ستاره/ برای نقش اول فیلم «قرمز» می خواستم زنده یاد خسرو شکیبایی را بیاورم اما به دلیل اینکه فیلم اولم شکست خورده بود او نیامد.
فریدون جیرانی گفت:
من در کاشمر متولد شدم اما هیچ خاطره ای از این شهر ندارم چون دوران انتقال پدرم که تکنسین دامپزشکی بود به این شهر کوتاه بود و زود به مشهد برگشت.
شانس بزرگ من این بود که پدرم به سینما علاقه داشت، از دوران نوجوانی به سینما می رفت و از فیلم ها خاطره داشت.
فیلم «دختر لر» سپنتا را دیده بود و به رغم گذشت زمان 2 صحنه یادش مانده بود، یکی آواز جعفر در سیاهچال با اسکلت و دیگری دیالوگ گلنار به جعفر که می گفت نصف شب از دریچه بیا بالا.
من از سال 37 تا 48 در تربت حیدریه زندگی کردم که 5 خیابان و 2 سینما داشت؛ سینماهای فردوسی و مولن روژ. در تمام مدت زندگی در تربت حیدریه، عشق من سفرهای کوتاه به مشهد در تعطیلی ها بود. یادم می آید سال 44 نزدیک عید فطر آخر پاییز برای دیدن فیلم «گنج قارون» با پدرم به مشهد رفتم و ساعت 8 شب در آخرین سئانس سینما کریستال فیلم را دیدم.
وی درباره اولین حضورش در عرصه بازیگری نیز توضیح داد:
سال 48 از طریق یکی از دوستان به گروه کوچک نیما در میدان سوم اسفند مشهد رفتم که توسط زنده یاد فریدون صلاحی اداره می شد. در آن سال فرهنگ و هنر در شهرستان ها برای علاقه مندان تئاتر کلاس های آموزشی راه انداخته بود که در مشهد این کلاس ها زیر نظر آقایی به نام لطفی که با سواد و فهمیده بود اداره می شد و همان زمان داریوش ارجمند که تازه فارغ التحصیل شده بود نمایش «چوب به دست های ورزیل» را با بچه های همین کلاس آموزشی اجرا کرد که من نقش کوچکی در آن بازی کردم و سیدغلامرضا موسوی و فیروز صباغی هم در آن بازی می کردند.
جیرانی با اشاره به اینکه اولین فیلمش را در سال 1350 ساخته است، گفت:
اولین فیلم هشت میلیمتری من در سال 1350 «بیژن و خیال و کفش» نام داشت که با دوربین داریوش ارجمند با فیلمبرداری مهرداد تدین و بازی بیژن امکانیان ساختم و از سال 53 شروع به نوشتن فیلمنامه برای سینمای حرفه ای کردم.
یادم می آید به ارباب جمشید دفتر ساموئل خاچیکیان رفتم تا فیلم نامه ام را به او بدهم. ساموئل نبود و مرحوم امیر قویدل در دفتر بود که فکرمی کنم برای ساخت فیلم آماده می شدند. دقیق یادم می آید که از من پرسید می دونی چه جوری فیلمنامه بنویسی؟
و سپس گفت فیلم نامه اش «مرگ در باران» را بیاورند تا من ببینم که به چه شکلی فیلمنامه می نویسند و من آن موقع مثل بسیاری از جوان ها فکر می کردم خیلی بیشتر از قویدل می دانم و در نهایت هم نتوانستم ساموئل خاچیکیان را ببینم.
14 ساله بودم مجله درست می کردم. جلد دفتر 40 برگ را جدا می کردم با چسباندن عکس در صفحه هات دفتر صفحه خبر، هنر و پاورقی درست می کردم و پاورقی می نوشتم.
سال 75 به پیشنهاد غلامرضا موسوی بعد از شکست فیلم اولم «صعود» تصمیم گرفتم فیلم بسازم و آن زمان برای فیلمنامه تصویب شده «مدیرعامل» پروانه ساخت گرفته بودم.
ابتدا تصمیم داشتم یک فیلم کمدی رومانتیک بسازم اما تغییر فضای سیاسی- فرهنگی کشور باعث شد فیلمنامه «قرمز» را بنویسم که در ابتدا اسم آن «عاشقم من» بود.
برای نقش اول این فیلم می خواستم زنده یاد خسرو شکیبایی را بیاورم اما به دلیل اینکه فیلم اولم شکست خورده بود او نیامد.
به سراغ ابوالفضل پورعرب رفتم اما او با خشونت مرد داخل فیلم مخالف بود و می خواست فیلمنامه تغییر پیدا کند در حالی که ما نمی خواستیم آن را تغییر دهیم.
پارسا پیروزفر هم درباره نقش فکر کرد و نیامد. لعیا زنگنه هم که با سریال در پناه تو معروف شده بود نیز فیلمنامه را خواند و بازی نکرد.
سرانجام غلامرضا موسوی قبول کرد از بازیگران جوان استفاده کنیم.
قبل از این فیلم «غریبانه» ساخته شده بود که فیلمنامه آن را من نوشته بودم و هدیه تهرانی در آن فیلم بازی کرده بود و من نسخه مونتاژ شده این فیلم را در میز موویلا دیده بودم.
آقای نعیمی فیلمنامه «قرمز» را به هدیه تهرانی داده بود و او خوانده بود و روزی که قرار بود من قرارداد ببندم هدیه تهرانی به دفتر ما آمد و بازیگر نقش اول فیلم شد و بدین ترتیب مسیر فیلم عوض شد و محمدرضا فروتن نیز نقش اول مرد فیلم شد.
وی با بیان اینکه فیلمساز مورد علاقه اش داریوش مهرجویی است، گفت:
به اعتقاد من داریوش مهرجویی اولین فیلمسازی است که به استقبال اصلاحات رفته است و قبل از اینکه اصلاحات شکل بگیرد 2 فیلم مهم تاریخ ساز «سارا» و «لیلا» را ساخته بود.
این 2 فیلم مقدمه سینمایی هستند که از سال 77 راه افتاد که قهرمانان زن آمدند و خواستار هویت دیگری برای زنان شدند.
به اعتقاد من سه فیلم «هامون»، «سارا» و «لیلا» شاهکارهای سینمای ایران هستند و مهرجویی فیلمسازی است که میزانسن و سینما را خوب می شناسد.
