به گزارش برنا؛ چهارشنبه سوری یکی از مهمترین آئین هاست که متشکل از 2 واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته است و واژه «سور» که به معنای جشن و شادی، آغاز گرم شدن زمین و جشن آغاز بهار است.
طبق آئین باستانی در این روز آتش بزرگی برافروخته می شود که تا صبح روز بعد و طلوع خورشید روشن نگه داشته می شد. این آتش معمولا در بعدازظهر روز سه شنبه که مردم آتش روشن می کنند و از روی آن می پرند، آغاز می شود و چهارشنبه سوری در میان بیشتر ایرانیان رواج دارد.
این آئین امروزه شکلی عجیب و غریب به خود گرفته که برازنده نیست. سنت چهارشنبه سوری و آئین های مخصوص به آن هر روز کمرنگ تر می شود و ضرورت احیای این آئین برای مقابله با شکل نا زیبا و بی هویت امروزی آن نیازی است که بیش از پیش احساس می شود.
پروفسور سید حسن امین،محقق تاریخ و ادبیات و استاد بازنشسته دانشگاه گلاسکو درباره چهارشنبه سوری در فرهنگ کهن ایرانی به خبرنگار برنا گفت: چهارشنبه سوری معنای مشخصی دارد. چهارشنبه که معنای آن مشخص و یک روز معین از هفته است. سوری هم به معنای نشاط، جشن و شادی است. از نظر اساطیری و عقیدتی در ایران باستان بر این باور بودند که در 5 روز پایان سال فروهر و روح درگذشتان به خانواده بازگشته و رجعتی ایجاد می‌شود. ارواح آنها رجعت کرده تا از حال بازماندگان با خبر شوند. بنابراین برای اینکه روح‌ها فراموش نکنند و ببینند که فرزندان، نوه‌ها، نتیجه‌ها و .... در چه حال و هوایی هستند در فرهنگ باستانی خود به آتش افروزی می‌پرداختند.آتش افروزی کرده و از این طریق خانه خود را به ارواح نشان می‌دهند. با گذشت زمان و تقلیل این افکار که متعلق به ادیان کهن و پس از ظهور اسلام دارای اعتبار چندان نبوده و جشن به چهارشنبه پایان سال اختصاص پیدا کرد و آن را به عنوان جشن در قالب شادی، برفرازی، سرفرازی، نشاط، سرخ‌رویی و انبساط بر پا می کنند.
چرا چهارشنبه سوری خطرناک است؟
مهدی حقی، مدیر منطقه شش سازمان عملیات آتشنشانی تهران در گفتگو با خبرنگار برنا درباره روزهای آخر سال و آخرین چهارشنبه سال گفت: استفاده از مواد محترقه و آتش‌گیر و یا حتی نگهداری آنها در خانه خطرناک و ممکن است موجب آسیب‌های مالی و یا حتی جانی شوند. همچنین حمل این مواد در کیف و جیب‌های لباس نیز تهدید کننده است. کودکان و نوجوانان از قشر آسیب‌پذیر جامعه هستند و خطراتی که آنها تهدید می‌کند نیز جدی نمی‌گیرند و متاسفانه بیشتر آسیب‌ها نیز در این قشر گزارش می‌شود. مردم گاهی تصور می‌کنند بعضی از این مواد محترقه کم‌خطر هستند و آنها را در محل زندگی خود نگه می‌دارند اما این را باید بدانند که برای این مواد هیچ تقسیم‌بندی وجود ندارد و همه آنها به یک اندازه می‌توانند آسیب‌زا و خطرناک باشند. بعضی از این آسیب‌ها حتی منجر به مرگ نیز شده‌اند مانند حادثه‌ای که سال گذشته در خیابان نیروهوایی رخ داد و دو برادر به دلیل ترکیب دو ماده آتش‌زا روی پشت بام خانه باعث انفجار شدند. یکی از این دو برادر در محل حادثه جان خود را از دست داد و دیگری با جراحات جدی به بیمارستان منتقل شد.
هشدار؛ در خانه بمانید
حامد نائیجی، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، گفت: در روزهای منتهی به چهارشنبه آخر سال با حوادثی که منجر به فوت و یا مصدومیت تعدادی از هموطنان می شود مواجه هستیم، ضمن آنکه در سال جاری نیز شاهد انتشار اخباری در مورد آسیب دیدن تعدادی از هموطنان بر اثر حوادث ناشی از مواد منفجره و محترقه بوده ایم.
او با اشاره به اینکه آمار مصدومین چهارشنبه آخر سال در اختیار اورژانس است و پزشکی قانونی تنها آمار قربانیان این حوادث را در اختیار دارد، خاطرنشان کرد: در حوادث چهارشنبه سوری سال گذشته 5 نفر از هموطنان (4 مرد و یک زن) جان خود را از دست دادند در حالیکه این رقم در مدت مشابه سال قبل از آن، سه نفر گزارش شده بود.
مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی قانونی کشور با بیان اینکه عمده افراد فوت شده و یا مصدوم این حواث در سنین جوانی و نوجوانی قرار دارند افزود: افرادی که در حوادث چهارشنبه سوری سال قبل جان خود را از دست دادند زیر 20 سال بودند و تنها یک نفر از آنان 40 ساله بود. از هموطنان درخواست می کنیم با توجه به خطرات استفاده از مواد منفجره و نیز همه گیری ویروس کرونا از برگزاری هر گونه تجمع و استفاده از وسایل و ابزار خطرآفرین و غیراستاندارد خودداری کنند. افراد در تماس با مواد محترقه و منفجره با مکانیسم‌های متعددی دچار آسیب می‌شوند؛ آسیب‌ها می‌تواند ناشی از برخورد ترکش ماده انفجاری تا سوختگی حرارتی و یا شیمیایی و یا قرار گرفتن در معرض موج انفجار و .. باشد که متأسفانه باعث عوارض متعددی مانند نابینایی، قطع عضو، سوختگی های وسیع، جوشگاه‌های دائمی روی صورت و بدن، ناشنوایی و ... می‌شود.
همچنین معاونت اجتماعی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در پیامی نوشت:«رفتارهای هیجانی و شادی گذرا را، جایگزین سلامت پایدار و نشاط بهاری نکنیم.»
آماده باش برای جنگی تمام عیار
جلال ملکی، سخنگوی سازمان اتش نشانی شهرداری تهران طی توصیه ای به افراد از آماده باش آتش نشانی خبر می دهد. او در این خصوص می گوید: سازمان آتش نشانی تهران مثل سال های گذشته در شب چهارسنبه سوری امسال نیز در آماده باش کامل به سر برده و ضمن آمادگی کلیه ایستگاه های فعال در سطح شهر، نیروهای زیادی را نیز به منظور گسترش و تامین ایمنی این شب در نقاط مختلف مستقر می کند که از ساعاتی قبل از آغاز این جشن در محل های مشخص شده حاضر شده و تا پایان و زمان عادی شدن اوضاع حضور خواهند داشت. بیایید به حقوق سایر شهروندان و همسایگان احترام گذاشته با رعایت اصول ایمنی در این شب، ایام خوش پیش رو را تیره و تار نکنیم. گاهی یک اشتباه، یک عمر پشیمانی به بار می آورد.
تعداد زیاد قطع عضو قبل از شروع چهارشنبه سوری
مجتبی خالدی، سخنگوی اورژانس کشور با اشاره به آخرین شمار مصدومان ناشی از حوادث چهارشنبه آخر سال درکشور گفت: تمام پایگاه های شهری اورژانس های شهری متصل به سامانه 115 در سراسر کشور آماده باش هستند. هماهنگی لازم با مراکز درمانی در خصوص اورژانس های بیمارستانی صورت گرفته است. تا این لحظه نزدیک به 330 نفر از هموطنان دچار آسیب و 133 نفر دچار سوختگی شده اند. 6 نفر فوت کردند که یک دختر بچه 6 ساله جزو این فوتی ها است. تاکنون 97 نفر دچار آسیب چشمی، 133 نفر آسیب شدید در زمینه سوختگی، 41 نفر قطع عضو هستند و نزدیک به 65 درصد مصدومین بین 6 سال تا 18 سال سن دارند. در معرض آسیب جدی در این زمینه هستیم و هر لحظه ممکن است افراد بیشتری دچار آسیب شوند و چند ساعتی تا چهارشنبه آخر سال مانده است. تقاضا دارم والدین نظارت بیشتری روی فرزندان خود داشته باشند و کودکانشان را داخل منزل نگه دارند زیرا شرایط خوبی نیست. بچه ها با در دست داشتن وسایل محترقه غیر استاندارد هم می تواند به خود و هم به دیگران آسیب وارد کند. سال گذشته 100 نفر مصدوم و یک فوتی داشتیم ولی در حال حاضر آمارها از 330 نفر را گذشته که این نشاندهنده افزایش شمار مصدومین و هم شدت آسیب این افراد است.
چند توصیه
از تهیه و ساخت مواد محترقه در منزل خودداری کنید، چرا که موارد بسیاری از مرگ و یا قطع عضو هنگام ساخت این مواد مشاهده شده است.نارنجک، فشفشه یا ترقه را از طبقات بالا یا پشت بام به بیرون از ساختمان پرتاب نکنید زیرا اینکار خطراتی همچون گیرکردن این مواد به درختان کوچه و آتش گرفتن درختان، برخورد با عابران و برخورد با سیم های برق و خطرات جانبی آن به همراه دارد. نباید مواد منفجره و محترقه را به طرف افراد دیگر پرت کرد؛ هیچگاه برای چاشنی و برای آتش گیری از الکل استفاده نکنید. مراقب رفتارهای خطرناک و ناهنجار بوده و در صورت نیاز، به واحدهای گشتی نیروی انتظامی و یا پلیس ۱۱۰ اطلاع دهید. مامی موادی که در نارنجک، ترقه، منور و سایر مواد آتش زا و محترقه استفاده می شوند، از مواد منفجره و آتش گیر هستند که ماده ای خطرناک است و صدمات جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. ین مواد خاصیت خود به خودی آتش گیری و انفجاری دارند. لذا از نگهداری آنها حتی به مقادیر بسیار کم در منازل، زیرزمین، محل کار و… جداً خودداری کنید. از حمل مواد محترقه و آتش گیر و انفجاری حتی به مقادیر بسیار کم، در جیب لباس و کیف جداًً خودداری کنید. کودکان و نوجوانان از اقشار آسیب پذیر هستند،استفاده از این مواد توسط آنان خطرات جدی به همراه داشته، سلامت آنان را به خطر انداخته و مرگ را به دنبال خواهد داشت. در صورت نگهداری مواد آتش بازی، حتی کم خطر حتماً آن را در جای خشک و خنک نگهداری کنید. قایای مواد آتش بازی را سریعاً جمع آوری نکنید. حتماً ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید. بعد آن را جمع آوری کرده و در یک سطل محتوی آب بریزد و سپس دفع کنید. در صورت داشتن مواد محترقه و انفجاری حتماً از آن در بیرون از خانه و دور از محل مسکونی، استفاده کنیم. همیشه در مواقع آتش بازی جهت اطفاء حریق، آب در دسترس داشته باشید. مواد آتش بازی را از محل هایی که مطمئن هستند خریداری کنید. این مواد را از دست فروش تهیه نکنید. کودکان به هیچ عنوان شخصا نباید از مواد آتش بازی و محترقه استفاده کنید. مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را به طرف افراد دیگر پرت نکنید. هیچگاه مواد آتش بازی را در جیب خود نگذارید، زیرا ضایعات جبران ناپذیر به همراه خواهد داشت. هیچگاه مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را در ظروف شیشه ای یا فلزی قرار ندهید، زیرا در صورت انفجار ذرات شیشه یا فلز، به اطراف پرتاپ شده و سبب صدمات و خطرات جانی خواهد شد. از نزدیک شدن به موادی که برای انفجار یا احتراق آماده کرده اند، دوری کنید، زیرا خطر از دست دادن عضوی از بدن و یا مرگ را به همراه خواهد داشت. هر ساله شاهد حوادث رقت آوری در ایام چهارشنبه سوری از جمله سوختگی های شدید، از دست دادن چشم یا پاره شدن پرده گوش هستیم. این مواد را شوخی نگیرید زیرا با زندگی خود بازی کرده اید. از ریختن مواد سریع الاشتعال مانند نفت، بنزین و غیره بر روی مواد آتش گیر جداً خودداری شود. همچنین از قرار دادن ظروف تحت فشار از جمله کپسول، اسپری، حشره کش ها و غیره بر روی آتش خودداری شود. حتی الامکان وجود یک کپسول خاموش کننده آتش پودری در نزدیک محوطه آتش ضروری است. در صورت امکان یک شیلنگ آب در نزدیکی محوطه آتش آماده شود تا در صورت لزوم، بتوان از آن استفاده کرد. حتماً قبل از ترک محل، از خاموش شدن آتش مطمئن شوید. وجود یک کپسول آتشنشانی پودری در حوالی محوطه ای که در آن آتش روشن کرده اید ، ضروری است . ضمن این که قبل از ترک محل ، حتماً باید از خاموش بودن آتش اطمینان حاصل کرده و توسط آب، باقیمانده آتش را کاملاً سرد کرده و آن را جمع آوری کنید. از نگهداری ترقه ها و سایر مواد محترقه در منزل بپرهیزید و از آتش بازی در مجاورت وسایل نقلیه ای که حامل بنزین و مواد سوختنی هستند ، اکیداً خودداری کنید. وقتی از فشفشه استفاده می کنید، دستان تان را باز نگه دارید و جلوی صورتتان بگیرید تا دچار سوختگی دست نشوید و از انداختن ظروف تحت فشار (کپسول ها و اسپری های حشره کش ) به درون آتش اکیداً خودداری کنید چرا که این ظروف به علت دارا بودن خاصیت انفجاری ، ممکن است ذرات را به سمت خودتان پرتاب کنند و به چشم هایتان آسیب برسانند. از آتش زدن لاستیک ، هیزم و کارتن خالی در واحدهای مسکونی و یا در معابر ، کوچه و خیابان خودداری کنید، چرا که در چنین شرایطی با تشدید آلودگی هوا ، خودتان و اطرافیان تان را در معرض آسیب های تنفسی قرار می دهید. - هرگز مواد منفجره و محترقه را به طرف افراد دیگر پرتاب نکنید و به هیچ عنوان این مواد را در ظروف شیشه ای یا فلزی قرار ندهید ، چون در صورت انفجار ، ذرات شیشه یا فلز ، به اطراف پرتاب شده و باعث آسیب های شدید خواهند شد. ضمناً هرگز از ماده محترقه و منفجره ای که یکبار استفاده شده ، دوباره استفاده نکنید. هرگز آتش را در معابر باریک و در مجاورت پست های برق یا ایستگاه های تقلیل فشار گاز و پارکینگ های عمومی برپا نکنید و از برپایی آتش های حجیم و غیر قابل مهار نیز خودداری کنید. ترقه و فشفشه اگرچه ظاهراً بی خطرند ولی اگر به نقاط خاصی از بدن ( به ویژه صورت ) اصابت کنند، باعث آسیب دیدگی های شدید وگاهی غیر قابل جبران می شوند. صاحبان فروشگاههای مواد شیمیائی و رنگ فروشی ها از فروش هرگونه مواد آتش زا و مواد شیمیائی به کودکان و نوجوانان جداً خودداری کنید. زنان باردار بهتر است در این شب به جز موارد ضروری از منزل خارج نشوند چون شوک ناشی از انفجارهای مواد محترقه باعث سقط جنین می‌شود. از پریدن روی آتش به خصوص با چادر، مانتو و یا لباس‌های گشاد اجتناب کنیم. حضور والدین شاغل در این روز در منزل زودتر از زمان همیشگی به منظور کنترل و نظارت بر فرزندان توصیه می‌شود و کودکان اغلب کبریت، ترقه و مواد آتش‌زا را در نقاط غیرقابل دید مثل انباری، زیرزمین، داخل کمد، کیف و وسایل شخصی خود مخفی می‌کنند؛ در این ایام، این محل‌ها را توسط والدین بررسی شود. در چهارشنبه سوری از قرار دادن لوازم کهنه و اضافی در سطل‌های جمع‌آوری زباله در خیابان خودداری کنیم. در صورت بروز هرگونه حریق و حادثه، خونسردی خود را حفظ کنیم و در صورت گسترده بودن حریق، سریع افراد مسن و کودکان و دیگر افراد را از محل حریق به جای امن انتقال دهیم و با تلفن ۱۲۵ آتش نشانی تماس بگیریم. در صورت مواجهه با فردی که دچار سوختگی شده است، ضمن حفظ خونسردی از مالیدن مواد غیربهداشتی مثل خمیردندان و سیب زمینی بر روی محل سوختگی خودداری و مصدوم را هرچه سریعتر به مرکز درمانی منتقل و در صورت شدت مصدومیت با اورژانس ۱۱۵ تماس گرفته شود
.در چهارشنبه‌سوری فرزندانمان را با خطر تنها نگذاریم و ایمن شادی کنیم. کبریت و مواد آتش‌زا مانند بنزین و الکل را از دسترس کودکان دور کنیم و در این شب در خانه بمانیم.