به گزارش همشهری آنلاین به نقل از صدا و سیما، مهرداد جمال ارونقی در برنامه گفت و گوی ویژه خبری درباره انباشت نهاده‌ها در گمرکات کشور اظهار کرد: در کالاهای اساسی نیاز به مجوزهای قانونی داریم که باید توسط گمرک اخذ شود تا اجازه ترخیص کالا داده شود و بیشتر اینها مجوز وزارت جهاد کشاورزی را نیاز دارند که در خصوص سلامت کالا این مجوزها در حداقل زمان ممکن صادر می‌شود و به گمرک ارائه می‌شود.
وی ادامه داد: مجوز دیگری هم تحت عنوان مجوز عرضه کالا در بازارگاه است که با نرخ مصوب برای کالاها یا نهاده‌هایی که در نظر گرفته شده نیاز است که تأخیر در ترخیص کالا ایجاد می‌کند از این جهت که حداقل زمانی که مجوز بازارگاه به گمرک ارائه می‌شود که البته هنوز به صورت غیر سیستمی است ۴۵ روز به طول می‌انجامد که در این مدت زمان گمرک نمی‌تواند کالا را ترخیص کند که باید اصلاح شود.
ارونقی گفت: وزارت جهاد کشاورزی با نامه‌ای اعتراض آمیز عنوان کرد که گمرک حق ندارد بدون مجوز بازارگاه نسبت به ترخیص کالا اقدام کند و الان اگر یک کیلوگرم کالا را بدون مجوز فیزیکی بازارگاه وزارت جهاد کشاورزی ترخیص کنم باید پاسخگو باشم.
معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران افزود: ۴۵ روز حداقل زمان است و بر اساس مدارک که بعد از اظهار حداقل ۴۵ روز زمان می‌برد که مجوز بازارگاه به صورت کاغذی به ما ارائه شود.
چهار میلیون تن نهاده در بنادر وجود دارد
مدیر کل خدمات بازرگانی خارجی وزارت جهاد کشاورزی نیز گفت: حدود چهار میلیون تن نهاده در بنادر وجود دارد که بیشتر آن در بندر امام خمینی (ره) است.
حسن عباسی معروفان افزود: اگر آمار نیاز کل کشور به نهاده‌ها را در سال ۱۴۰۰ به میزان ۲۴ میلیون تن فرض کنیم در هر ماه دو میلیون تن گردش کالایی را باید داشته باشیم.
وی ادامه داد: در جلسه‌ای که حدود یک ماه پیش درباره این موضوع داشتیم مقرر شد نامه‌ای که سازمان دامپزشکی ارائه می‌دهد به عنوان ارائه در بازارگاه محسوب شود که تأخیر نداشته باشیم.
معروفان گفت: موضوعات قاچاق کالا الزام کرده که افرادی که کالا وارد می‌کنند و در سامانه بازارگاه ارائه نمی‌شوند، عرضه خارج از سیستم تلقی می‌شود و قاچاق محسوب می‌شود.
مدیر کل خدمات بازرگانی خارجی وزارت جهاد کشاورزی افزود: واردات در بازرگانی خارجی یک فرآیندی دارد که مرحله به مرحله و پشت سرهم است و افرادی که ثبت سفارش می‌کنند که بالای ۴۲۰ شرکت وارد کننده غلات و نهاده‌های دامی در کشور هستند که بیش از ۱۱۰ شرکت فعالیت آنها چشمگیر است و این شرکت‌ها می‌توانند اعلام کنند که یک ثبت سفارش از روزی که بارگذاری در سامانه می‌کنند و روزی که ما تأیید می‌کنیم چقدر طول می‌کشد و در حال حاضر ۱۴ میلیون و دویست هزار تن ثبت سفارش داریم که تا پایان سال را پوشش می‌دهد.
وی ادامه داد: ۱۲ سازمان و ارگان در یک تجارت خارجی دخیل هستند و خروجی کار گمرک است.
معروفان گفت: اینکه کشتی در لنگرگاه وارد می‌شود و تا ترخیص شود و ۴۵ روز به طول می‌انجامد را به نوعی تأیید می‌کنم که در کل باید این فرآیند طی ۳۰ روز تمام شود.
مدیرکل خدمات بازرگانی خارجی وزارت جهاد کشاورزی افزود: مقرر شد افرادی که ارز نگرفتند و به آنها تخصیص داده نشده بتوانند ۹۰ درصد را با نامه‌ها ترخیص کنند.
وی عنوان کرد: در حال حاضر حدود چهار میلیون تن و چهار کالای نهاده ای در ۱۲ گمرک داریم که بیشتر آن هم ذرت است که به میزان یک میلیون و هشتصد و ۸۰ هزار تن است که این عدد در ۱۰ روز پیش دو میلیون و دویست هزار تن بوده است یعنی ۳۲۰ هزار تن طی ۱۰ روز خارج شده است.
معروفان درباره مشکل ارزی گفت: امروز یک سهمیه ای برای ما به عنوان اعتبار ارزی مصوب شد و برای ۶ ماه اول سال ۶ میلیارد دلار ارز ترجیحی در نظر گرفته شده است که ۴ و نیم میلیارد دلار آن برای نهاده‌ها و کالاهای اساسی است و مابقی برای وزارت بهداشت است.
وی افزود: از این چهار و نیم میلیارد دلار، سه میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار برای این چهار نهاده است که تا الان بالای سه میلیارد از آن را استفاده کردیم و مشکلی که وجود دارد این است که تأمین آن زمان بر است یعنی تخصیص بیش از سه میلیارد دلار را داریم ولی در تأمین حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار برای چهار نهاده تأمین داریم.
معروفان مدیر کل خدمات بازرگانی خارجی وزارت جهاد کشاورزی گفت: از میزان ۳ میلیارد دلاری که در حدود ۴ ماه دریافت کردیم حدود یک و نیم میلیارد دلار آن تأمین شده است و مصوب شده علاوه بر تخصیص نقدی، تخصیص اعتباری هم انجام شود.
وی اضافه کرد: امسال مقرر شده هر فردی اعتبار نزد فروشنده خارجی دارد می‌تواند کالا وارد کند که ۴۳ شرکت اعلام آمادگی کردند و تا امروز ۱۹ شرکت اقدام کرده اند. همچنین از محل تخصیص ارز یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار به صورت اعتباری است.
معروفان با بیان اینکه کالایی که الان نیاز داریم بیش از میزان تأمین شده ارز است، افزود: میزان ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار از ۶ میلیارد دلار داده شده که ۳ میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار برای ۴ قلم نهاده‌ها است.
وی ادامه داد: تا دهم خرداد ۱۴۰۰ هر فردی که کالا وارد کرده به صورت نقدی ارز به او داده شده است و از این تاریخ به بعد یک دلار نقدی به هیچ فردی داده نشده است که تبعیض نشود و همه آنها به صورت اعتباری بوده است.
مدیر کل خدمات بازرگانی خارجی وزارت جهاد کشاورزی درباره کرایه حمل بار گفت: کامیون داران یک تعرفه‌ای دارند که بر اساس تن کیلومتر محاسبه می‌شود و یک عرف از قدیم بوده که الآن شدت بیشتری هم گرفته که با عنوان پشت بارنامه است؛ این پشت بارنامه را شرکت‌های دولتی، بازرگانی دولتی ایران و پشتیبانی امور دام نمی‌تواند پرداخت کند در صورتی که بخش خصوصی این امکان را دارند تا کالاهایشان سریع‌تر برسد.
وی افزود: هر کامیون متوسط ۲۲ تن بار خارج می‌کند و اگر به طور متوسط در بنادر کشور ۲ هزار و ۸۰۰ کامیون در روز بار بیاورد دیگر بار دپو نخواهد شد. اگر پشت بارنامه توسط راننده اخذ نشود رضایت درونی برای حمل بار را ندارد.
معروفان درباره دپوی شرکت بازرگانی دولتی در گمرکات هم گفت: در بنادر ۵۰۰ هزار تن مخزن روغن داریم که در داخل کشور نداریم. ما مخزن روغن در بندر امام خمینی (ره) و بندر عباس داریم که به عنوان کالای دپو شده محسوب می‌شود در صورتی که انباری غیر از این در کشور نداریم.
وی عنوان کرد: بر اساس آمار دیروز ۲ هزار و ۸۰۰ کامیون توانسته ۶۹ هزار تن بار را خارج کند و اگر همین روال را پیش ببریم طی ۱۰ روز بعد کمتر از ۲ میلیون تن کالا خواهیم داشت.
۷ میلیون تن کالای دپو شده در بنادر وجود دارد
در ادامه ارونقی معاون فنی و امور گمرک ایران گفت: با بررسی گمرکات، بنادر و ورودی کشتی‌ها، بیش از ۷ میلیون تن کالا از ۶ قلم کالای اساسی که ارز ترجیحی از دولت دریافت می‌کنند دپو شده است.
وی افزود: از شروع فرآیند اظهار تا صدور مجوز بازارگاه که بتوانیم پروانه صادر و اجازه ترخیص کالا را بدهیم حداقل ۴۵ روز طول می‌کشد.
ارونقی درباره نامه صادر شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی برای ترخیص ۹۰ درصدی کالا، افزود: وارد کننده ها از این شرایط استقبال کردند چون ۴ ماه کالای آنها مانده و نمی‌توانند کالای خودشان را خارج کنند و نامه ۹۰ درصد با پیشنهاد گمرک بوده است و ۳ ماه می‌شود که این مصوبه ۹۰ درصدی قطع شده و کلی کالا مانده است.
وی بیان کرد: برای اولین بار یک و چهار دهم میلیون تن کالا روی کشتی به مدت یک ماه مانده است.
ارونقی گفت: شورای عالی امنیت ملی در سال گذشته اعلام کرده بود فقط ۱۶ شرکت اعتباری وارد کنند و به غیر از آن افرادی که کالای خودشان را وارد کرده بودند به آنها اعتباری نمی‌دادند یعنی کالاها در گمرکات و بنادر ماندند و علی رغم اینکه اسناد مالکیت داشتند کالای خود را نمی‌توانستند خارج کنند.
وی افزود: ما این مشکل را مطرح کردیم و نهایتاً اعلام شد تمامی شرکت‌ها می‌توانند اگر کالای خودشان را در این شرایط به بنادر و گمرکات کشور رساندند حتماً از شیوه اعتباری استفاده کنند ولی هیچکس اقدام و عمل نکرد.
وی از تاجیک نژاد کارشناس ارشد حوزه ارزی بانک مرکزی درخواست کرد تا فهرست شرکت‌هایی که به صورت اعتباری در سال ۹۹ به آنها ارز داده شده را با میزان ارزی که به آنها اختصاص پیدا کرده و چه مدت زمان بعد از ترخیص کالا داده شده را منتشر کند.
معاون فنی و امور گمرک ایران گفت: فقط یک و هشت دهم میلیارد یورو کالا در بندر امام خمینی (ره) است که باید تعیین تکلیف شود و هیچ کدام از اینها تخصیص نشده اند و تأمین نگرفتند و همه کالاها دپو شده است.
وی درباره موضوع حمل و نقل کالا هم افزود: در حال حاضر ۲ میلیون تن کالای آماده خروج داریم که در بندر امام خمینی (ره) است که باید خارج شود.
ارونقی گفت: الان در بنادر شمالی بالای ۱۱۰ هزار تن کالا بیش از ۸ ماه در آنجا ماندند و نمی‌توانیم تشخیص دهیم که این کالا فاسد شده یا نشده است که قرنطینه باید اعلام نظر کند و حتی کالا تا ۱۶ ماه هم داریم که در بنادر شمالی وجود دارد.
وی افزود: در بنادر جنوب کشور هم که اکنون در محوطه‌های روباز کالا را نگهداری می‌کنند دمای هوا ۵۰ درجه است.
اختصاص ۸ میلیارد دلار ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی و دارو
کارشناس ارشد حوزه ارزی بانک مرکزی در ارتباط تلفنی با این برنامه درباره تأمین ارز برای ترخیص کالاها گفت: طبق مصوبه مجلس امسال ۸ میلیارد دلار می‌توانیم ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی و دارو اختصاص دهیم.
حسین تاجیک نژاد افزود: از این ۸ میلیارد دلار، ۶ میلیارد دلار برای ۶ ماهه اول سال است که چهار و نیم میلیارد دلار برای کالاهای اساسی است.
وی ادامه داد: ما از درآمد ارزی دولت می‌توانیم تخصیص بدهیم و تا الآن حدود چهار و نیم میلیاردی که باید برای کالاهای اساسی تا پایان شهریور تخصیص می‌دادیم را تا امروز انجام دادیم یعنی از برنامه جلو هستیم.
تاجیک نژاد گفت: ما حدود ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار تأمین را انجام دادیم که ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار به صورت نقدی و بخشی از این تخصیص به صورت اعتباری است.
وی افزود: طبیعی است که در تخصیص اعتباری، تأخیر داریم چون مقرر شده اول کالا بیاید، ترخیص بشود و بعد از ترخیص تأمین را انجام دهیم.
کارشناس ارشد حوزه ارزی بانک مرکزی ادامه داد: در سال گذشته که تخصیص اعتباری انجام شد حدود ۸۰۰ میلیون دلار این فرآیند را انجام دادیم.
وی گفت: تا الآن ۲.۷ میلیارد دلار تأمین کردیم که تا پایان شهریور تقریباً طبق برنامه هستیم.
تاجیک نژاد افزود: بانک مرکزی ریال می‌تواند چاپ کند ولی ارز را نمی‌تواند چاپ کند حتماً ارز باید بیاید تا مصرف شود و بانک مرکزی صرفاً یک واسطه است.
وی ادامه داد: ما هیچ تخصیصی در کالای با ارز ترجیحی نمی‌دهیم مگر اینکه وزارت صمت، وزارت جهاد یا وزارت بهداشت به ما اعلام کرده باشد و ما هیچ اختیاری در مورد ترخیص کالاهای اساسی نداریم.
تاجیک نژاد گفت: طبق مصوبه شورای عالی امنیت ملی در سال گذشته ۱۴ شرکت اجازه اعتباری داشتند و بعد از آن همه شرکت‌ها می‌توانستند به صورت اعتباری کالا وارد کنند ولی ما صرفاً با نظر وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی این کار را انجام دادیم و حتی یک ثبت سفارش وجود ندارد که تخصیص داده باشیم و نظر وزارت صمت، جهاد یا بهداشت در کالاهای اساسی وجود نداشته باشد.
وی افزود: بانک مرکزی به صورت ماهانه لیست افرادی که ارز دریافت می‌کنند را منتشر می‌کند.
در ادامه مدیرکل حمل و نقل کالای سازمان راهداری در ارتباط تصویری با این برنامه درباره موضوع پشت بارنامه و قیمت‌های بالای محل گفت: در سه ماه پایانی سال فرصت طلایی برای خروج کالا از بندر و ورود ناوگان ما به بنادر است.
غلامحسین دغاغله افزود: در سه ماه آخر سال ۹۹ به صورت مکتوب به آقای معروفان، صاحبان کالای دولتی، بازرگانی دولتی، پشتیبانی امور دام و خدمات حمایتی اعلام کردیم که واردات ناوگان ما بالای ۲ هزار و ۵۰۰ دستگاه است و خواب ۷ روز در بنادر از جمله بندر امام خمینی (ره) داریم و این فرصت را برای خروج کالا مغتنم شماریم ولی هیچ اقدام خاصی انجام نشد.
وی ادامه داد: پیش بینی ما این بود که از اول سال هزار و ۴۰۰ با توجه به برداشت محصولات داخلی با افزایش تقاضا مواجه می‌شویم و توان ما تقسیم خواهد شد و تا امروز فقط در استان خوزستان پنج و نیم میلیون تن کالای کشاورزی شامل چغندر قند، ذرت، گندم و تره بار در حال حمل است و همزمان باید کالای اساسی را هم حمل کنیم.
دغاغله گفت: حمل و نقل بر اساس تن کیلومتر و مصوبه شورای اقتصاد، توافقی است و بر اساس عرضه و تقاضا کرایه آن توافقی است و در زمانی که تقاضا زیاد باشد قطعاً قیمت‌ها بالا خواهد رفت و در غیر این صورت کرایه هم پایین خواهد آمد.
وی افزود: اگر خارج از توافق در خصوص حمل و نقل فی مابین راننده و صاحب کالا اتفاق خاصی می‌افتد بر اساس مستندات مدیر کل خدمات بازرگانی خارجی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کنند که چه تخلفی صورت می‌گیرد چرا که نیازی به پشت بارنامه نیست چون کرایه توافقی است و می‌توانند در بارنامه درج کنند و الزامی به توافق خارج از بارنامه نیست.