افزایش گرایش عمومی در میان نسل جوان با سایت‌های شرط بندی، در چند سال اخیر، به طور واضح یک آسیب کلان اجتماعی با زمینه آشکار اقتصادی را در جامعه ایران نمایان کرده است.
امروزه سایت‌های شرط بندی و بت در میان مردم و به ویژه اقشار ضعیف و متوسط جامعه طرفداران زیادی پیدا کرده است به طوری که شاهد گرایش بسیاری از افراد به سمت این سایت‌ها هستیم. در ادامه گفتگو با مصطفی اقلیما شناس به تاثیر این سایت‌ها بر سبک اقتصادی مردم پرداختیم که در ادامه این مصاحبه گسترش نیوز را می‌خوانیم.
اقلیما در پاسخ به تاثیر شرط بندی بر سبک اقتصادی مردم جامعه گفت: جامعه‌ای که افراد آن فقیر باشند درآمدشان کم باشد و راهی برای درآمد بهتر نداشته باشند و امیدی هم برای آینده نداشته باشند افراد فقیر و متوسط جامعه به سمت شرط‌بندی می‌روند. نه در کشور ما بلکه در تمام کشورها به همین روال است. مردم می‌گویند ما پول نداریم اگر همین میزان پول هم از دست بدهیم مشکلی پیش نمی‌آید و شاید بردیم. در واقع این راه یک امیدی برای اقشار ضعیف جامعه است که شاید یک زمانی پولدار شوند. زیرا شاهد هستند برای مثال یکی از اطرافیانشان از این طرق پولدار شدند. ما در کشورهای خارج مانند کشورهای اروپایی و آمریکایی هم می‌بینیم که شرط بندی وجود دارد.
اقلیما در ادامه خاطر نشان کرد: عموما افراد پولدار به بت‌ها روی نمی‌آورند بلکه افراد ضعیف جامعه به این شرط بندی‌ها تمایل دارند. معمولا چهار برابر مقدار پولی که فرد در شرط بندی می‌گذارد صاحب آن شرط پول به دست می‌آورد کما اینکه ممکن است در هر ده میلیون نفر یک نفر برنده شود. شرط بندی مانند قمار است و قمارباز هیچوقت برنده نیست و اسمش یعنی بازنده و هرچه به دست آورد دو مرتبه باید صرف شرط‌بندی بعدی کند. در شرط بندی فرد هر چه درآورد دوباره باید بگذارد روی شرط بعدی. در دفعه‌های بعد فرد ممکن است پول بیشتری بگذارد تا شاید بهتر برنده شود وبه طور کلی وسوسه انگیز است. در کشور ما در سایت‌های مختلف افراد با پول خود کاری نمی‌توانند انجام دهند. این تنها راه پولدار شدن است.
هرچه دولت‌ها بخواهند جلوی این سایت‌ها را بگیرند نمی‌توانند. افرادی که پول دارند یک درصد آن‌ها هم شاید داخل این شرط بندی نیایند. تمام کسانی که به این سایت‌ها روی می‌آورند پول ندارند و برای پولدار شدن وارد شرط‌بندی می‌شوند تا شاید برنده شوند. بعضی اوقات کم می‌برند و خوشحال می‌شوند و بعد دومرتبه کل را می‌بازند و از زندگیشان می‌زنند.
اقلیما درباره میزان مخرب بودن این سایت‌ها افزود: افرادی که در شرط‌بندی شرکت می‌کنند معتاد می‌شوند که اعتیاد به شرط‌بندی و بت بدترین نوع اعتیاد است به طوری که در کشورهای خارجی در قمارخانه‌ها عده‌ای تمام زندگیشان را باختند به طوری که یک تعهد نامه می‌نویسند که دیگر وارد آن قمارخانه نشوند و این افراد را دیگر راه نمی‌دهند. زیرا نمی‌توانند دیگر شرط بندی نکنند و معتاد شده‌اند و تمام زندگیشان همین است.
اقلیما در ادامه به سرمایه‌گذاری بدون آگاهی اشاره کرد و گفت: در شرط‌بندی در ایران هم بعضی افراد واقعا پول ندارند و تمام زندگیشان را می‌گذارند. مثل افرادی که وارد بورس شدند که لازم است افراد خبره باشند و دانش کافی را داشته باشند. اما کسانی که در این کارها وارد می‌شوند فکر می‌کنند برنده‌تر می‌شوند زیرا حرفه‌ای نیستند و دانش کافی و لازم را ندارند. حتی ممکن است ۲ میلیارد هم صفر شود. پول خود را از دست می‌دهند و سودی هم نمی‌کنند یعنی در واقع ارزش آن سهام صفر می‌شود. قمار و شرط‌بندی هم به همین روال است. بعضی اوقات افراد دوبرابر پولشان را هم می‌بازند. در واقع کسانی وارد می‌شوند که با پول کمشان هیچ کاری نمی‌توانند انجام دهند و امیدشان این است که با شرط بندی زندگیشان یکباره بهتر شود.
این جامعه شناس در ادامه راهکاری برای حل این معضل مطرح کرد و گفت: اگر می‌خواهیم قمار تمام شود و افراد تنها پول زندگیشان را نابود نکنند باید در جامعه شرایطی را فراهم کنیم که افراد بتوانند حداقل معیشت زندگیشان را تامین کنند و به امید و اهدافشان برسند. یعنی اگر فرد می‌خواهد خانه‌ای بخرد بتواند بعد از سه سال کار کردن آن را بخرد و حداقل با اقساط بتواند صاحب خانه شود. اما در حال حاضر هیچ انگیزه و امیدی برای افراد برای اینکه صاحب اهدافشان شوند وجود ندارد. استاد دانشگاه تا کارمند و بقیه اقشار می‌دانند آینده‌ای ندارند بنابراین افراد مابقی پولشان را در شرط‌بندی می‌گذارند. و این روال همینطور ادامه دارد و افراد پولشان را به عده‌ای می‌دهند و می‌بازند و صاحبان این سایت‌های بت پولدارتر می‌شوند. حتی آن عده‌ای که برنده می‌شوند هم سود خود را دومرتبه به قمار می‌زنند و پولشان از بین می‌رود.
مصطفی اقلیما در پاسخ به این سوال خبرنگار گسترش نیوز خاطرنشان کرد: سلبریتی‌ها هیچوقت برای مردم کاری نمی‌کنند.آن‌ها معروف شدند تا خودشان را معروف کنند و پول داخل جیب خودشان بگذارند. هیچوقت سلبریتی‌های ما برای سودآوری مردم کاری نمی‌کنند. برای مثال در شبکه‌های اجتماعی خود تبلیغ می‌کنند تا پول در جیب خود بگذارند و یادر پیج اینستاگرامی که ۲۰ هزار فالوئر دارد پول داده می‌شود تا تبلیغات انجام دهند. کسی که پول تبلیغات میدهد باید چند برابر سود کند تا بتواند پول تبلیغات را پرداخت کند . هیچ سلبریتی در هیچ جای دنیا بخاطر مردم کار نمی‌کند و به این فکر هستند تا در جایی که کار و تبلیغ می‌کنند چقدر سود به خودشان کسب می‌کنند. حتی ما شاهد بودیم که سلبریتی‌های ما در زلزله هم تبلیغ کردند و از مردم پول گرفتند و این بخاطر معروف شدن خودشان بود. اگرچه پول کمتری عایدشان شده اما معروفیتشان بیشتر شده است و این آدم به عنوان سلبریتی خوب و مردمی معرفی شده است. اگر هنرپیشه بوده دستمزد خود را دوبرابر کرده و اگر کار دیگری انجام میداده است از طریق جلب اطمینان مردم در کار آزاد دوبرابر پول درآورده است. بنابراین کسی معروف نمی‌شود تا برای مردم کار کند. انسانها وقتی یک ریال می‌دهند در ازایش می‌خواهند دو ریال به دست آورند. هیچکس در هیچ کجای دنیا وجود ندارد تا از شهرت خود مایه بگذارد برای اینکه مردم زندگیشان بهبود یابد. مگر در زمانی که فرد با اضافه درآمد و اموال خود موسسه‌ای تاسیس کند که کارهای خیری انجام دهند. آدمهایی که پولدار می‌شوند از جیب آدمهایی که کمتر درآمد دارند استفاده می‌کنند. تمام خیرین در تمام دنیا یا ایران با پول مردم و فروش محصولات به قیمت گرانتر به مردم توانستند خیریه تاسیس کنند. اگرنه با پول خودشان که در حد نرمال است هیچوقت پولدار نمیشدند. بنابراین کسی که معروف است از قبیل فوتبالیست‌ها و بازیگران و خواننده‌ها و حتی اشخاص دولتی در کشورهای جهان سوم هیچوقت بخاطر مردم اقدامی انجام نمی‌دهند. کدام نماینده مجلسی در دنیا وجود دارد که یک میلیارد یا دومیلیارد هزینه کند برای محض رضای خدا و برای مردم کار کند. اگر می‌آید می‌خواهد از موقعیت خود سه برابر استفاده کند. در کشورهایی مانند آمریکا افراد پول خرج نمی‌کنند بلکه یک حزب تشکیل می‌شود و مردم به یک حزب رای می‌دهند. و فردی که انتخاب می‌شود حقوقش بالاتر می‌رود و طبق اهداف و ضوابط حزب کار می‌کند و مردم می‌دانند برای چه رای دهند زیرا آن اهداف به نفع مردم است. اما در همان حزب آمریکا هم کسی رایگان کار نمی‌کند زیرا همه نیاز به درآمد دارند. حتی اگر فرد در سطح بالاتری قرار گیرد مخارج و ارتباطات هم به همان میزان بالا می‌رود و هزینه‌ها به همان نسبت بالا می‌رود. هر چه درآمد فرد بالاتر می‌رود فرد سطح رفاه بیشتری نیز نیاز دارد. نه تنها سلبریتی‌ها بلکه افراد مهم دولتی هم برای مردم کار نمی‌کنند و همه به فکر منافع خود می‌باشند. افراد با اعتبار خود شرکت تاسیس می‌کنند و شرکتهایشان را به ثبت می‌رسانند و شروع به خرید و فروش می‌کنند و سود می‌برند. هیچ انسانی عمر خود را چه در کشور جهان سوم و چه در کشورهای دیگر به صورت رایگان در اختیار کسی قرار نمی‌دهد. رئیس جمهور قبلی آمریکا هم برای ارتباطات بیشتر در دنیا و معروف شدن و پول بیشتر به این سمت روی آورد. قراردادهای فعلی که می‌بندد بر اساس ارتباطات با شرکت‌هایی است که در دوره ریاست جمهوری خود داشت. آدمهای فقیر حساب‌گر نیستند از قدیم گفتند آن کسی که ندارد ازش بگیر بده به کسی که دارد. آدمهایی که ندارند مقدار پولی که دارند را می‌دهند در شرطبندی‌ها. اما کسی که پول زیادی دارد یک ریال پولش هم حساب دارد.
شرط بندی و قمار کردن یک عادت می‌شود و عادت به این موارد با هر وضع درآمدی منجر به بازنده بودن می‌شود اما یک امیدی به انسانها میدهد و امیدواری بیشتری برای بهتر شدن وضع زندگی به افراد جامعه میدهد. در قمار ممکن است صدنفر بدبخت شوند تا یکنفر به سود برسد و پولدار شود و پولداری آن یکنفر موجب بدبختی چندین نفر دیگر می‌شود و این پولها از جیب بی‌پولها خارج می‌شود.
اقلیما علت گرایش به سایت‌های شرط‌بندی را وسوسه یک شبه پولدار شدن دانست و گفت :تنها راهی که در زندگی می‌توان به پول یک شبه رسید سایت‌های این چنینی است. برای مثال چرا افراد به سمت بورس رفتند زیرا متوجه شدند که افراد بسیاری در آن سود کردند اما افراد حرفه‌ای در بورس خرید و فروش کردند و در زمان درست سهامشان را گرانتر فروختند و پولشان را بیرون کشیدند اما کسی که دانش کافی ندارد زیان می‌بیند. روستاییان همه دارایی خود را در بورس گزاشتند. بنابراین همه ما به دنبال این هستیم که از هرروشی بتوانیم تامین معیشت کنیم و زندگی خودمان را بهتر کنیم. اما کسی که کار می‌کند و درآمد مناسبی دارد وارد بورس و سایت‌های شرط‌بندی نمی‌شود و به جای این به فکر بهبود کسب‌و‌کار خود است.
گزارش از افسانه سالاری