خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- آذر مهدوان: «مصطفی ساریگل» تاجر و سیاستمدار مطرح ترکیه ای است که در کارنامه سیاسی خود نمایندگی پارلمان ترکیه، عضو گروه ریاست دیوان پارلمان این کشور و شهرداری استانبول را داشته است.
ساریگل سال ها به عنوان عضو حزب جمهوری خواه خلق، بزرگترین مجموعه اپوزیسیون ترکیه، فعالیت سیاسی اش را دنبال کرد. وی اکنون با تاسیس حزب «تغییر» قصد دارد وارد کارزار انتخاباتی ریاست جمهوری ۲۰۲۳ ترکیه شود.
خبرنگار مهر با هدف بررسی تحولات اخیر ترکیه و موضع حزب «تغییر» در مقابل ایران، گفتگویی را با رهبر این حزب انجام داده است که در ادامه از نظر می گذرد:
*اخیراً رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، طی سخنانی از لزوم تغییر قانون اساسی سخن گفته است. هدف اردوغان از مطرح کردن این موضوع چه بوده است؟
قطعاً ترکیه نیاز به یک قانون اساسی جدید دارد. قانون اساسی ترکیه بارها دستخوش تغییراتی شده است اما قانون اساسی فعلی حاصل تغییر پس از کودتای نظامی این کشور است. در حال حاضر، نیازمند آن هستیم که تمامی احزاب در راستای منافع مشترک ملی همفکر شده و در جهت تغییر قوانین حزبی و نظام پارلمانی، قانون اساسی جدیدی را تدوین کنند.
به عنوان مثال، ۱۵۰ نماینده در پارلمان به عنوان نماینده ترکیه فعالیت کنند و دیگر نمایندگان نیز از سوی مردم از شهرهای مختلف انتخاب شوند. اما ما موافق تغییر چهار ماده اول قانون اساسی نیستیم زیرا چهار ماده اول قانون اساسی دلیل تاسیس کشور ترکیه است. البته ناگفته نماند که مطرح کردن تغییر قانون اساسی از سوی حزب حاکم یعنی حزب عدالت و توسعه امری قابل تامل است.
*در میان سخنانتان به چهار ماده اول قانون اساسی ترکیه اشاره کردید. موضوع تغییر این چهار ماده را برای اولین بار «علی باباجان» رهبر حزب «دموکراسی و پیشرفت» مطرح کرد. آیا دیگر احزاب نیز مخالف تغییر این ماده هستند؟
این تحلیل خود آقای بابا جان هست. ما فقط شنونده این پیشنهاد هستیم. اما ما قطعاً مخالف تغییر چهار ماده اول قانون اساسی هستیم. در چهار ماده اول به جمهوری بودن ترکیه، پرچم و پایتخت کشور اشاره شده است.
اگر بخواهیم در این مفاد تغییری اعمال کنیم؛ برای ترکیه چه چیزی باقی می ماند؟ آقای بابان جان سال ها در وزارت امور خارجه فعالیت کرده است اما در آن دوره سخنی در خصوص قانون اساسی عنوان نکرد. بازگو کردن این موضوع آن هم درست در برهه ای که وی حزب جدید را تاسیس کرده، بسیار قابل تامل است.
*آنطور که دیده می شود مردم ترکیه و برخی گروه های اپوزیسیون درخواست انتخابات زود هنگام را دارند که البته با مخالفت اردوغان مواجه شده است. تحلیل شما از این موضوع چیست؟
حزب «تغییر» هم حزبی تازه تاسیس است و ما برای ورود به روند انتخابات، نیاز به سه الی چهار ماه فرصت داریم. ما خواهان برگزاری انتخابات در زمان مقرر آن هستیم. اما ای کاش شرایط جامعه به گونه ای پیش رود که نیاز به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری زود هنگام نباشد. اگر در ترکیه درخواست هایی برای برگزاری انتخابات وجود دارد این نشان از وجود بحران هایی در نحوه مدیریت دولت این کشور است.
*از برخی سخنان «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در مورد ترکیه می توان این موضوع را استنباط کرد که دولت جدید واشنگتن نگاه مثبتی به دولت آنکارا ندارد. از این پس، در روابط ترکیه و آنکارا شاهد چه نوع تحولاتی خواهیم بود؟
ما به عنوان حزب «تغییر» خواهان روابط مسالمت آمیز کشورمان با دیگر کشورها هستیم. ما حاضریم در راستای ارتقای روابط خود، با دیگر کشورها دیدار و گفتگو داشته باشیم.
دوست داریم ترکیه در منطق، جایگاهی با شأن و منزلت داشته باشد و در داخل کشور هم آرامش حاکم باشد. بایدن ترکیه را به خوبی می شناسد. وی بارها به این کشور سفر کرده است. برخی حرف ها قبل از انتخابات گفته می شود که صرفاً جنبه تبلیغاتی دارد، اما در نهایت فردی که پیروز می شود؛ طبق اصول و چارچوب دولت آن کشور، سیاست خارجی خود را مدیریت می کند. میان ترکیه و آمریکا روابط اقتصادی وجود دارد که قطعاً آمریکا هم نمی خواهد این روابط خدشه دار شود. برای همین فکر نمی کنم تنش جدی میان دو کشور ایجاد شود.
*ارزیابی شما از سطح روابط ایران و ترکیه چیست؟ در چه زمینه هایی نیاز به افزایش مراودات میان دو کشور است؟
ایران و ترکیه دو کشور همسایه با اشتراکات دینی، فرهنگی و تاریخی هستند. به خاطر اشتراکات دینی مان سفر به ایران برای ما لذت بخش تر و راحت تر از سفر به آلمان است. ضمن اینکه آنکارا و تهران، سطح روابط اقتصادی و تجاری خوبی دارند که البته نیاز است روابط تجاری دو کشور توسعه بیشتری پیدا کند. ما نیز دیدارهایی با سفارت تهران در آنکارا خواهیم داشت تا در خصوص افزایش سطح روابط دو کشور رایزنی داشته باشیم.
در اصل، حزب «تغییر» ترکیه آماده ترین حزب برای مدیریت کشور است. اگر ما در انتخابات آینده پیروز شویم در خصوص افزایش روابط کشورمان با ایران تلاش خواهیم کرد.
*ترکیه بر سر موضوع مدیترانه شرقی تنش های بسیاری را با اتحادیه اروپا تجربه کرده است. حتی احتمال طرح تحریم علیه ترکیه در ماه مارس بسیار زیاد است. این تحریم ها تا چه حد جدی خواهد بود و ترکیه چه پاسخی خواهد داد؟
ترکیه بدون اروپا و اروپا بدون ترکیه نمی توانند سیاست خود را دنبال کنند. شاید سخنانی در خصوص تحریم ترکیه در ماه مارس مطرح شود اما ترکیه روابط تجاری بسیار مهمی با اروپا دارد. در دنیای سیاست واکنش های سرد وجود دارد اما در عمل با آنچه گفته می شود متفاوت است.
در حالی که ترکیه هنوز هیچ ذخایر انرژی در مدیترانه شرقی کشف نکرده است چه دلیلی دارد که میان این کشور با اتحادیه اروپا چنین تنشی ایجاد شود. بهتر است به جای افزایش تنش به دیپلماسی مسالمت آمیز روی بیاورند.
*از پاسخ شما ممنونم اگر نکته ای در پایان دارید، مطرح کنید؟
ما به عنوان حزب تغییر قصد دیدار با مقامات ایرانی در راستای افزایش روابط دو جانبه را داریم. هر دو کشور باید در بهترین جایگاه سیاسی و اقتصادی خود در منطقه باشند. در نتیجه باید بیشتر به روابط دو کشور در حوزه های انرژی، کشاورزی و صنعتی توجه شود.
ضمن اینکه اگر مراودات تجاری دو کشور افزایش پیدا کند موجب می شود اروپا به این سطح همکاری غبطه بخورد.