سفر کردن در دوران بارداری، احتمالا آخرین سفرتان پیش از مادر شدن خواهد بود. با این حال این سفرِ شیرین و لذت‌بخش پیش از تجربه مادر شدن، می‌تواند سختی‌هایی هم به همراه داشته باشد. سختی‌هایی که شاید بتوانید با رعایت نکاتی ساده، آن‌ها را به تجربه ماندگاری تبدیل کنید. قطعا سفر کردن در دوران بارداری آسان نیست، اما با توجه به راهنمای سفر برای زنان باردار که در ادامه، آن را به شما آموزش می‌دهیم، می‌توانید با کمترین نگرانی و دغدغه سفر خود را آغاز کنید.
آیا سفر کردن برای زنان باردار مجاز است؟
سفر کردن برای زنان بارداری که در سلامت کامل به سر می‌برند و بارداری آن‌ها کم خطر است، ایمن بوده و مشکلی برای مادر و جنین ایجاد نخواهد شد. بااین‌حال، نحوه سفر و دستورات پزشک می‌تواند روی تصمیم آن‌ها برای سفر تاثیرگذار باشد. سفر کردن در دوران بارداری با سفر کردن در شرایط عادی بسیار متفاوت و البته کمی سخت‌تر خواهد بود. نگرانی در مورد زایمان زودرس، استفاده مکرر از سرویس بهداشتی و بسیاری موارد دیگر، می‌تواند سفر را برای زنان باردار متفاوت رقم بزند.
بااین‌حال رعایت بعضی نکات، می‌تواند سفری امن و راحت در این دوران فراهم کند:
زمان سفر را هوشمندانه انتخاب کنید
سه ماهه اول بارداری معمولا برای بسیاری از خانم‌ها با حالت تهوع و بیماری صبحگاهی همراه است. در سه ماهه سوم هم، افزایش وزن و بزرگ شدن شکم می‌تواند ناراحتی‌هایی را به همراه داشته باشد. به همین دلیل، بهترین زمان سفر در دوران بارداری، سه ماهه دوم است. البته این زمان یک قانون اثبات شده نیست و متناسب با شرایط بارداری هر شخص، می‌تواند زمان مناسب سفر هم تغییر کند. اما به‌طورکلی، سه ماهه دوم بهترین زمان برای سفر در دوران بارداری شناخته می‌شود.
قصد سفر را با احتیاط انتخاب کنید
برای انتخاب مقصد سفر، حتما به کیفیت و امنیت آنجا دقت کنید. برای مثال، کیفیت آب آشامیدنی، هوای مناسب، امکان دسترسی به مراکز بهداشتی و مصرف غذاهای سالم در دوران بارداری، هنگام سفر اهمیت دارند. زنان باردار برای سفر به بعضی کشورها، باید حتما واکسینه شوند، به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم به چنین مقاصدی سفر نکنید. بااین‌حال، مقصد سفر و شرایط آنجا را با پزشک خود در میان بگذارید تا شما را راهنمایی کنند.
میان وعده و مایعات سالم با خود به همراه ببرید
فرقی نمی‌کند با ماشین، قطار یا هواپیما سفر کنید، در هر صورت، بهتر است با خود میان وعده و مایعات سالم به همراه داشته باشید. معمولا در دوران بارداری، احساس گرسنگی و تشنگی شدیدتر می‌شود و بدن به مایعات بیشتری نیاز دارد. به همین دلیل، با خود نوشیدنی و خوراکی‌های مقوی بردارید. البته این بدان معناست که احتمالا به سرویس بهداشتی هم نیاز بیشتری خواهید داشت. در نتیجه، برای رزرو صندلی هواپیمای خود، از صندلی‌های کنار راهرو انتخاب کنید تا امکان رفت‌وآمد به سرویس بهداشتی، برایتان فراهم باشد. همچنین لوازم ضروری بهداشتی برای استفاده از سرویس بهداشتی‌های بین راهی هم، همراه خود بردارید تا بهداشت را کاملا رعایت کنید.
تا حد امکان سبک سفر کنید
بدن یک زن باردار، به دلیل سنگینی وزن، زودتر خسته می‌شود، به همین دلیل با برداشتن وسیله‌های بیش از حد، بار خود را سنگین نکنید. سعی کنید وسایل مورد نیاز خود را در یک کیف کوچک یا یک چمدان کوچک بسته‌بندی کنید که زیاد سنگین نباشد. همچنین از برداشتن وسایل غیرضروری پرهیز کنید. برای مثال، لباسی را با خود بردارید که بتوانید در سفر هم بشویید و دوباره از آن استفاده کنید. در انتخاب لباس و کفش هم عاقلانه تصمیم بگیرید. لباس‌هایی گشاد و راحت برای سفر خود بسته‌بندی کنید. از برداشتن لباس‌های تنگ و کوچک که می‌تواند به بدن شما فشار وارد کند، پرهیز کنید.
حرکت داشته باشید
بیش از حد نشستن برای زنان باردار می‌تواند باعث لخته شدن خون شود. به همین دلیل هر چند وقت یکبار، با حرکات کششی به بدن خود حرکت دهید یا پیادهروی داشته باشید. برای مثال اگر سفرتان جاده‌ای است و با ماشین به سفر می‌روید، هر نیم ساعت نگه دارید و چند دقیقه‌ای را قدم بزنید.
مدارک پزشکی خود را به همراه ببرید
پیش از سفر به پزشک مراجعه کنید تا وضعیتتان را بررسی کند و مدارک پزشکی خود را به‌روز کنید. بهتر است هنگام سفر، مدارک پزشکی خود را به همراه داشته باشید تا در صورت نیاز، بتوانید آن‌ها را به مراکز درمانی ارائه کنید. اینکه به چه داروهایی حساسیت دارید، چه داروهایی مصرف می‌کنید، وضعیت جنین در چه حال است و بسیاری موارد دیگر، می‌تواند به پزشکان هنگام درمان شما کمک کند. برای مثال، ممکن است به پنی‌سیلین حساسیت داشته باشید و اگر تصادفی برایتان رخ دهد، پزشکان با دانستن این مورد می‌توانند برای درمان شما تصمیم‌گیری کنند.
تفریحات مناسبی را انتخاب کنید
سفر کردن با تفریحات، لذت بخش می‌شود. اسکی، قایق‌سواری، بانجی جامپیگ و بسیاری فعالیت دیگر که می‌تواند خطر سقوط را به همراه داشته باشد یا باعث استرس شما شود را از فهرست تفریحات سفرتان کنار بگذارید. برای مثال؛ غواصی برای زنان باردار خطرناک است، چرا که امکان انتقال حباب‌های هوا به جنین وجود دارد. سرسره‌های آبی و سایر وسایلی که شتاب ناگهانی دارند هم خطرناک بوده و نباید از آن‌ها استفاده کنید. آب گرم و سونا هم به دلیل گرمای بیش از حد، می‌تواند برای فرزندتان خطرناک باشد. پیشنهاد ما به شما، تجربه یک سفر آرام است. بااین‌حال اگر در مورد انتخاب تفریحی شک دارید، با پزشک خود تماس بگیرید و از او بپرسید.
به خودتان استراحت دهید
در دوران بارداری، احتمالا احساس خستگی بیشتری خواهید کرد، به همین دلیل، به صورت مکرر به خودتان استراحت دهید. هر زمانی که احساس خستگی کردید، با یک استراحت کوتاه و مصرف میان وعده و آب، بدن خود را آرام کنید تا خستگی‌تان از بین برود.
کیت پزشکی خود را فراموش نکنید
بهتر است که پیش از سفر برای خود یک کیت پزشکی شامل داروهای مورد نیاز و تجهیزات ضروری تهیه کرده و با خود به همراه ببرید. داروهای ضد تهوع، ویتامین‌ها، باند، چسب زخم و بسیاری موارد دیگر که ممکن است نیازتان شود را بسته‌بندی کنید. همچنین اگر به خارج از کشور سفر می‌کنید، ممکن است آنجا نتوانید به داروی خاص خود دسترسی پیدا کنید، بنابراین بهتر است که آن‌ها را همراه خود بردارید.
بیمه سفر تهیه کنید
برای اطمینان خاطر از سفر خود، می‌توانید بیمه‌نامه مسافرتی تهیه کنید که خدمات مورد نیازتان را پوشش دهد.
نکات ضروری سفر با هواپیما برای زنان باردار
اگر بارداری خطرناکی ندارید، احتمالا سفر کردن با هواپیما برایتان مشکلی نخواهد داشت. بهترین زمان سفر با هواپیما در دوران بارداری، سه ماهه دوم است. در این زمان احتمالا دیگر حالت تهوع صبحگاهی ندارید و شکمتان کم کم در حال بزرگ شدن است.
بااین‌حال پیش از آنکه سفر خود را شروع کنید و برای هواپیما بلیت بخرید، به شما پیشنهاد می‌کنیم ابتدا با پزشک خود مشورت کنید و جزییات سفر را با او در میان بگذارید. اگر وضعیت مادر و جنین خوب باشد و هر دو در سلامت به سر ببرند، احتمالا پزشک با پرواز شما موافقت خواهد کرد. بااین‌حال، برای اطمینان از سلامت خود و فرزندتان در طول سفر با هواپیما، به شما پیشنهاد می‌کنیم که نکات زیر را رعایت کنید:
سیاست‌های پرواز شرکت‌های هواپیمایی را بررسی کنید.
معمولا شرکت‌های هواپیمایی اجازه سفر به زنان باردار در ۳۶ هفتگی و پس از آن را نمی‌دهند. به همین دلیل با شرکت هواپیمایی پیش از خرید بلیت، تماس بگیرید و از آن‌ها بپرسید که آیا برای زنان باردار قوانین و محدودیت‌های خاصی دارند؟ آیا برای خرید بلیت، باید از پزشک خود یادداشتی از وضعیتتان ارایه کنید؟
همچنین بررسی بیمه درمانی پرواز یا سفر خود را در اولویت قرار دهید. بررسی کنید اگر اتفاق ناخواسته‌ای برایتان پیش بیاید، آیا بیمه شما را پوشش می‌دهد؟ اگر به خارج از کشور سفر می‌کنید، ببینید که آنجا از چه بیمه‌ای می‌توانید استفاده کنید. آیا باید برای کشور مقصد خود، بیمه جدیدی تهیه کنید؟
خود را برای برخاست یا تیک آف هواپیما آماده کنید.
چند هفته قبل از سفر خود به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت بیماری‌های مزمن همچون مشکلات تنفسی شما را برای برخاست یا تیک آف هواپیما بررسی کند. از پزشک خود نکات زیر را بپرسید:
جوراب واریس
جوراب‌های واریس که به گردش جریان خون کمک می‌کنند، شاید بتواند برای شما هم در هنگام تیک آف موثر باشد. از پزشک خود درباره پوشیدن یا نپوشیدن این جوراب‌های مخصوص سوال بپرسید که اگر به آن نیاز است، پیش از سفر خود این جوراب‌ها را تهیه کرده و در هنگام پرواز بپوشید.
داروهای ضد تهوع
اگر بیماری حرکت یا بیماری سفر دارید، از پزشک خود درباره استفاده از داروهای ضد تهوع شیمیایی یا داروهای گیاهی بپرسید. سرگیجه، تهوع و استفراغ و خستگی از نشانه‌های بیماری حرکت است که به علت تغییر در سیستم تعادلی گوش داخلی در هنگام سفر ایجاد می‌شود.
داروهای نفخ و اسهال
افزایش ارتفاع هنگام پرواز، باعث می‌شود در روده گاز جمع شود و به همین دلیل ممکن است که احساس ناراحتی بکنید. قبل از پرواز از خوردن غذاهایی که باعث نفخ می‌شوند، خودداری کنید. همچنین ممکن است در طول سفر خود به باکتری‌هایی مبتلا شوید که باعث اسهال شوند. به همین دلیل، پیش از سفر از پزشک درباره داروهای نفخ و اسهال بپرسید و در صورت نیاز آن‌ها را تهیه کنید تا همراه خود داشته باشید.
مراقبت‌های قبل از تولد
مراقبت‌های قبل از تولد به معنای معاینه وضعیت سلامتی مادر و جنین در دوران بارداری است. زنان باردار با توجه به شرایط بارداری خود، باید هر چند هفته یکبار به پزشک مراجعه کنند. در هنگام سفر به ویژه اگر سفر طولانی باشد، ممکن است به معاینه و مراقبت‌های قبل از تولد در مقصد هم نیاز داشته باشید. به همین دلیل، پیش از سفر درباره مراکز پزشکی ویژه زنان باردار در مقصد تحقیق کنید.
مراکز پزشکی
مراکز پزشکی مقصد را پیش از سفر بررسی کرده و از پزشک خود بخواهید تا اگر آنجا کسی را می‌شناسد به شما معرفی کند. ممکن است در مقصد خود دچار ناراحتی شوید، به همین دلیل، شناخت پزشکان و بیمارستان‌ها از قبل می‌تواند خیال شما را راحت کند.
واکسن آنفولانزا
قبل از سفر، از پزشک خود درباره واکسن آنفولانزا و پیشگیری از ابتلا به این بیماری سوال بپرسید. اگر بر اساس نظر او به این واکسن نیاز داشته باشید، بهتر است که خود را واکسینه کنید.
نکات ضروری در هنگام سفر با هواپیما
رژیم غذایی مناسبی را رعایت کنید: از خوردن غذاهای نفخ‌دار همچون لوبیا و کلم و نوشیدنی‌های گازدار، پیش از پرواز و در حین آن، خودداری کنید. رژیم غذایی نامناسب می‌تواند باعث ناراحتی معده شما در زمان پرواز شود.
کمربند ایمنی خود را ببندید: هنگام پرواز، کمربند ایمنی خود را طبق دستورالعمل‌ها بسته نگه دارید. کمربند را روی استخوان‌های ران و زیر شکم خود قرار دهید.
مایعات بنوشید: در طول پرواز به اندازه کافی مایعات بنوشید. کمبود آب بدن می‌تواند جریان خون در رحم را کاهش دهد.
ورزش کنید: پزشک ممکن است به شما توصیه کند در طول پرواز پس از هر نیم ساعت نشستن، مقداری پیادهروی کنید. این پیادهروی به جریان خون شما کمک خواهد کرد. همچنین می‌توانید در حالت نشسته روی صندلی خود، حرکات کششی انجام دهید. درباره نحوه ورزش در هنگام پرواز با پزشک خود مشورت کنید.
صندلی مناسبی را رزرو کنید: اگر برای خود صندلی کنار راهرو یا ایزل سیت رزرو کنید، بهتر می‌توانید پیادهروی کرده و به سرویس بهداشتی بروید. این صندلی‌ها راحت‌ترند و امکان رفت و آمد از آن‌ها بهتر است. همچنین صندلی‌های پشت دیواره راهروها، فضای بیشتری دارند، اما صندلی‌های کنار بال‌های هواپیما می‌تواند سفر آرام‌تری برایتان رقم بزند.
نکات ضروری برای پروازهای بین‌المللی
اگر پرواز شما بین‌المللی است، باید به نکات دیگری هم توجه داشته باشید. همچنین برای جلوگیری از خطرات ناشی از زایمان زودرس و مشکلات دیگر، سفر خود را قبل از سه ماهه سوم انجام دهید.
۱. اگر شرایط زیر را در حال حاضر دارید، از پرواز بین‌المللی خودداری کنید:
- این اولین تجربه بارداری شما بوده و سنتان بالای ۳۵ یا زیر ۱۵ سال است.
- چندقلو باردار هستید.
- در حال حاضر در جفت جنین ناهنجاری دارید یا در گذشته داشته‌اید.
- امکان خونریزی یا خطر سقط جنین دارید.
۲. اگر شرایط زیر را در گذشته تجربه کرده‌اید، از پرواز بین‌المللی خودداری کنید:
- سقط جنین
- حاملگی خارج از رحم
- زایمان زودرس یا پارگی زودرس کیسه آب
- فشار خون بالا، دیابت یا پره‌اکلامپسی
۳. مواردی که ممکن است پزشک شما سفر را برایتان ممنوع کند:
- پرواز با بیش از ۱۲ هزار پا ارتفاع
- مناطقی که بیماری خاصی در آن‌ها شیوع پیدا کرده است.
- مقاصدی که پیش از سفر باید با واکسن زنده تزریق کنید.
خطرات احتمالی در سفر با هواپیما
ممکن است که در هنگام سفر با هواپیما در دوران بارداری، ناراحتی‌هایی را احساس کنید. این ناراحتی‌ها جدی نبوده و نمی‌تواند برای مادر یا جنین مشکلی ایجاد کند. بااین‌حال شناخت این خطرات پیش از سفر می‌تواند اطمینان خاطر را برایتان رقم بزند:
لخته شدن خون: هنگامی که باردار هستید، اگر به مدت طولانی در یک جا بنشینید، خون در پاهایتان جمع می‌شود. این می‌تواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. همچنین هوای چرخشی در هواپیما و رطوبت کم، می‌تواند این خطر را افزایش دهد. بااین‌حال این خطر جدی نیست و می‌توانید با توجه به توصیه‌های پزشک خود مثل پیادهروی، آن را کاهش دهید.
افزایش فشار خون و ضربان قلب: سفر با هواپیما در دوران بارداری می‌تواند فشار خون و ضربان قلبتان را افزایش دهد. بااین‌حال، این افزایش خطرناک نبوده و مشکل جدی ایجاد نخواهد کرد.
گیت بازرسی بدن در فرودگاه: ممکن است نسبت به گیت‌های بازرسی بدن، احساس خوبی نداشته باشید و نگران باشید که اشعه آن به جنین آسیب برساند. باید بگوییم که از نظر متخصصان این گیت‌ها بی‌خطر است. بااین‌حال اگر همچنان نگران هستید، می‌توانید از ماموران بخواهید که به صورت دستی شما را بازرسی کنند.
پرتوهای کیهانی: پروازهای گاه به گاه برای زنان باردار مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما اگر از خدمه پرواز هستید یا به خاطر شغلتان مداوم در پرواز هستید، ممکن است پرتوهای کیهانی پرواز برایتان عوارض جانبی ایجاد کند.
تجهیزات مورد نیاز برای سفر در دوران بارداری کدام است؟
برای آنکه سفر راحت‌تری را در دوران بارداری تجربه کنید، می‌توانید هفت وسیله ضروری زیر را با خود به همراه ببرید تا آسایشتان در سفر حفظ شود:
پشت کمری: استفاده از بالش‌های پشت کمری برای زنان باردار در زمان سفر می‌تواند به نشستن آن‌ها کمک کند. به ویژه اگر سفر جاده‌ای را پیش روی داشته باشند.
جوراب واریس: جوراب واریس می‌تواند به جریان گردش خون کمک می‌کند، به ویژه که عدم تحرک و فعالیت هنگام سفر در دوران بارداری، می‌تواند خطر لخته شدن خون را به همراه داشته باشد.
کفش راحت: حتما با خود یک یا دو کفش راحت، منعطف و سبک بردارید. از پوشیدن کفش‌های مجلسی و تنگ خودداری کنید.
بطری آب: با توجه به اینکه در دوران بارداری به مایعات زیادی نیاز خواهید داشت و باید از آب سالم و پاکیزه مصرف کنید، بهتر است که همراه خود یک بطری آب هم بردارید.
تشک بادی: استفاده از تشک بادی به شما کمک می‌کند تا شب‌ها راحت‌تر بخوابید و بدنتان دچار کوفتگی نشود. این تشک‌های بادی کم حجم هستند و به همین دلیل نگران وزن آن‌ها نباشید.
ویتامین: در دوران بارداری، جذب روزانه ویتامین‌ها اهمیت دارد. به همین دلیل با توصیه پزشک خود، ویتامین‌های ضروری را پیش از سفر تهیه کرده و با خود به همراه ببرید.
لباس‌های راحت: با توجه به دما و آب‌وهوای مقصد سفر خود، لباس‌های مناسبی برای خود انتخاب کنید. همچنین توجه داشته باشید لباس‌ها، سبک، راحت و گشاد باشند.
فرقی نمی‌کند با ماشین، قطار یا هواپیما به سفر بروید، در هر صورت سفر کردن در دوران بارداری شرایط خاص خودش را دارد. باید به رژیم غذایی خود توجه کنید، استراحت را در برنامه خود قرار دهید و به‌طورکلی مراقب سلامتی خود و فرزندتان باشید تا سفری خاطره‌انگیز را تجربه کنید. به خصوص اگر در شرایط فعلی که بیماری کرونا همه‌گیر شده، این مراقبت‌ها باید چندین برابر انجام شود و تا جای ممکن برای سلامت خود و فرزندتان، از سفر کردن بپرهیزید.
تألیف: لست‌سکند