دولت سایه همه کار را کرد تا تحریم‌ها برداشته نشود
عبدالناصر همتی، کاندیدای انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری ایران در گفتوگوی اختصاصی با خبرگزاری آناتولی گفت: هیچ اشکالی ندارد دولت سایه در کشور وجود داشته باشد. در برخی کشورهای اروپایی دولت سایه همیشه حزب مخالف بوده اما اینکه بخواهند کارشکنی کنند، اجازه نمی‌دهیم. اینها هر کار توانستند کردند تا تحریم‌ها برداشته نشود. هر کاری کردند FATF تصویب نشود. اگر قرار باشد این کارها را بکنند، حتما با آنها برخورد خواهد شد.
مشروح گفتوگوی خبرگزاری آناتولی با عبدالناصر همتی را در ادامه می‌خوانید:
چرا اصلاح‌طلبان دیر از شما حمایت کردند؟
اصلاح‌طلبان داوطلبان کاندیداتوری در انتخابات داشتند. من اصلا قبل از اینکه اصلاح‌طلبان روی افراد جمع بندی کنند قصد نامزدی نداشتم و به همین دلیل من در لیست آنها نبودم. اما بعد از اینکه احساس کردم نیاز است ورود کنم، دوستان اصلاح‌طلب تا متوجه شوند چی شد و بیشتر نسبت به رد صلاحیت‌ها اعتراض داشتند، کمی دیر شد. من خودم اصلاح‌طلب هستم ولی مستقل وارد شدم و احساسم این است که مردمی که با صندوق قهر کردند کسانی هستند که از گرایش‌های سیاسی خسته شدند به همین دلیل من به عنوان نماینده صدای خاموش و صدای سوم وارد شدم. دوستان اصلاح‌طلب هم به تدریج آمدند. نحوه ساز و کارشان بسیار پیچیده است و به این نتیجه رسیدند هر کدام از احزاب جداگانه بیایند و حمایت کنند و اکثریت احزاب اصلاح‌طلب هم حمایت کردند. جناب آقای خاتمی هم محبت داشتند و البته ضمنی اعلام کردند.
البته واقعیت این است که تکیه من به مردم است. معتقد هستم که مردم باید حرف آخر را بزنند. من سعی کردم سخن این مردم خاموش باشم که در صحنه هستند ولی تصمیم گرفتند رای ندهد. این چند روزه احساس کردم موج خوبی راه افتاده و مردم به این نتیجه رسیدند الان وقت تعیین سرنوشت است. نمی‌خواهم اجازه دهم بیش از این مردم را تحقیر کنند.
میرحسین موسوی نیز از حصر درباره انتخابات پیام دادند، نظر شما چیست؟
ندیدم جناب آقای موسوی در پیام‌شان چیزی را رد کرده باشند. من هم در عمل همین احساس ایشان را دارم. صحنه را به گونه‌ای چیدند که من هم مخالفم. در مناظرات وقتی مخاطبم آقای رئیسی بود، وی همان جلسه با لحنی تحقیر آمیز گفتند شما چرا فکر می‌کنید می‌توانید دو قطبی بکنید؟ الان من از آقای رئیسی می‌پرسم چرا دو قطبی در آمده است؟ چرا یکی یکی دوستانشان به خاطرشان کنار می‌کشند؟ یکسری آرای جعلی درست کردند و چند نهاد نظر سنجی منتشر می‌کنند که همتی دو سه درصد رای بیشتر ندارد و ما شصت درصد رای داریم. اگر واقعا اینقدر رای دارید چرا می‌ترسید؟ این پنج نفر را جلوی من گذاشته بودند برای اینکه بتوانند سیاست‌های دولت فعلی را بکوبند ولی من را به عنوان سیبل قرار دادند. تصورشان این بود رئیس بانک مرکزی بیاید هدف خوبی است که هم برخورد کنیم و مشکلات اقتصادی را گردنش بندازیم. اما نمی‌دانستند مردم ما باهوش‌تر از این هستند و بین بد و خوب را تشخیص دادند. احساس کردند این موج به وجود آمده و یکی یکی کنار می‌کشند و شنیدم فشار می‌آورند حتی شده روز آخر هم انصراف دهند تا آقای رئیسی دور اول رای بیاورد و انتخابات وارد دور دوم نشود.
من فکر می‌کنم می‌توانیم نتیجه بگیریم تشخیص آقای موسوی درست بوده و امیدوارم تشخیص مردم هم درست باشد و صحنه را عوض کنند.
آیا پیش بینی می‌کردید یک قطب انتخابات شوید؟
در ابتدا که ثبت نام کردم نه. اما بعد از اعلام صلاحیت‌ها احساس کردم سنگینی دفاع از بقیه نمایندگان اصلاح طلب و مخالفین وضع موجود گردن من است و سنگینی این بار را من باید به دوش بگیرم و از حقوق همه آنهایی که رد صلاحیت شده‌اند دفاع کنم.
آقای روحانی در جلسه آخر هیات دولت صحبت‌هایی درباره انتخابات داشتند و برخی این استنباط را کردند که ایشان از شما حمایت کردند، نظر شما در این باره چیست؟
من فکر نمی‌کنم در بین کاندیداهایی که هستند کسی نزدیک‌تر از بنده به خط مشی دولت فعلی باشد. بقیه که مخالف شدید دولت هستند. من دو سال و نیم به دولت کمک کردم و جزو کسانی بودم که نذاشتم فروپاشی اقتصادی اتفاق بیفتد. نقش من در حفظ شرایط مهم بود. درست است شرایط به طوری بود که همه می‌گویند دولت از نظر اقتصادی بد عمل کرد ولی بخش قابل توجهی به دلیل تحریم بوده است. آنهم به دلیل رفتار همین گروهی است که الان در مقابل من است. خب طبیعی است که آقای روحانی اینطور صحبت کند. به نظر من منطقی و قابل پیش بینی بود.
اگر روز شنبه به عنوان رئیس جمهور سیزدهم ایران انتخاب شوید، اولین کاری که برای همه مردم ایران خواهید کرد، چه اقدامی است؟
برای همه مردم همین شفافیتی که اعلام می‌کنم همه قول‌هایی که دادم را عمل می‌کنم. یکی از کارهای مهمی که انجام خواهم داد لایحه طومار نویسی (Petition) را ظرف 3 ماه به مجلس ارائه خواهم داد تا مردم بتوانند اعتراض خود را به رئیس جمهور علنی اعلام کنند. تا بتوانیم مسائل، ایرادات و انتقاداتی که مردم دارند را سریع پاسخ دهیم.
ولی اصل کار من سامان دادن به اوضاع اقتصادی و معیشت مردم است. مردم به شدت در فشار هستند. بنابراین پیگیر رفع سریع تحریم‌ها و ترمیم درآمدهای دولت خواهم بود. به نظر من اولویت‌های زیادی داریم.
مهم‌ترین مشکلات امروز ایران معیشتی و اقتصادی است، اگر این مسائل را کنار بگذاریم، در حوزه‌های دیگر در حال حاضر مشکل مردم ایران چیست؟
به نظر من انسداد داخلی مهم‌ترین مشکل است. مردم آزادی اجتماعی می‌خواهند و دوست دارند کمتر در زندگی خصوص‌شان دخالت شود. جوان‌ها و زنان واقعا از وضعیت موجود ناراضی هستند. ما یک کاری کردیم که مردم بین رویاها و وطن‌شان، رویای‌شان را انتخاب می‌کنند و این خیلی بد است و ما نباید اجازه دهیم این اتفاق بیفتد. باید با رویاشان در وطن خودشان زندگی کنند. ما کاری کردیم که آنها رویاشان را خارج از وطن جست و جو می‌کنند.
آزادی‌های اجتماعی، آزادی مطبوعات و مسائلی مربوط به حجاب تا چه حد در اختیار دولت است؟ حتی وزیر زن انتخاب کردن، آقای روحانی می‌گفت اجازه ندادند وزیر زن انتخاب کنم. آیا رئیس دولت قدرت این را دارد؟
بستگی دارد رئیس دولت چگونه برخورد کند. اولویت این باشد که بخواهد رئیس جمهور باشد یا قول‌هایی که به مردم داده را اجرا کند. اگر بخواهد قول‌ها را اجرا کند همه‌اش در چارچوب قانون اساسی است. قانون اساسی اختیارات رئیس جمهور را مشخص کرده است. بقیه اگر دخالت می‌کنند خارج از قانون است. اینها را باید با تعامل حل کند و اگر نشد با مردم صحبت کند. به مردم صریح بگوید نه اینکه کلی بگوید نمی‌گذارند کار کنم. به نظر من این پاسخ به مردم نیست.
اگر شما رئیس دولت سیزدهم شوید از کابینه آقای روحانی تا چه میزان در دولت شما خواهند بود؟
بخشی از اعضای کابینه افراد فرهیخته‌ای هستند. مثلا آقای ظریف که با او صحبت کردم پذیرفتند که معاون رئیس جمهور و یا وزیر امورخارجه باشد. آقای آذری جهرمی وزیر شجاعی هستند و می‌توانند در کابینه من باشند و اصرار دارم از آنها استفاده کنم. من ترجیحم این است که 50 درصد کابینه را زنان و جوانان تشکیل دهند. این قولی است که به مردم دادم.
برخی معتقد هستند در دولت آقای روحانی، به ویژه دوره دوم، دولتی با عنوان دولت سایه کارشکنی می‌کردند. اگر رئیس دولت شوید با این گروه چه خواهید کرد؟می‌توانند در کار شما هم خللی ایجاد کنند؟
هیچ اشکالی ندارد دولت سایه در کشور وجود داشته باشد. در برخی کشورهای اروپایی دولت سایه همیشه حزب مخالف بوده اما اینکه بخواهند کارشکنی کنند، اجازه نمی‌دهیم. متاسفانه کردند، دولت سایه، خود آقای جلیلی اعلام کرد 8 سال است برنامه می‌نویسند. اینها هر کار توانستند کردند تا تحریم‌ها برداشته نشود. هر کاری کردند FATF تصویب نشود. اگر قرار باشد این کارها را بکنند، حتما با آنها برخورد خواهد شد.
اگر نقد کنند ولی کارشکنی در کار دولت نداشته باشند به نظر من عین دموکراسی است.
آیا درست است که همه مشکلات اقتصادی ایران را به دلیل تحریم‌ها و تصویب نشدن FATF بدانیم؟ سوال این است، اگر برجام احیا نشود شرایط اقتصادی ایران چه خواهد شد؟
توسعه اقتصادی لازمه‌اش تعامل با جهان است. هیچ کشوری در دنیا وجود ندارد که توسعه و رشد مطلوب اقتصادی داشته باشد و تعامل جدی با دنیا نداشته باشد. سرمایه‌گذاری خارجی، فایننس‌هایی که باید وارد کشور شود، بازارهای صادراتی، تکنولوژی که بخواهیم وارد کشور کنیم در توسعه مهم است. ما اگر در معاملات بانکی از روش‌های خنثی‌سازی تحریم استفاده کنیم با هزینه مبادلاتی بالا در حد 20 درصد، روند مطلوبی نیست. ما می‌توانیم ایستادگی کنیم، در حال حاضر 3 سال است که ایستاده‌ایم اما ما نیاز به رشدهای خیلی بالایی داریم. 70 تا 80 درصد ثروتی که در یک دهه گذشته به تولید ملی می‌توانستیم اضافه کنیم از دست دادیم. این روند اگر ادامه پیدا کند بنیه اقتصادی کشور ضعیف می‌شود. می‌‌توان در این شرایط ایستاد اما مردم به عنوان آخرین حلقه شرایط اقتصادی‌شان بهتر نخواهد شد و حتی ضعیف‌تر خواهند شد. به همین دلیل است که می‌گویم دیدگاهی که به دنبال گرفتن ریاست جمهوری است، شرایط اقتصادی ما را بهتر نخواهد نکرد.
مولوی عبدالحمید در ادوار گذشته از اصلاح‌طلبان حمایت کرد، چه اتفاقی افتاده است که در این دوره از آقای رئیسی حمایت کرد؟
من نمی‌دانم چه فعالیتی پشت پرده اتفاق افتاده است که منجر به این تصمیم شده است. آقای رئیسی 3 سال است فعالیت انتخاباتی می‌کند، من 2 هفته است وارد صحنه شده‌ام. من امکان صحبت و مسافرت به دلیل کرونا نداشتم. چرا به این نتیجه رسیده‌اند نظرشان محترم است ولی خیلی از روشنفکران و اقشار مختلف اهل سنت با من ملاقات داشتند و نظراتشان را گفتند. به نظرم باید اجازه دهیم مثل اهل تشیع مردم خودشان تصمیم بگیرند. با اینکه دیدگاه علما برای ما محترم است ولی خب مردم در رای دادن باید خودشان تصمیم بگیرند.
برنامه شما در سیاست خارجی به ویژه ارتباط با همسایگان چیست؟
ما هم روابط راهبردی با شرق را می‌خواهیم و هم روابط با احترام متقابل با غرب. تکیه اصلی ما به همسایگان است. مثلا با ترکیه روابط خیلی خوبی داریم. من در 3 سال گذشته که رئیس بانک مرکزی بودم واقعا ترکیه همراهی خوبی با ما کرد. در شرایط تحریمی بخش مهمی از مبادلات خارجی ما از طریق ترکیه و بانک‌هایش انجام شد. من معتقدم این پتانسیل بسیار بالایی است. به همین دلیل هم ترکیه و دیگر همسایگان نقش مهمی در اقتصاد آینده ما خواهند داشت. معتقد هستم با عربستان و امارات نیز می‌توانیم روابط خوبی داشته باشیم. ما آنها را دشمن خودمان نمی‌دانیم. امکان روابط خوب داریم اما نباید اجازه دهیم مثل کسانی که رفتند به سفارت عربستان حمله کردند و این لطمه را به رابطه ما زدند و همان دولت پنهانی بودند که نمی‌گذاشتند مسائل کشور پیش رود، من اجازه نخواهم داد.
سوال آخر در خصوص تجارت ایران و ترکیه است. شما رئیس بانک مرکزی بودید و دو کشور هدف تجارت 30 میلیارد دلاری داشتند، چرا به این نقطه نرسیدند؟
در جلسه‌ای که جناب آقای اردوغان و روحانی داشتند، حضور داشتم و به آقای اردوغان گفتم اگر هدف 30 میلیارد دلاری دارید با این تعللی که بانک‌ها به دلیل تحریم دارند، به آن دست پیدا نمی‌کنیم. پیش بینی من درست بود. وقتی در لیست سیاه FATF هستیم بانک‌ها نگران همکاری هستند. تحریم آمریکا و فشار حداکثری باعث شد که نتوانیم به آن میزان تجارت با ترکیه برسیم. عامل اصلی آن تحریم‌های بانکی بود. ما مشکلی از نظر روابط تجاری نداریم و مسئله ما بانکی است اگر بتوانیم این معضل را برداریم خیلی راحت می‌توانیم به حجم 30 میلیارد دلار برسیم.
عبدالناصر همتی همچنین در پیامی به زبان ترکی از ایرانیان ترک زبان خواست تا او را همراهی کنند.
انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری ایران همزمان با انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی در 6 حوزه، میان‌دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری در 3 حوزه انتخاباتی و انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در یک هزار و 372 شهر و 40 هزار و 620 روستا و تیره عشایری 28 خرداد 1400 (18 ژوئن 2021) برگزار می‌شود.