آیا تا به حال شده از سالن تاریک سینما بیرون بیایید و به محض این که مقابل نور خورشید قرار گرفتید دچار عطسه های مکرر شوید و بدون کنترل عطسه کنید؟
طبق آمار 30 درصد افراد با نگاه کردن به نور خورشید عطسه می کنند که به آن به اصطلاح «عطسه نوری»، می گویند و ژنتیک در این موضوع نقش مهمی دارد.
ارسطو بر این عقیده بود که گرمای نور خورشید سبب تحریک بینی می شود و عطسه اتفاق می افتد اما بعدها این فرضیه توسط «فرانسیس بیکن»، فیلسوف انگلیسی رد شد. او بر این باور بود که نور خورشید سبب مرطوب شدن چشم ها و نفوذ رطوبت به بینی و تحریک آن و در نتیجه عطسه می شود. طبق نظر کارشناسان و متخصصان، عطسه کردن در قیاس با عملکرد آهسته و تدریجی مجاری اشکی چشم، بسیار سریع تر اتفاق می افتد و دیگر این که عصب های مغزی در واکنش به تابش نور آفتاب نقش بسیار مهمی دارد.
براساس تحقیقات و بررسی های به دست آمده عطسه در نتیجه تحریک بینی ایجاد می شود. بعد از ورود نور به شبکیه چشم، به طور ناگهانی اشک در چشم تولید و از آن جاری می شود، در واقع از یک طرف عصب بینایی این سیگنال را به مغز می فرستد و درنتیجه مردمک چشم تنگ و منقبض می شود و از طرف دیگر هم عصب های سه قلو سیگنال هایی را به مغز می فرستد. عصب سه قلو از بزرگ ترین عصب های جمجمه است و کار اصلی آن ها کنترل حالات حرکتی و حسی چهره است و در مجاورت عصب بینایی قرار دارد. عصب های مغزی بعد از دریافت سیگنال، پاسخی ارسال می کند که درنتیجه سبب تحریک بینی می شود و فرد احساس سوزش بینی می کند و درنهایت عطسه رخ می دهد.
محققان معتقدند وقتی نور شدید به صورت فلش به سوژه مد نظر می تابد، عطسه های ناشی از نور شدید باعث فعالیت بیشتر در کورتکس بینایی می شود. این نشان می دهد که حساسیت بسیار بالا به نور، این فرایند واکنشی را تا ساقه مغز به پیش می راند.
توصیه می شود برای پیشگیری از این اتفاق در مجاورت نور خورشید از عینک آفتابی استفاده کنید.
عطسه خورشیدی یک تئوری تاریخی است. این حالت از عطسه نشان دهنده تغییرات بدن انسان هاست. اجداد غارنشین ما در غارها با گرد و خاک و سوختن آتش و دود زندگی می کردند. آن ها با یک عطسه می توانستند مجاری تنفسی خود را از هر گونه غبار و دود پاکیزه کنند. به وسیله عطسه راه های هوایی برای تنفس سالم تر بازتر و پاکیزه تر می شود.
منبع: Scientificamerican.com
