با هر قصد و نیتی که سفر می‌کنیم، ترجیح می‌دهیم بیشترین لذت و استفاده را از سفرمان داشته باشیم. یکی از راه‌های بهینه گذراندن زمان سفر این است که از جاذبه‌های مقصدمان خبر داشته باشیم و با آنها آشنا باشیم. ممکن است در ذهنتان تعدادی از جاذبه‌ها را بشناسید امّا با جستجویی در اینترنت لیستی مقابلتان قرار می‌گیرد که بر اساس وقت و سلیقه‌تان باید از میانش تعدادی را انتخاب کنید. در این متن می‌خواهیم به جاذبه‌های تاریخی فرهنگی مشهد بپردازیم که در میان تعداد فراوان جاذبه‌هایش، مهمتر و محبوب‌تر به نظر می‌رسند.
مشهد یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که به دلیل اتفاقات تاریخی مهمی که در آن افتاده است مملو از جاذبه‌های تاریخی مختلف است. شاید برای بسیاری نام مشهد یادآور حرم حضرت امام رضا (ع) باشد، اما باید بدانید تعداد جاذبه‌های فرهنگی و تفریحی آن به قدری زیاد است که برای بازدید از تمامی آنها نیاز به روزهای مدیدی اقامت در این شهر خواهید داشت.
همانطور که پیش‌تر در لست سکند به معرفی پر طرفدارترین جاذبه‌های تفریحی مشهد و جاذبه‌های اطراف مشهد پرداختیم، این در متن به چندی از جاذبه‌های فرهنگی با قدمتی اشاره خواهیم داشت که بدون‌تردید ارزش دیده شدن را دارند.
1. خانه تاریخی توکلی
نخستین جاذبه متن را با خانه توکلی آغار می‌کنیم. این خانه در نزدیکی حرم امام رضا و در خیابان نواب صفوی واقع شده است. این ساختمان قدیمی در دوره قاجاریه بنا شده و با معماری ایرانی مزین شده است. خانه تاریخی توکلی در گذشته به عنوان یک مکتبخانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.
2. کلیسای مسروپ مقدس
با وجود واقع شدن حرم امام رضا (ع) و جمعیت بالای شیعیان در این شهر فراموش نکنید که کلان شهر مشهد نیز همانند سایر نقاط ایران میزبان قشرهای مختلفی مانند ارامنه است. قدمت این کلیسا به دوران پهلوی بازمی‌گردد و محل مقدسی برای مسیحیان به شمار می‌رود. همچنین جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره کلیسای مسروپ مقدس، تنها کلیسای ثبت ملی ارامنه روی لینک کلیک کنید.
3. آرامگاه فردوسی
قطعا معرفی جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی مشهد بدون آرامگاه فردوسی کامل نمی‌شود. فردوسی، شاعر بزرگ نامی که مقبره او در شهر طوس مشهد واقع شده است یکی از پربازدید‌ترین و مهم‌ترین جاذبه‌های مشهد به حساب می‌رود. در آرامگاه فردوسی چهره‌های مشهور ایرانی دیگری چون محمد شجریان و اخوان ثالث نیز آرام گرفته‌اند.
4. پارک هفت حوض مشهد
در میان کوه‌های خلج مشهد هفت حوض طبیعی با قدمت چند هزاره ساله دیده می‌شود که جزو جاذبه‌های خاص مشهد به شمار می‌رود. این هفت حوض در 7 کیلومتری شهر مشهد واقع شده است و برای رسیدن به آن نیاز است تا کمی پیاده‌روی کنید.
5. خانه تاریخی داروغه
یکی دیگر از جاذبه‌های واقع شده در خیابان نواب صفوی مشهد خانه تاریخی داروغه است که از یادگارهای دوران قاجاریه محسوب می‌شود. گفته شده این خانه به دستور یوسف خان هراتی، داروغه وقتِ مشهد ساخته شده است.
6. عمارت هارونیه
با وجود اینکه گردشگران عمدتا شهر توس را به خاطر آرامگاه فردوسی می‌شناسند، در این شهر بنای تاریخی چون عمارت هارونیه نیز وجود دارد. هاروینه را به عنوان قدیمی‌ترین بنای طوس می‌دانند که قدمت آن به قرن 8 هجری قمری باز می‌گردد.
7. مقبره پیر پالاندوز
در جنوب شرقی حرم امام رضا (ع)، آرامگاه یکی از عرفای معروف قرن دهم به نام شیخ محمد عارف عباسی دیده می‌شود که به دلیل گذراندن امورات خود به پالاندوزی به پیر پالاندوز شهرت یافت.
8. خانه تاریخی حاج ملک
قدمت خانه ملک به اواخر عصر قاجاریه برمی‌گردد. خانه‌ای که متعلق به حاج حسین ملک (متولد سال 1250 شمسی) بوده و در حال حاضر به عنوان مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی و گردشگری مشهد فعالیت می‌کند. حمام این خانه، تنها نمونه حمام تاریخی خصوصی در آن دوران است. این خانه تاریخی در ضلع شرقی خیابان امام خمینی (ره) و سه راهی داراریی مشهد قرار گرفته است.
9. حمام مهدی قلی بیک
شاید نام این حمام را در ردیف جاذبه‌های مشهد کمتر شنیده باشید، در حالی که یکی از جاذبه‌های قدیمی مشهد است که به دوران صفوی و شاه عباس صفوی برمی‌گردد. حمام مهدی قلی بیک از قدیمی‌ترین و بزرگترین حمام‌های ایرانی است که در سال 85 به موزه مردم شناسی تبدیل شده است. در حال حاضر در بنای حمام می‌توانید شاهد اشیایی از قبیل لوازم مورد نیاز در حمام‌های قدیمی، انواع سماورهای ذغالی، قندیل، ظروف مختلف، آبخوری، بخش نمایشگاه عكس قدیم و مردم‌شناسی باشید.
10. مقبره خواجه ربیع
گفته شده که قدمت مقبره خواجه ربیع به عصر صفویه برمی‌گردد. همچنین به نظر می‌رسد به توصیه شیخ بهایی و توسط شاه عباس صفوی ساخته شده است. این مقبره در انتهای خیابان خواجروی قرار گرفته و به سبب ارزشی که دارد در سال 1310 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
تألیف: لست سکند