تا به حال برایتان پیش آمده به شهری سفر کنید و دیدگاهتان از آنچه در ذهن داشتید، نسبت به آن شهر دگرگون شود؟ گاهی این تغییر نگرش زمانی اتّفاق میفتد که سبک سفرمان را به شهر و دیاری تغییر دهیم. مثلا تصوّر کنید همیشه مشهد را به عنوان یک مقصد زیارتی می‌دیدید که تنها مکانش حرم امام رضا (ع) است امّا سرتان را که می‌چرخانید میبینید پر از جاذبه و تفریحاتی است که تجربه سفرتان را عوض می‌کند.
در این متن سعی کرده‌ایم آنچه برای یک مسافر مشهد لازم است درباره این شهر، جاذبه‌ها، تفریحات و نکات مهم دیگرش بداند جمع آوری کنیم تا استفاده بیشتری از سفرش بکند. سفر شما ممکن است یکی دو روزه یا چند روزه و چند هفته‌ای باشد، ممکن است انفرادی یا همراه تور مشهد باشد. اگر اطلاعات کافی از ظرفیت‌های مشهد داشته باشید بدون شک برنامه مناسب‌تری برای سفرتان تدارک خواهید دید؛ برنامه‌ای که با علایق و بودجتان هم همخوانی داشته باشد.
دورنمایی از شهر مشهد
تا پیش از سال 83 با خراسان بزرگ طرف بودیم که بخش زیادی از وسعت ایران را به خودش اختصاص می‌داد امّا در سال 83 به سه بخش شمالی، جنوبی و رضوی تقسیم شد که در حال حاضر مشهد، مرکز استان خراسان رضوی محسوب می‌شود. رودخانه‌های متعددی در اطراف شهر جاری است و از نظر اقلیمی این شهر در دسته شهرهای خشک و نیمه خشک به حساب می‌آید. این خشکی را از آفتاب سوزان روزهای بهاری و تابستانی و سوز سرمای شب در پاییز و زمستان می‌توان به راحتی لمس کرد.
اگر نگاهی به تاریخ مشهد انداخته باشید متوجه قدمت این شهر می‌شوید. آثاری که از کشف رود در نزدیکی مشهد پیدا شده به ما یادآور می‌کند که از هزاران سال پیش این منطقه مسکونی بوده. در طول تاریخ هم شاهد اتّفاقات مختلف در مناطق شرقی ایران هستیم. همین جریانات تاریخی باعث شده در مشهد ترکیب قومی متنوعی را ببینیم. از جمله گروه‌های قومی که ممکن است در مشهد زندگی کنند عبارتند از: فارس، کرد، بلوچ، زند، افغان، عرب، ترک و تا حدودی ترکمن. این گروه‌های قومی هر کدام در برهه‌ای از تاریخ وارد مشهد شده‌اند یا به صورت اجباری کوچانده شدند.
از گروه‌های متنوع قومی که بگذریم، تصورمان از مشهد این است که همه مسلمان و شیعه مذهبند امّا اقلیت‌های مذهبی هم در این شهر حضور دارند. گر چه ممکن است در دوره‌هایی تعدادشان بیشتر و در حال حاضر کمتر باشد امّا حضورشان را با آثاری که از خودشان به جا گذاشته‌اند می‌توانیم احساس کنیم مانند کلیسای مسروپ مقدس در بافت قدیمی مشهد. بنابراین در دوره‌های مختلف پیروان دین زرتشتی، مانوی، بودایی، مسیحی و یهودی را در این مناطق می‌بینیم.
چطور به مشهد سفر کنیم؟
مشهد از آن مسیرهای پرتردد است که برای سفر به آن راه‌های متنوعی وجود دارد. هر نوع وسیله حمل و نقلی که انتخاب کنید، با توجه به بودجه، سلیقه و زمانتان باز می‌توانید گزینه‌های متنوعی داشته باشید. در زیر وسایل نقلیه مختلف را بررسی می‌کنیم:
قطار: شاید به جرأت بتوان گفت متنوع‌ترین سرویس‌های ریلی در مسیر تهران-مشهد قرار گرفته‌اند؛ از ارزان قیمت‌ترین قطارهای 6 نفره در کوپه گرفته تا سرویس‌های لوکسی که گاهی هزینه‌هایش با هواپیما برابری می‌کند. قطارهای خط ریلی مشهد را در سایت رجا می‌توانید ببینید. کوپه‌ای، اتوبوسی، لوکس و سریع‌السیر از انواع قطارهایی است که در این مسیر رفت و آمد دارد.
هواپیما: امّا اگر زمان کافی برای سفر ریلی ندارید و سفر سریع را ترجیح می‌دهید، روزانه پروازهای متعددی روی آسمان مشهد پرواز می‌کند. قیمت بلیط هواپیمای مشهد را می‌توانید از مبدأ مورد نظرتان در لینک بررسی کنید.
اتوبوس: اتوبوس گزینه دیگری برای سفر جاده‌ای به مقصد مشهد است. همانطور که می‌دانید معمولا هزینه‌های بلیط اتوبوس اقتصادی‌تر است. سرعت اتوبوس تا حدودی بین قطار و هواپیما قرار می‌گیرد؛ از قطار سریع‌تر و از هواپیما بسیار کندتر است و روزانه سروریس‌های متعددی به مقصد مشهد از تمام شهرها دارد.
ماشین شخصی: در نهایت اگر ترجیح می‌دهید در سفر، ماشینتان همراه رفت و آمدهای شهریتان باشد و دوست دارید سرعت سفر را با برنامه‌های خودتان تنظیم کنید، ماشین شخصی بهترین گزینه می‌تواند باشد. با توجه به مبدأ سفرتان لازم است پیش از سفر جاده‌های منتهی به مشهد را بررسی کنید و با توجه به برنامه‌تان مسیر مورد نظر را انتخاب کنید.
چطور اقامتگاه پیدا کنیم؟
بدون شک یکی از بخش‌های مهم سفر انتخاب اقامتگاه است. مخصوصا برای مقصدی مثل مشهد که بیشتر روزهای سال مسافران فراوانی در خودش جای داده، لازم است پیش از سفر اقامتگاه مورد نظرتان را رزرو کنید تا هنگام ورود به شهر، با درهای بسته و ظرفیت‌های تکمیل اقامتگاه‌ها رو به رو نشوید. همانطور که می‌دانید سال‌هاست که انواع اقامتگاه در ایران وجود دارد و با توجه به سلیقه و بودجه‌تان می‌توانید نوعش را انتخاب کنید. البته در مشهد بیشتر اقامتگاه‌ها از نوع هتل، هتل آپارتمان، مهمانسرا و زائر سرا هستند. با نگاهی به هتل‌های مشهد و نظرات و عکس‌هایی که کاربران از این هتل‌ها گذاشته‌اند می‌توانید انتخاب واقع‌بینانه‌تری داشته باشید.
چطور درون شهر رفت و آمد کنیم؟
مشهد جزو کلانشهرهای ایران محسوب می‌شود که اگر دوست داشته باشید مثل مردم بومی داخل شهر رفت و آمد کنید، به راحتی و با کمی پرس و جو می‌توانید از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید. با وجود اینکه معمولا در هتل‌ها و مراکز اقامتی تاکسی سرویس وجود دارد، امّا کافیست نقشه شهر را نگاه کنید و از خطوط مختلف اتوبوس استفاده کنید. در کنار اتوبوس و تاکسی که در همه شهرها هستند، چند سالی است که مشهد هم مترو دارد. گر چه خطوطش مثل تهران متعدد نیست امّا اگر مسیرتان با خطوط مترو تلاقی دارد، این وسیله حمل و نقل هم گزینه خوبی می‌تواند داشته باشد. برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی بهتر است کارتش را تهیه کنید و به راحتی از اتوبوس و مترو استفاده کنید.
البته مثل تهران و سایر کلانشهرها، تاکسی‌های اینترنتی هم فعال هستند و به راحتی می‌توانید از آنها استفاده کنید.
چطور رستوران و غذاهای مخصوص مشهد را پیدا کنیم؟
اهمیت خورد و خوراک را هی جوره نمی‌توان در سفر نادیده گرفت. چه اهل غذاهای بومی باشید و چه رستوران‌های لوکس، بهتر است رستوران‌ها و غذاهای خوب را شناسایی کنید تا با خیال راحت‌تری برای وعده‌ها غذایی‌تان برنامه‌ریزی کنید. برای اینکه کارتان کمی راحت‌تر شود، در سایت لست سکند علاوه بر معرفی رستوران‌های مشهد به همراه نقد و بررسی‌ها، بهترین رستوران‌های مشهد از نظر مردم هم دسته بندی کرده‌ایم که با توجه به امتیازاتی که افراد مختلف بر اساس تجربه‌شان از رستوران داده‌اند دسته بندی شده‌اند. با نگاهی به این لیست می‌توانید راحت‌تر تصمیم بگیرید. رستوران‌هایی مثل:
رستوران ارم شاندیز
رستوران معین درباری
رستوران پسران کریم
کافه تی‌رکس
رستوران پدیده شاندیز
از طرفی اگر دوست دارید غذاهای محلی مشهد را امتحان کنید، بهتر است ابتدا با آنها آشنا شوید زیرا ممکن است در رستوران‌های معروف قدیمی، بعضی از این غذاهای محلی را داشته باشند؛ غذاهایی مثل شله مشهدی، دیزی مشهدی، ساطری پلو و آش آماج یا دسرهایی مثل کوکو شیرین، ماقوت و دیگچه از خوراکی‌های محلی مشهد محسوب می‌شوند
مشهد چه جاذبه‌ها و تفریحاتی دارد و سوغاتی چه بخریم؟
نگفته پیداست که حرم امام رضا (ع) مشخص‌ترین و مهمترین جاذبه مشهد است امّا جاذبه‌های گردشگری مشهد را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: زیارتی، فرهنگی و طبیعی. امّا برای اینکه کار راحت‌تر شود و میان جاذبه‌های فراوان این شهر بزرگ، سردرگم نشوید، ما به صورت مجزا تعدادی از مهمترین جاذبه‌ها و دیدنی‌های مشهد را بررسی کرده‌ایم که هر کدام را با کلیک روی لینکشان می‌توانید به صورت مبسوط ببینید:
این جاذبه‌ها بیشتر شامل مکان‌های فرهنگی و تاریخی می‌شود که بعضی‌هایشان ساعت بازدید دارند و برای رفتن به آنها باید برنامه‌ریزی کنید مانند: آرامگاه فردوسی، حمام مهدی قلی بیک، موزه خراسان بزرگ، هارونیه و خانه‌های تاریخی. با بازدید از این مکان‌ها، شناخت بیشتری از تاریخ و فرهنگ مشهد پیدا خواهید کرد.
تفریحات مشهد شامل مواردی می‌شود که ساعت بازدید خاص ندارند و از صبح تا ساعتی از شب می‌توانید در آنها وقت بگذرانید مثل پارک‌ها و مراکز خرید. امّا مکان‌هایی مثل پراک‌های آبی هم هستند که اگر قصد استفاده از آنها را دارید باید برایشان برنامه ریزی کنید چون روز و ساعت خاصی دارند. بنابراین اگر قصد تفریح و گذراندن اوقات فراغتتان در مشهد را دارید می‌توانید از بازار رضا، پارک ملت، برج آرمیتاژ، پارک هفت حوض، کوهسنگی و حتّی بزرگترین آبشار مصنوعی ایران که چند روز پیش در این شهر افتتاح شد، دیدن کنید.
اگر زمان و وسیله نقلیه هم داشته باشید می‌توانید نگاهی به طبیعت اطراف مشهد بیندازید.جاذبه‌هایی که فاصله کمی از مشهد دارند و یک روزه می‌توانید از آنها بازدید کنید. مثل آبشار گرینه، دره شمخال، سد تبارک و آبشار بردو. بازدید از این جاذبه‌های نزدیک، تصور ما را از مشهد تغییر می‌دهد.
جاذبه‌ها و دیدنی‌های مشهد فراوانند امّا با توجه به زمان، بودجه و علایقتان می‌توانید حتی پیش از سفر، نقاط مورد نظرتان را انتخاب کنید و برای رفتن به آنها برنامه‌ریزی کنید. حتّی در این میان ممکن است به بناهایی بربخورید که شاید به نظر جاذبه مهمی نباشند امّا میان مردم مشهد داستان دارند.
برای خرید سوغات مشهد، معمولا همه زرشک و زعفران به یادشان می‌آید اما مشهد به جز زرشک و زعفران سوغاتی‌های دیگری هم دارد که در لینک معرفی شده‌اند و برای عزیزانتان می‌توانید تهیه کنید؛ سوغاتی‌هایی از جنس خوراکی مثل ادویه هفت قلم و جیلی بیلی دیگ یا یادگاری‌هایی مثل سنگی هر کاره، جام چهل کلید یا حتّی فیروزه که به نیشابور تعلق دارد هم در مشهد رواج دارد و گاهی آن را سوغات مشهد هم محسوب می‌کنند.
بهترین زمان سفر به مشهد، میزان بودجه و شرایط لازم سفر
انتخاب زمان مناسب برای سفر، لذت ما را دو چندان می‌کند. معمولا در سفرها به فصل و آب و هوای مقصد توجه می‌کنیم امّا در مشهد فاکتور بسیار مهمی که حتّی از آب و هوا هم مهمتر است، میزان جمعیت مسافر است. فرقی نمی‌کند که در سفرمان قصد داریم حتما زیارت برویم یا نه، اگر زمان سفرمان در روزهای مناسبتی و شلوغی مشهد باشد، هر جا که برویم، با جمعیت انبوه مواجه خواهیم شد و ممکن است در رزرو اقامتگاه هم به مشکل بخوریم. بنابراین توصیه می‌شود از سفر در ایام پیک خودداری کنید تا سفرتان با آرامش بیشتری همراه باشد.
اگر پس از شلوغی بخواهیم به آب و هوا توجه کنیم، مشهد به دلیل خشکب هوایش، هوای سرد استخوان سوزی در پاییز و زمستان دارد. از اواسط آبان، باید با چند دست لباس گرم سفر کنید زیرا شب‌ها و دم صبح هوا سرد می‌شود. از طرفی، در تابستان‌ها آفتابش در روز بسیار داغ است و اگر بخواهید مدت طولانی در فضای باز باشید، گرمای طاقت‌فرسایی را تجربه خواهید کرد. بنابراین، شاید بتوان گفت مناسب‌ترین فصل از اواخر زمستان تا اواخر بهار و از اواخر تابستان تا اواسط پاییز است.
میزان هزینه سفر مشهد می‌تواند با بودجه شما هماهنگ شود. اگر برای سفرتان از وسایل حمل و نقلی مثل اتوبوس یا قطار استفاده کنید، در هتل‌های 3 ستاره یا مهمانسراها اقامت کنید و درون شهر هم از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید، بدون شک می‌توانید یک سفر اقتصادی و نه چندان پر هزینه را تجربه کنید. اگر هم اهل لوکس سفر کردن هستید، مشهد هتل‌ها و رستوران‌های مجلل کم ندارد. بنابراین بستگی به ذائقه سفر شما دارد که سفرتان چه میزان هزینه داشته باشد. فراموش نکنید که در مناسبت‌ها و ایام پیک، همه چیز گران‌تر است از وسایل حمل و نقل تا هتل و رستوران. بنابراین اگر قصد اقتصادی سفر کردن دارید، برای روزهای کم مسافر مشهد برنامه‌ریزی کنید.
توصیه می‌شود پیش از سفر اهدافتان را تعیین کنید و بر اساس آن، نقشه حدودی جاذبه‌هایی که قصد دیدنشان را دارید بررسی کنید تا در سفر دچار سردرگمی نشوید. بعضی جاذبه‌ها یا تفریحات زمان معینی در هفته باز هستند، بنابراین لازم است زمانبدی آنها را پیش از سفر چک کنید که با برنامه‌تان هماهنگی داشته باشد.
در نهایت اگر دوست داشتید از تجربیات سایرین استفاده کنید و با سفرشان همراه شوید می‌توانید نگاهی به سفرنامه‌های مشهد بیندازید که هر کدام از دریچه‌ای به سفر مشهد پرداخته‌اند.
تألیف: لست سکند