ایرنا/ براساس سخنان مدرس و پژوهشگر حوزه گردشگری، آموزش شیوه نامه های بهداشتی کلید اصلی عبور از چالش سفر است.
نوروز مهمترین فصل گردشگری در ایران است؛ تعطیلات حدود پانزده روزه فرصتی را پیش روی خانواده ها و گردشگران قرار می دهد تا عازم سفرهای بلندمدت چندروزه شوند؛ اما گردشگری از نوروز 1399 تا کنون بدلیل شیوع کرونا با چالشی کم نظیر مواجه و کاهشی بیش از 70 درصد را تجربه کرده است.
در طول یک سال گذشته بیشتر مردم یا سفر نرفته اند یا زمانی کمتر از چند ساعت را آن هم در دامن طبیعت و نزدیک به محل سکونت و اقامت خود گذرانده اند، اما اکنون ستاد ملی مقابله با کرونا مجوزهای مشروط و احتمالی را برای تاسیسات گردشگری و امکان سفر براساس شرایط کرونایی تا پایان اسفند را اعلام کرد، البته هنوز باید دید شرایط شیوع بیماری و مناطق کشور در چه وضعیتی قرار خواهند گرفت.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره کاهش احتمالی محدودیت سفر و گردشگری در نوروز 1400 می گوید: جلساتی با ستاد ملی مقابله با کرونا برگزار شده و در آن نشست ها به صورت مفصل موضوعات را بررسی کردیم؛ براساس برنامه ریزی های انجام شده دو مدل سفر را پیشنهاد دادیم که می تواند با رعایت شیوه نامه های بهداشتی در کشور اجرایی شود. در مدل اول سفر با تور است؛ در این مدل از سفر گردشگران از خدمات تور استفاده می کنند و حتما در مراکز اقامتی مجاز اقامت خواهند کرد که تحت نظارت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.
ولی تیموری تصریح کرد: در مدل دوم سفر در نوروز 1400 افراد تور خریداری نمی کنند، اما در سفر به شهر مقصد حتما باید در مراکز اقامتی مجاز و تحت نظارت این وزارتخانه اقامت کنند تا تمام شیوه نامه های بهداشتی رعایت و سلامتی مردم حفظ شود.
در این میان گروهی هستند که خودشان به مسافرت می روند و ممکن است به ویلاهای شخصی یا اجاره ای بروند که تحت نظارت نیست و گروه چهارم هم مسافرانی هستند که در مقصد سفر اقدام به چادر زدن می کنند.
تیموری تاکید کرد برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، در نوروز 1400 ایجاد کمپ های گردشگری، چادر زدن در اماکن و معابر عمومی، اقامت در اماکنی مانند مدارس، زائرسراها، حسینیه ها ممنوع است و این موضوع به استانداران اعلام شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ درباره سفرهای نوروزی 1400 و شرایط کرونایی در کشور گفت: در مجوز مشروطی که ستاد ملی مدیریت کرونا اعلام کرده سفرها به چهار دسته تقسیم بندی شد که البته دو گروه قابل کنترل و نظارت است، اما دو گروه دیگر زیاد قابل کنترل و نظارت نیست. البته در همین موارد هم دقیق اعلام نشده که نظارت و کنترل دو گروه اول چگونه انجام می شود یا اینکه در این 12 ماه انجام می شده و تجربه و دستورالعملی در این زمینه به طور مشخص اعلام نشده است.
افسانه پورجم پیرامون اینکه آموزش شیوه نامه های بهداشتی کلید اصلی عبور از چالش سفر است، اظهار داشت: از طرفی اقشار کم درآمد در همان دو گروه سفرهای نوروزی قرار دارند که نحوه و چگونگی آن زیاد قابل کنترل و نظارت نیست که نشان می دهد برنامه سفری برای این افراد وجود ندارد، این گروه از جامعه علاوه بر دغدغه کرونا به دلیل شرایط اقتصادی در کشور در یک سال گذشته معمولا سفر نرفته اند و علاوه بر فشار روحی، اضطراب بیماری را هم تحمل کرده اند که باید به شرایط سفر آنها بیشتر توجه شود.
پورجم با اشاره به آسیب های اقتصادی صنعت گردشگری در دوران کرونا، افزود: سفر یک نیاز روحی و روانی برای همه افراد جامعه است، بعد از یک سال خانه نشینی مردم، نمی توان مطلق اعلام کرد سفر نروند، تقاضا و تمایل به سفر همیشه و در هر شرایطی هم وجود داشته است و با توجه به شرایط کرونا خیلی اماکن در حال بازگشایی هستند و اکنون هم تقاضا برای سفر مجدد در حال شکل گیری است؛ بسیاری افراد در حال برنامه ریزی برای سفر در نوروز هستند. اکنون باید به مردم و گردشگران آموزش داده شود که چگونه سفر کنند تا آسیب های سلامتی و جانی گردشگران در دوران کرونا به حداقل برسد.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ با بیان اینکه آسیب های اقتصادی ممنوع شدن سفر هم در نظر گرفته شود، تصریح کرد: کسب وکارهای گردشگری یک سال در رکود هستند و اگر از بین بروند احیای این صنعت سخت خواهد بود، باید با هزینه های کمتر اقتصادی و اجتماعی آغاز سفرهای نوروزی را مدیریت شود.
وی تصریح کرد: برای مدیریت سفر در نوروز باید آزمایش های سریع و ارزان در مبادی ورودی در اماکن اقامتی و پذیرایی و حمل ونقل های عمومی در دسترس قرار گیرد، اما بطور کلی انسجام و هماهنگی گسترده تر میان دولت و بخش خصوصی و دولت و نهادهای بهداشتی و درمان و بخش گردشگری باید انجام شود تا سفر در دوران کرونا را بتوان مدیریت کرد.
پورجم با بیان اینکه جلوگیری از سفر شاید نتیجه معکوس داشته باشد، بیان کرد: اگر همکاری و مشارکت مردم برای مدیریت سفر در کرونا درخواست شود و افزایش پیدا کند عکس العمل و پاسخ بهتری دریافت می شود تا اینکه به صورت مطلق سفر ممنوع شود؛ آموزش و آگاهی بخشی به مردم برای رعایت دقیق شیوه نامه های بهداشتی در سفر، کلید اصلی عبور از چالش سفر در دوران کرونا است. مواردی که مخاطرات سفر در کرونا کاهش می دهد باید به مردم آموزش داده شود تا هزینه های مالی و جانی سفر در دوران کرونا کاهش پیدا کند
مدرس و پژوهشگر حوزه گردشگری اظهار داشت: رعایت اصول بهداشتی در مراکز اقامتی و هتل ها، اقدامات غیرممکن نیست و البته لازم الاجرا است و نیازمند افزایش نظارت بیشتر و دقیق تر از سوی خود گردشگران و همچنین ناظران و بازرسان وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و راهنمایان گردشگری که همراه مسافران هستند، اما همه جا را نمیتوان به صورت کامل کنترل کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ با تاکید بر ضرورت توجه به شیوه نامه های بهداشتی توسط گردشگران و مسافران در طول سفر خاطرنشان کرد: البته نحوه برخورد و تعامل با گردشگر ظرافت های خاص خود را دارد، راهنمایان گردشگری به واسطه همراهی و تعامل با تورها و مسافران، بهترین بخش برای کنترل و نظارت سفر در دوران کرونا هستند.
پورجم با اشاره به تاثیرات کرونا بر سبک زندگی اجتماعی مردم گفت: ماهیت و شکل سفر و حتی رفتار گردشگران در پساکرونا تغییر می کند، دغدغه های مسافران در رعایت ایمنی بهداشت و سلامت در سفر به شدت افزایش پیدا می کند و بیشتر از قبل مورد توجه قرار می گیرد و مطالبه می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ با بیان اینکه رکود یکساله در صنعت گردشگری منجر به افزایش تقاضای گردشگری می شود، افزود: حتی پس از واکسینه عمومی و عبور از همه گیری، گردشگری بدون دغدغه و اضطراب ایجاد نمی شود، از طرفی اجرای شیوه نامه های بهداشتی مقابله با کرونا، فاصله گذاری ها و تجهیز تاسیسات گردشگری و استفاده از بیمه های سلامت، باعث قیمت گذاری های جدید و افزایش هزینه سفر هم می شود.
وی با اشاره به اینکه بخش عرضه گردشگری پیش از کرونا هم با نقص مواجه بود، گفت: برخی کسب وکارهای گردشگری در یک سال گذشته نتوانستند مقاومت کنند و از بین رفتند و برخی همچنان با شرایط سخت کرونایی دست وپنجه نرم می کنند، دولت برای بهبود شرایط اقتصادی بخش گردشگری باید به حمایت بیشتر از مشاغل این حوزه که عموما کسب وکارها متوسط و کوچک هستند، ادامه دهد.
پورجم گفت: کسب وکارهای گردشگری متوسط بیشتر در جوامع محلی در روستاها و بیشتر هم زنان در این حوزه مشغول هستند، که در یک سال گذشته به شدت ضعیف شدند و نیازمند حمایت دولت هستند، اگر تقاضای سفر با این انباشتی که ایجاد شده بدون برنامه و مدیریت نشده رها شود، با توجه به عدم آمادگی در سیستم گردشگری و شرایط کنونی آسیب آن خیلی بیشتر از سود آن خواهد بود.
ترس ناشی از بیماری تا مدت ها میان گردشگران همچنین در جوامع محلی میزبان و مقصد گردشگری باقی خواهد ماند، شیوه نامه های بهداشتی باید تا مدت ها در جوامع میزبان به صورت کامل و دقیق رعایت شود، اگر چه رونق اقتصادی شرایط سفر را تعدیل می کند، اما دغدغه و چالش کرونا و سفر تا زمان طولانی همراه گردشگری ادامه خواهد داشت، لذا روند مراقبت های بهداشتی باید تداوم داشته باشد.
پورجم با بیان اینکه گردشگران حرفه ای در پساکرونا حساس تر و محتاط تر عمل می کنند، گفت: سفر به صورت گروهی و انبوه مسافر در پساکرونا کاهش پیدا می کند و با اقبال کمتری مواجه می شود، بطور کلی گردشگری مانند زمانی که یک حمله تروریستی، جنگ یا حادثه طبیعی در یک منطقه اتفاق می افتد تا مدت ها پس از آن هم با افول روبه رو می شود؛ انتخاب های مقصد گردشگری تغییر می کند و براساس رفتار گردشگران و تغییر در تقاضای سفر، سیستم عرضه و خدمات دهی هم دچار تغییر می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ رونق گردشگری را تابعی از تفکر و برنامه ریزی و بازاریابی دانست و افزود: گردشگری سلامت و درمانی می تواند با توجه به تقاضایی که پیش از کرونا داشته و البته نگاه به دوران کرونا می تواند با برنامه ریزی فرصت خوبی را ایجاد کند، اما انواع گردشگری که به هنر و تولیدات صنایع دستی محلی می تواند رونق بیشتری داشته باشد.
پورجم با بیان اینکه هنرهای سنتی و صنایع دستی و گردشگری مکمل یکدیگرند، گفت: برندسازی یک فرایند کوتاه و تک متغیره نیست و نیازمند توجه به موارد مختلف است، ابعاد و ذی نفعان مختلف باید در نظر گرفته تا بتوان شهرت، اعتبار و مشتری و ارزش افزوده اقتصادی در بازارهای جهانی ایجاد کند؛ صنایع دستی و هنرهای سنتی در بخشی از برندسازی می تواند کمک کند، اما به تنهایی نمی تواند به صورت جامع و کامل برندسازی کند یا به تنهایی نمی تواند گردشگر جذب کند، بلکه در ارتباط با سایر اجزا سیستم گردشگری می تواند ایران را متمایز نشان داده، ارزش آفرینی کرده و گردشگر جذب کند و موجب ارزآوری شود.
مدرس و پژوهشگر گردشگری با توجه به ظرفیت ها و جاذبه های فرهنگی و تاریخی ایران، گفت: در اختیار داشتن منابع، جاذبه ها و ظرفیت های به تنهایی منجر به ایجاد مزیت رقابتی در صنعت گردشگری نمی شود، بلکه داشتن برنامه و چشم انداز و هدف گذاری است که می تواند تحول و رونق در این صنعت ایجاد کند، البته ممکن است گاهی به صورت مقطعی، شاهد اتفاقات تصادفی و گذرا باشیم، اما بدون برنامه موفقیت های بزرگ و اثربخش در صنعت گردشگری بدست نمی آید.
پورجم با بیان اینکه توسعه گردشگری قدم به قدم اتفاق می افتد، تاکید کرد در گام اول باید به یک تصمیم واحد برسیم که صنعت گردشگری را تا چه حد می خواهیم و در گام دوم پس از مشخص کردن نوع گردشگری متناسب با ساختار فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، برای توسعه و بهره برداری از همان نوع گردشگری زیرساخت های مورد نیاز آن باید فراهم شود و در گام بعد نقشه راه و اقدامات متناسب با تقاضا و عرضه گردشگری و رسیدن به نقطه و وضعیت مطلوب این صنعت در آینده باید برنامه ریزی و ترسیم شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ اظهار داشت: صنعت گردشگری یک سیستم شامل بخش های بهم پیوسته است و نیازمند هماهنگی میان بخشی است که همه اجزا و ارکان آن باید منسجم و هماهنگ با یکدیگر عمل کند تا یک محصول خوب در این صنعت طراحی و تولید و یک تجربه ارزشمند به متقاضی و گردشگر ارائه شود.
