اعتمادآنلاین| محمدعلی سبحانی سفیر سابق ایران در لبنان و قطر طی یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: نقش و تأثیر حجت‌الاسلام علی اکبر محتشمی‌پور در تأسیس حزب‌الله لبنان یک نقش بی بدیل بود که هرگز از یادها فراموش نخواهد شد. ایشان در سال 1361 که حمله اسرائیل به لبنان انجام گرفت، سفیر جمهوری اسلامی ایران در سوریه و نماینده اول حضرت امام خمینی در منطقه خاورمیانه بود.
بنده بعد از فتح خرمشهر به عنوان نماینده وزارت امور خارجه و نیروهای اعزامی راهی لبنان شدم و خدمت آقای محتشمی پور حضور یافتم. در همین مقطع اتفاق مهمی رخ داد و حضرت امام خمینی به روند اعزام نیروهای ایرانی به ماورای مرزهای کشور و حضور در کشورهای دیگر معترض شدند و با مداخله احتمالی نیروهای ایرانی در امور نظامی سایر کشورها مخالفت کردند. حاج احمدآقای خمینی در یک تماس تلفنی از طرف امام خمینی از آقای محتشمی‌پور خواست به تهران بازگردد و به دیدار امام برود، ایشان راهی ایران شد و حضرت امام در این ملاقات از آقای محتشمی خواستند که فوراً به دمشق بازگردد و همه نیروهای نظامی ایرانی مستقر در لبنان را هم به مأموریت‌های خود در سایر جبهه‌ها بازگردانند و فقط تعداد مشخصی از افراد در لبنان با هدف آموزش نظامی باقی بمانند. امام خمینی در خلال یک سخنرانی که همان موقع در میان روحانیونی که برای تبلیغ ماه مبارک رمضان فعالیت می‌کردند، گفتند: «ما نیروها را از مرزهای خود به لبنان فرستادیم و این شبیه یک توطئه است که اسرائیلی‌ها عامل آن هستند.» امام در نهایت به نوعی گفتند این کار اشتباه بوده است و باید بازگردند و فوراً جبران شود.
به دنبال این فرمان، آقای محتشمی فوراً به دمشق بازگشت و با یک رهبری مقتدرانه و قوی، نیروهای حاضر در لبنان را به تهران برگرداند اما نیروهایی را هم با کمک برادران سپاه در آنجا حفظ کرد و به این ترتیب به حضور ایران با هدف کمک به مردم لبنان به شکل دیگری استمرار بخشید. از این رو تحت هدایت مدبرانه و کم‌نظیر آقای محتشمی، حزب‌الله لبنان توسط ایشان تأسیس و به یک نیروی راهبردی مقاومت در لبنان و سطح منطقه تبدیل شد.
طبیعتاً همه دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط داخلی هم پشتیبان این ساختار و حرکت شدند. بعدها صحت حرف امام ثابت شد که اگر نیروی نظامی خارجی وارد کشوری شود معادلات داخلی آن کشور را تغییر و مردم آن کشور را از رسیدن به خودباوری محروم می‌کند. در پی تشکیل حزب‌الله، مردم لبنان توانستند با موفقیت یک توازن وحشت را در منطقه ایجاد کنند؛ یعنی توازنی که هر طرفی از حمله یکجانبه به این کشور بترسد.
این در حالی بود که پیش از تشکیل حزب‌الله در لبنان، اسرائیلی‌ها هر لحظه که می‌خواستند وارد لبنان می‌شدند اما امروز به هیچ عنوان چنین جرأتی ندارند. در سال 1982 تقریباً بخش‌های عظیمی از خاک لبنان توسط نیروهای مقاومت آزاد شد و پس از آن هم در سال 2000 پیروزی بزرگ نصیب ملت لبنان شد. این گونه بود که ملت لبنان اعم از مسیحی شیعه و پیروان سایر ادیان الهی قدردان حزب‌الله و ایران بودند. مردم لبنان باور کردند می‌توانند در مقابل دشمن خود بایستند و ایستادند و پیروزی بزرگی را به دست آوردند. آقای محتشمی با رهبری معنوی خود بذر مقاومت را کاشت و پس از آن شهدایی مانند سردار سلیمانی این بذر را آبیاری کرد و این موفقیت را تداوم بخشید.
علاوه بر نقش مهم آقای محتشمی‌پور در تأسیسات مقاومت در منطقه، حضور ایشان بعدها در قضیه فلسطین هم بسیار مهم بود. ایشان با جلسات مهمی که در حمایت از مبارزات فلسطین و حمایت از انتفاضه برگزار کرد، دنیا را درگیر این رخداد کرد چنان که در یک جلسه 20 رئیس مجلس را از کشورهای مختلف کنار هم جمع کرد تا از انتفاضه فلسطین حمایت کنند. ایشان همچنین مؤسسه بین‌المللی حمایت از انتفاضه فلسطین و قدس را با هدف حمایت از حقوق مردم فلسطین و اماکن مهمی از جمله مسجدالاقصی، ایجاد کرد.
اینچنین بود که اسرائیلی‌ها انتقام تشکیل حزب‌الله را از ایشان با یک بسته انفجاری گرفتند که به مجروحیت ایشان انجامید، از این رو آقای محتشمی‌پور بحق به عنوان ابوالفضل انقلاب اسلامی معرفی شد. هرچند شاگردان ایشان و فرزندان مقاومت در فلسطین و لبنان درسی به اسرائیلی‌ها دادند که تمام حکومت‌های عرب به اتفاق نتوانستند این کار را انجام دهند. در سال 2000 بزرگ‌ترین پیروزی نصیب مردم لبنان توسط مقاومت شد؛ پیروزی‌ای که کل اعراب در سه جنگ بزرگ نتوانسته بودند به آن دست یابند. مرحوم محتشمی‌پور بعدها به دلیل اتفاقاتی که در داخل کشور افتاد، حضور در آغوش مولای مظلومان در نجف را ترجیح داد و در آنجا هم بیکار ننشست و دفتر امام را به پایگاهی برای بازدید زوار از سراسر جهان تبدیل کرد. ایشان مرد مؤثر و یک روحانی بزرگ بود که مهم‌ترین ویژگی او را آخرین نخست وزیر جمهوری اسلامی در احوالپرسی ایشان گفت که مردی شجاع، اثرگذار و صادق بود.