عرضه های اولیه سوت و کور شد؛ پیام استقبال سرد بورس از « اپال »

به گزارش اقتصادنیوز، عرضه اولیه امروز فرآوری معدنی اپال کانی پارس به تایید ناظر بازار تا ساعت 13:30 تمدید و دلیل آن اختلال برخط برخی از کارگزاری‌ها و درخواست شرکت‌های ارایه دهنده اعلام شد. اگر چه آمار رسمی در خصوص میزان مشارکت عرضه اولیه این شرکت بورسی اعلام نشده، اما روایت‌های غیررسمی و میدانی از این عرضه اولیه نشان می‌دهد که بازار استتقبال خوبی از این رویداد نداشته است و حتی به زیر عدد مشارکت کننده در عرصه اولیه قبلی زغال سنگ پرورده طبس (کزغال) رسیده است؛ در حالی رکورد تعداد مشارکت کنندگان در عرضه اولیه‌ها در دوران اوج بازار سهام تا ۵.۵ میلیون نفر هم رسیده بود، که همگام با ریزش‌های شدید بورس، در عرضه اولیه اواسط بهمن امسال «کزغال» به عنوان آخرین عرضه اولیه بازار سهام این عدد به زیر چهار میلیون نفر رسید.

در یک سال اخیر مشارکت عرضه‌های اولیه از بالای یک میلیون نفر تا 5.5 میلیون هم رسید و به تناسب سرعت ورودی پول به بازار سهام این مشارکت همسو با موج هیجانی خرد، متغییر اما روبه رو بالا بود؛ به طوریکه هر عرضه اولیه، رکورد مشارکت عرضه اولیه قبلی را می‌شکست.

بزرگترین عرضه اولیه بورس در 99

بررسی های انجام شده در عرضه‌اولیه‌های امسال نشان می‌دهد عرضه اولیه برق و انرژی گستر پارس (بپیوند) رکورد دار بیشترین میزان مشارکت و استقبال را در بین عرضه اولیه‌های سال 99 از آن خود کرد. در عرضه اولیه نماد بپیوند پنج میلیون و ۵۷۰ هزار و ۹۸۱ کد شرکت کردند و به هر کد ۷۸ سهم رسید. بدین ترتیب به هر متقاضی بیش از ۱۴۴ هزار تومان رسیده است.

همچنین در عرضه اولیه سرمایه گذاری مالی سپهر صادرات (وسپهر) که تخصیص سهام آن در اول مهر انجام شد در نهایت حدود ۵٫۵ میلیون نفر مشارکت داشتند و به هر متقاضی تا همان سقف ۱.۱ میلیون تومان تعیین شده رسید.

در میان پایین ترین مشارکت عرضه اولیه ها در سال 99، در عرصه اولیه سرمایه گذاری صبا تامین (صبا) به عنوان نخستین عرضه امسال، به هر کد ۸۱۲ سهم تخصیص یافت و حدود ۱٫۸ میلیون نفر سهم خریدند. بدین ترتیب با لحاظ کردن سقف قیمت ۱۲۰۰ تومانی می‌توان تخمین زد به هر متقاضی حدود ۹۷۵ هزار تومان رسید. بعد از آن عرضه اولیه سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) رکورد مشارکت‌های قبلی را به چالش کشید و این رویه تا عرضه اولیه سرمایه گذاری سپهر صادرات (وسپهر) تداوم یافت.

انعکاس نوسان بورس در عرضه های اولیه

بازار سهام از اواخر مرداد تاکنون در نوسانات شدید اما روبه‌پایینی بود؛ به طوریکه عدد شاخص کل به عنوان شاخصه کلی بازار از محدود 2 میلیون واحد به کانال 1.2 میلیون واحد برگشت و بسیاری از سهم‌ها به حالتی بازگشته‌اند که از دید حرفه‌ای های بازار در بهترین موقعیت ارزندگی برای خرید هستند. با این وصف بازار در یک وضعیت انتظار و ترس همچنان شاهد سرعت خروجی پول‌هاست و متناسب با آن، در یک وضعیت خشک و بی‌روح قرار دارد.

گرچه قبل تر هم پیش‌بینی می‌شد که حجم عظیمی از پول‌های ترسو به زودی از بازار کوچ کنند و در دیگر بازارهای رقیب که سود مطمئن بیشتری بدهند، بنشینند اما به نظر مسیر اصلاح بازار به تاثر از رفتارهای نابه‌جا و دستوری سیاست‌گذار در یک وضعیت فرسایشی قرار گرفته است.

بازیگران بورس در بازار اکنون به چند دسته تقسیم شده‌اند که بخشی از آنان همچنان حرفه‌ای هستند و با نگاه بلندمدت و ماندگار با استراتژی دُرست پرتفوی خود را می‌چینند، برخی دیگر اما در انتظار تعیین تکلیف رفع چالش‌های اصلی بازار (چه در داخل بازار و چه در خارج بازار) هستند و آنوقت قصد تصمیم گیری دارند. برخی از حقوقی‌ها هم به دلیل غرحرفه‌ای بودن و عدم دانش سواد مالی در مسیری گام بر می‌داند که تنها نگاه کوتاه مدت دارد و همین به فرسایشی شدن بازار دامن زده است.                                                                                                                                                                          

ناظران با مرور رفتار بورس بازان در مختصات فعلی بازار که با رفتارهای سیاست‌گذار مسیر بی‌اعتمادی را پیش گرفتند، معتقدند انتظار از استقبال به عرضه اولیه توسط حقیقی‌هایی که این روزها در فکر خروج از بازار هستند، رفتن به بیراهه است؛ تکلیف حقوقی‌ها هم مشخص است که در دسته‌بندی بالا به نظر می‌رسد فعلا ترجیح می‌دهند منتظر باشند.

البته چالش‌های عرضه اولیه به همین مسئله ختم نمی‌شود؛ اختلال در هسته معاملات آنهم متاثر از شیوه کنونی عرضه اولیه که به دور از منطق رقابت بازار (در یک معنای ساده، دادن سهام به صورت سهمیه‌بندی است) مشکلات عرضه‌های اولیه را چه قبل‌تر و چه حالا فزونی بخشیده است. تجربه مشابه میزان مشارکت در عرضه اولیه سرمایه گذاری پویا (وپویا) که در بهار امسال به دلیل اختلال در کارگزاری ها به میزان قابل توجهی کاهش یافته بود، نشان می‌دهد که اختلال در هسته معاملات بسیار در مشارکت‌ها تاثیر دارد.

بازار در این بستر شکل گرفته که مقصر اصلی آن را به تناسب سهم اثرگذاری‌اش باید سیاست‌گذار دانست، از عرضه اولیه استقبال نمی‌کند. امروز حتی کمپین‌هایی به دلیل شرایط بازار، برای نخریدن عرضه اولیه اپال در بین کاربران فضای مجازی به راه افتاده بود که نشان از سلب اعتماد از بازار است.

چالش های جدید در عرضه اولیه

عرضه‌ اولیه‌ امروز از منظر بنیادی یکی از چابک‌ترین شرکت‌ها در حوزه معدنی است؛ فرآوری معدنی اپال کانی پارس با ۱۳ سال حضور از سال ۱۳۸۵ فعالیت خود را در عرصه صنعت معدن و فرآوری‌های معدنی کشور، به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌ها از گروه شرکت‌های سرمایه گذاری پارسیان آغاز کرد. این شرکت به عنوان یک شرکت مادر تخصصی در زمینه صنعت معدن، با بهره گیری از ماشین آلات پیشرفته معدنی و نیرو‌های انسانی در راستای ایجاد زنجیره تامین و تولید آهن و فولاد در شرکت‌ها و پروژه‌های متعددی سرمایه گذاری کرده است.

 اپال به دلیل زنجیره تولید خودکفا جزو شرکت‌هایی است که در صنعت خود جزو ممتازان حساب می‌شود اما بازار به دور از ارزندگی‌ها به سیگنال‌ها و رفتارهایی خیره می‌شود که چندان رضایت بخش نیست و همین مهمترین عاملی است که عرضه اولیه را با چالش روبه‌رو کرده است.