هنگامه انتخابات که می رسد، شعارها و وعده ها درباره زنان از زمزمه آغاز شده و تبدیل به صداهایی بلند می شود، فرقی هم نمی کند که انتخابات ریاست جمهوری باشد یا انتخابات مجلس. وعده هایی چون حضور زنان در کابینه یا حضور در لیست های انتخاباتی. 

شعارهایی بدون پشتوانه اجرایی

«من اینترنت ارزان را برای زنان سرپرستان خانوار اجرا می کنم»، «من مشکل ورود ورزشکاران زن برای ورود به ورزشگاه ها مثل اتفاقی که برای خواهران منصوریان افتاد را حل می کنم»،‌«حتما دولت ما مانع از ایجاد محدودیت برای زنان خواهد شد»، «ما خانه‌داری را یک شغل محسوب کرده و به آن حقوق خواهیم داد و دو وظیفه بر عهده خانم‌های خانه‌دار خواهیم گذاشت»،«چند وزیر و معاون اولم را از زنان می گذارم»، «5 وزیر زن خواهم داشت»، «همه کابینه ام را از زنان می گذارم تا دستی بالاتر از نباشد» و ...این تنها بخشی از وعده های است که طی چند هفته تبلیغات انتخاباتی بارها و بارها از زبان کاندیداها شنیده شده است.

وعده های که اجرایی کردن آنها نه تنها با موانع سیاسی و حاکمیتی روبرو است بلکه مشخص نیست منابع مالی آن از کجا قرار است تامین شود.

وزارت زنان با اما و اگر همراه است زیرا ....

اولین زن وزیر پس از انقلاب مرضیه وحید دستجردی در دولت احمدی نژاد بود که دوره وزارتش به پایان نرسید و برکنار شد. حسن روحانی نیز با اینکه چندین معاون زن داشت و در دولت او زنان به مقام فرمانداری و سفیرشدن هم رسیدند اما علی رغم تلاش هایش نتوانست مجوز معرفی وزیر زن را بگیرد.

با این وجود در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری بارها و بارها از سوی کاندیداها وعده داشتن وزیر زن و حتی معاون زن نیز داده شد. 

پروانه سلحشوری، نماینده مردم تهران در مجلس دهم، درباره شعار کاندیداها برای جذب رأی زنان می گوید؛ « پس از انتخابات زنان و مطالبات آنها فراموش می شود، در حالی که قبل از انتخابات با وعده‌هایی که می‌دهند، به دنبال رای زنان هستند. متاسفانه ضعف بزرگ کاندیداهای ریاست جمهوری، حتی با وجود این که اطراف خود مشاوران فعالی دارند این است که مطالبات زنان از اقشار گوناگون را نمی توانند با برنامه درست ارائه دهند. در نتیجه قادر نیستند در وعده‌های‌شان به مشکلات بنیادین زنان اشاره‌ کنند.»

وی گفت:« وزیر زن نیز از جمله مطالباتی بود که ما در زمان آقای روحانی داشتیم. فکر می‌کنم صادقانه‌ترین حرف را آقای رضایی زدند که گفتند در این رابطه نیاز به صحبت با مراجع قم است. شنیده شده که یکی از موانع آقای روحانی در این امر، همین بوده است. به همین دلیل، وعده‌هایی که مطرح می‌شود، تا موفق نشود، نمی‌ توان گفت که محقق می شود.»

فاطمه آجرلو، که خود زمانی گزینه پیشنهادی برای وزارت رفاه بود و این روزها در ستاد انتخاباتی رئیسی فعال است، با اشاره به شعارها درباره حضور زنان در دولت گفت:« ما در هشت سال اخیر شاهد این بودیم که واقعا اراده و توانمندی زنان وجود نداشت. چند وزیر، فرماندار، استاندار یا معاون استاندار داریم؟ در عرصه‌هایی مدیریتی کشور چقدر از توان زنان استفاده شد؟ این که اکنون پشت تریبون شعار دهند، توهین به شعور زنان است. جامعه زنان امروز فرهیخته‌تر از آن هستند که شعارزده شوند.»

آجرلو درباره این وعده ها به خبرآنلاین گفت:« یکسری از شعارهایی داده می شود که اختیارش دست رئیس جمهور نیست. مثلا درباره وعده های اقتصادی رئیس جمهور باید آن را به صورت لایحه به مجلس بفرستد و در صورت رای مجلس، اجازه اجرا شدن پیدا کند. مانند همان بیمه کردن زمان خانوار یا مشاغل خانگی یا... اگر واقعا رویکرد رئیس جمهور بر استفاده از تمام توانمندی‌ها باشد، شایسته‌سالاری را رعایت کند و واقعا جنسیت‌زده عمل نکند، نیاز به شعارهای جذاب برای روی کار آمدن خود ندارند.»

سلحشوری هم با تایید این نکته که اجرایی شدن وعده های اقتصادی نیاز به تامین منابع مالی دارد به خبرگزاری خبرآنلاین می گوید؛ « در مجلس همیشه صحبت از این بود که در کنار این طرح‌ها، منایع درآمدی تعریف شود. منابع درآمدی برای چنین طرح هایی اساسا تعریف نشده است. در برنامه ششم توسعه بحث توانمندی زمان خانه‌دار و سرپرست خانوار تعریف شده است، با این حال، دولت در تخصیص بودجه، جایی برای زنان باقی نگذاشته است. ما تنها ۱۶ درصد اشتعال رسمی برای زنان داریم و مابقی خانه‌دار محسوب می‌شوند. یعنی شما نیمی از افراد جامعه را درنظر بگیرید که در میان زنان بالای ۱۸ سال، بی‌کاری شدیدی وجود دارد. به همین دلیل محقق کردن چنین وعده‌هایی به بودجه بسیار بالایی وجود دارد که دور از ذهن است.» 

زمان انتخابات یاد زنان می‌افتند

پروانه سلحشوری، نماینده مردم تهران در مجلس دهم به ریشه یابی مشکلات زنان می پردازند و معتقد است که حل مسائل زنان با این وعده ها ممکن نیست. او می گوید؛«مهم‌ترین مشکلات زنان در قوانین ناعادلانه موجود نهفته است و آنها به طور پنهان یا آشکار، مانع دستیابی زنان به فرصت ها و منابع  می‌شود. با این که، ممکن است زنان به مراتب بیشتر از مردان  بهتر عمل کنند اما این شایستگی نادیده گرفته شده و این مردان هستند که فرصت‌ها و منابع بیشتری را در دست می‌گیرند.»

وی ادامه می دهد؛«این مشکلات تنها به قدرت سیاسی باز نمی‌گردد. اگر نگاهی فوکویی به مساله قدرت داشته باشیم، که در خانواده روابط قدرت حاکم است، این مشکلات در خانواده نیز مطرح می‌شود،  متوجه محکوم بودن زنان به مشکلات در خانه‌ می‌شود. برای مثال، این امر می‌تواند با سرپرستی مرد بر زنان و خانواده بازگردد و حتی اگر مردی معتاد یا ناتوان باشد و نتواند خانه را اداره کند، همچنان سرپرست خانواده است. زنان در عین سرویس‌دهی یا به عهده گرفتن مسئولیت‌های مالی خانواده، از نظر قانونی و حقوقی، با وجود بودن مرد هیچگاه سرپرست خانوار نمی‌شوند. یا مثلا سال‌ها است که قانون حضانت فرزندان را داده‌ایم اما با این وجود اگر مردی فوت کند، قانونا فرزندان یه حضانت خانواده پدری تعلق می‌گیرد.»

سلحشوری تاکید می کند؛‌«متاسفانه شرایط کشور به سمتی سوق پیدا کرده که اگر فرزندی از مال پدرش بی‌بهره باشد، شاید فردی جز مادرش، کسی سرپرستی او را به عهده نگیرند. همچنان اما ما شاهد این هستیم که مادری با خون جگر فرزندش را بزرگ می‌کند و همچنان از حقوق انسانی‌ خودش به عنوان یک مادر بی‌بهره می‌شود. صحبت‌ها در این مورد به درازا کشیده خواهد شد. مثلا در حق طلاق، اشتغال، تحصیل و ...؛ زنان از حقوق خودشان‌ ‌بی‌بهره خواهند بود اما شاهد هیچگونه اشاره‌ای به این موضوع نیستیم. آن هم به دلیل آن که درکی از موقعیت زنان وجود ندارد. »

وی با کنایه می گوید« متاسفانه زنان در این روزها به عنوان یک سبد رای دیده می‌شوند. تصور کنید دخترانی که همین چند روز پیش، گشت‌ ارشاد سعی در دستگیری آن‌ها داشته و با آن‌ها تحقیرآمیز برخورد کرده است، الآن عکس کاندیدایی را در دست می‌گیرند و از او حمایت می‌کنند. اگر همین کاندیدا رئیس جمهور شود، بعدا مانع رفتار بد گشت ارشاد با دختران می‌شود؟ یا گشت ارشاد برداشته می‌شود؟»

زنان فریب نمی خورند

فاطمه آجرلو، نماینده سابق مجلس نیز در گفتگو با خبرآنلاین، دربار شعارهای کاندیداها معتقد است«کشورهای رو به توسعه و خواهان سرعت در پیشرفت هستند، باید از تمام نیروی انسانی کشور استفاده کنند و مخصوصا در کشور ما که هویت‌شان را از انقلاب و نگاه حضرت امام و نگاه متعالی مقام معظم رهبری دارند که هیچ سقفی برای حضور زنان قائل نیست.  اتفاقا نگاه ایشان این است که در جایگاه‌های حساس کشور، چه در عرصه اجرا و چه در عرصه‌های مختلف از دانش و توانمندی زنان استفاده شود.«

وی با اشاره به حضور خود در لیست پیشنهادی برای وزارت رفاه گفت: «خاطرم است که برای حضور در عرصه وزارت اذن ورود گرفتیم. به نظرم اکنون که در آستانه انتخاب جدیدی که در کشورمان رقم می‌خورد، هستیم ان‌شاءالله که کاندیداها نخواهند فقط در زمان انتخابات با شعار از رای زنان سوءاستفاده کنند تا شاهد استفاده از توانمندی زنان در تمام عرصه‌ها باشیم که زمینه را برای عبور کشورمان از این شرایط فراهم کنند که با سرعت بیشتری به سمت جلو حرکت کند تا بتوانیم مشکلات اقشار مختلف مردم را با استفاده از تمام طرفیت‌های کشور استفاده کند.«

وی می گوید: «به نظر می‌رسد که ما اکنون در زمانی قرار داریم که رفتار های سیاسی و گرایش‌های اجرایی کاندیداها را رصد می‌کنیم. مثلا من به عنوان رئیس ستاد بانوان آقای رئیسی می گویم که نگاه ایشان و عملکردشان نشان‌دهنده استفاده از ظریفت زنان است. زنان به آن حد از بالندگی رسیده‌اند که وقتی کاندیداها شعاری می دهند، هم شعار و هم عملکرد کاندیدا را بررسی کنند. زنان فریب افکار عمومی را نمی خورند. مردم با بصیرت انتخاب می‌کنند و تنها به عنوان رئیس ستاد خانم، خواهش می‌کنم مباحث مطرح شده جاری شود و شاهد حضور زنان در عرصه‌های مختلف باشیم.«

آجرلو تاکید می کند«بحث عملکرد بانوان نیز مطرح است که خودشان باید خوب عمل کنند و اجازه ندهند حتی در حوزه انتخابات، از توانمندی و حضور اجتماعی‌شان استفاده شود و پس آن کنار گذاشته شوند. نگاه من این است که به یک پختگی اجتماعی نیاز داریم که با بصیرت بتوانیم هم از توانمدی‌های خودمان در زمینه زنان استفاده کنیم و هم اجازه استفاده ابزاری از خودمان را به هیچ کاندیدایی ندهیم.»