیجه طولانی مدت و پایداری ندارند. در نهایت استفاده از ابزار حفاظت برقی و همچنین برای مقابله با غبارهای تنفسی نیز استفاده از انواع ماسک‌هایی که برای هر آلایندگی و شرایطی انواع مختلفی وجود دارد که کارفرما باید تهیه کند و در اختیار کارگران معدن قرار دهد، همچنین آموزش و ضرورت استفاده صحیح از ابزار و ماسک‌ها باید به کارگران معدن داده شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در رابطه با مسائل ارفونومیک که مشکلات عضلانی را سبب می‌شوند نیز باید گفت که استفاده درست از ابزار و تنظیم ساعت کار مناسب نیز می‌تواند موجب کاهش این نوع مشکلات شوند. موارد ذکر شده باید در تمام معادن مورد توجه قرار گیرند اما با توجه به مقیاس معدن رعایت این اصول متفاوت بوده و اغلب در معادن بزرگ و مهم نکات گفته شده را در دستور کار قرار می‌دهند. برای رعایت این استانداردها قوانینی وضع شده که وزارت کار، ایمنی و بهداشت آنها را مورد بررسی و نظارت قرار می‌دهد که حتما رعایت شود. متاسفانه در ایران آمار دقیقی از تلفات و عوارض در معادن ارائه نمی‌شود اما به جرات می‌توان گفت با رعایت اصول ایمنی می‌توان میزان حوادث را به حداقل رساند.